زمينه ها و اهداف حمله نظامي آمريکا به طبس

در راستي پياده شدن دستور ياد شده ، يک ماه پس از فتح  لانه جاسوسي ، نود نفر از کماندوهي امريکايي موسوم به «دلتا» به فرماندهي سرهنگ چارلي بکويث و سرگرد ميدوز  به ايالت«آريزونا» ي آمريکا که  تقريبا شرايط کويري ايران را دارا بود و نيز در محل هايي که شبيه سفارت آمريکا ساخته شده بود ، اعزام شدند تا آخرين مرحله تمرين و آموزش خود را تحت شرايط موقعيت مشابه ايران بگذرانند.از سوي ديگر گروههي ويژه سري که بري پشتيباني و تدارک وسايل تکميلي طرح ، در نظر گرفته شده بودند، مخفيانه وارد ايران شدند و با گروهکهي ضد انقلاب اسلامي تماس گرفتند.نظاميان آموزش ديده آمريکايي ، در اواخر آذر ماه 1358 عازم کشور مصر شدند و در پايگاهي در نزديکي قاهره استقرار يافتند.

برژينسكي  در مورد چگونگي انجام اين عمليات مى‏نويسد:

«طرح عمليات كه پس از هفته‏ها بررسي و تحليل تهيه شده بود جمعا دو روز (از 24 تا 26 آوريل 1980 برابر با 4 تا 6 ارديبهشت 1359) بطول مى‏انجاميد. در شب اول هشت هلي كوپتر و سه هواپيمي سي - 130 در عمق خاك ايران در وسط بيابان فرود مى‏آمدند. هلي كوپترها پس از سوختگيري شبانه به نقطه‏ي در نزديكي تهران پرواز مى‏كردند و تمام روز را در انتظار فرا رسيدن شب در اين نقطه توقف مى‏نمودند. حمله بسوي سفارت كه محل نگاهداري گروگانها بود، در شب دوم با وسايط نقليه‏ي كه قبلا تدارك شده بود انجام مى‏گرفت و يك گروه جداگانه هم بري نجات "بروس لينكن" كاردار سفارت و دو تن از همكارانش به محل وزارت خارجه ايران مى‏رفتند. برنامه دقيقي بري ورود به ساختمان سفارت و آزاد ساختن گروگانها پيش بيني شده بود و گروگان‏ها پس از رهايي و شايد به همراه چند اسير از اشغال كنندگان سفارت به استاديومي[امجديه] كه در نزديكي سفارت قرار داشت منتقل مى‏شدند و به وسيله هلي كوپتر به يك فرودگاه مجاور پرواز مى‏كردند. قرار بود اين فرودگاه شبانه بوسيله يك گروه كماندويي اشغال شود و گروگان‏ها و كماندوها با هواپيماهي مستقر در فرودگاه به پرواز درآيند. تمام مراحل عمليات در تاريكي شب پيش بيني شده بود و با تمرين‏هي مكرر بري اين عمليات بوسيله گروه ورزيده‏ي كه داوطلب انجام اين ماموريت شده بودند، همه ما به نتيجه آن اميدوار بوديم.»
دولت تجاوزگر آمريكا در رابطه با چنين ماءموريتي متجاوز از 5 ماه تمام در صحراهي آريزونا تعليمات پيچيده و فشرده ي را به كماندوهي خود داده بود و از پيچيده ترين تكنيكهي نظامي اعم از تسليحات نظامي و دفاعي تا صنايع مدرن هواپيمايي استفاده كرده و بودجه نامحدودي را بري اين عمليات اختصاص داده بود. سازمان هواشناسي آمريكا وضع جوي ايران بخصوص منطقه فرود در صحري طبس ، را كاملا مورد پيش بيني علمي قرار داده بود و به علت اين كه هوي آن شب مهتابي بود، ورود هر نوع هوي غيرمطلوب و وقوع طوفان را بعيد مي دانست.

 

اصل غافلگيري

امريكايى‏ها به منظور رعايت اصل غافلگيري در عمليات نظامي همچنان تظاهر به تمايل بري حل مسالمت آميز مسئله مى‏نمودند. برژينسكي و هاميلتون جردن در يادداشتهي خويش متذكر مى‏شوند كه در روزهي پيش از آغاز عمليات نجات، مجددا باب مذاكره تازه‏ي را با ايرانى‏ها گشودند تا آنها را اغفال كنند و ايرانى‏ها احتمال ندهند كه امريكا قصد اجري عمليات نظامي را دارد و همزمان به امريكايى‏هي مقيم ايران از طرق مختلفي توصيه مى‏كردند كه ايران را ترك كنند.
 

شرح ماجرا

سرانجام يک روز پس از اينکه يک گروه جاسوس از صليب سرخ بين الملي در ملاقات با گروگان ها مشخص نمود که تمام گروگان ها در سفارت به سر مي برند ، کارتر در دفتر کارش کلمه رمز «برويد» را که اعلام کننده آغاز حمله بود را صادر کرد .

عمليات در غروب روز پنجشنبه 4 ارديبهشت 58 شروع شد و شش فروند هواپيماي130-c و نود نفر از كماندوهاي آمريكا موسوم به نيروهاي دلتا، از قاهره به ناو هواپيمابر Nimitz در درياي عمان منتقل شدند.

نيمه شب پنجشنبه 4 ارديبهشت ماه مطابق با ساعت 13 به وقت واشنگتن هواپيماهي مذكور و هشت فروند هلي كوپتر نفربر از عرشه ناو هواپيمابر نيميتز برخاستند و با پرواز در ارتفاع كم و با استفاده از نقاط کور رادار ، راهي ايران شدند.پس از ورود به حريم ايران اسلامي ، يكي از هلي كوپترها در 120 كيلومتري شهر راور كرمان دچار نقص شد و ناگزير فرود آمد. سرنشينان اين هلي كوپتر ديگري منتقل شدند كه پس از طي مسافتي دستگاه هيدروليك اين هلي كوپتر نيز از كار افتاد، اما توانست خود را به نام هواپيمابر نيميتز برساند.

در هر صورت ، شش فروند هواپيمي 130 - C و شش فروند هلي كوپتر در محل مورد نظر واقع در صحري طبس در تاريكي شب فرود آمدند. در حال سوختگيري هلي كوپترها بري اجري مرحله بعدي عمليات ، يكي ديگر از آنها دچار نقص فني شد. با از كار افتادن اين هلي كوپتر، تمام برنامه هي امريكاييها به هم خورد زيرا آنها با محاسباتي كه انجام داده بودند، بري انجام مرحله بعدي عمليات حداقل به شش فروند هلي كوپتر نياز داشتند. موقعيت به ناو نيميتز و از آنجا به كاخ سفيد گزارش شد و از رييس جمهور كسب تكليف شد كارتر دستور توقف عمليات و عقب نشيني را صادر كرد؛ اما سپاه شيطان در چنگال عذاب الهي گرفتار شد. آن هنگام كه آمريكاييها قصد بازگشت كردند توفاني از شن برخاست ، هواپيماها و هلي كوپترهي آمريكايي ، در حال برخاستن از زمين دچار مشكل شدند، يك هواپيما و يك فروند هلي كوپتر با هم برخورد كردند و هر دو آتش گرفتند. در اثر حادثه ، هشت تن از امريكاييها در آتش عذاب الهي سوختند و بقيه پنج فروند هواپيمي 130 - C نيز از خاك ايران اسلامي فرار كردند. برژيسكي حالت كارتر را پس از صدور دستور توقف عمليات و عقب نشيني و آتش گرفتن هواپيما و هلي كوپتر امريكايي چنين توصيف كرده است : «وي بعدا سرش را ميان دو دستش گرفت و به مدت چند ثانيه روي ميز گذاشت ... با شنيدن اين خبر به مانند مار زخمي به خود پيچيد و آثار درد و نگراني بر تمامي صورت او آشكار شد و به اطرافيانش بد و بي راه مي گفت.»

 

نقش بني صدر

يکي از ابعاد اين جنايت هماهنگي و همکاري عناصر ليبرال و وابسته به آمريکا در اجراي هرچه دقيق تر اين تجاوز نظامي بود ؛ قبل از شروع عمليات بني صدر توسط فرماندهان نظامي منصوب خود نظير تيمسار شادمهر ، رئيس ستاد مشترک وقت ارتش و تيمسار باقري ، فرمانده وقت نيروي هوايي به پايگاه يکم شکاري دستور جمع آوري سريع توپ هاي 23 ميليمتري ضد هوايي که حريم هوايي فرودگاه و پايگاه را تامين مي کرد ، داد . به نحوي که باند فرودگاه تهران تا روز تهاجم بدون مراقبت بود. مشابه اين دستور به پايگاههاي ديگر ؛ مانند شيراز ، ايستگاه رادار مشهد و...نيز ابلاغ شده بود.
پس از شکست تجاوز طبس نيز ، بلافاصله کارتر طي بيانيه اي که از طريق راديو آمريکا در سراسر جهان پخش گرديد، ضمن اعلام عدم موفقيت اين طرح، اعلام داشت که اسناد طبقه بندي شده "سري" در صحنه عمليات در هلي کوپترها به جاي مانده است. در واقع کارتر با اين کار به بني صدر هشدار داده بود که اسنادي که ارتباط با اين طرح را بر ملا مي سازد، در صحنه عمليات بر جاي مانده و بايد هر چه سريع تر فکري به حال آنها کرد.چند ساعت پس از اين پيام کارتر، به دستور مستقيم بني صدر که در آن زمان فرماندهي کل قوا را نيز بر عهده داشت، بمب افکن هاي ايران، هلي کوپتر هاي در شن مانده و بي دفاع را بمباران کردند!! که در اين حادثه علاوه بر انهدام تجهيزات نظامي پيشرفته و اسناد سري فرمانده سپاه يزد ، محمد منتظر قائم نيز به شهادت رسيد
 

بازتاب و پيامدهاي تجاوز نظامي

با شكست تجاوز نظامي آمريکا ، هيچكس در ايران از عمق مسئله آگاه نبود، كسي نمى‏دانست كه چگونه طي هفته‏هي متوالي، دهها سازمان و كارشناس و خبره و جاسوس با استفاده از كاملترين اطلاعات چه طرح پيچيده و دقيقي را مهيا كرده‏اند و چه ترفندهايي محاسبه شده‏ي اتخاذ كرده‏اند. هيچكس نمى‏دانست كه قرار بود پس از خروج گروگانها از ايران عمليات بمباران تاسيسات و مراكز و اقتصادي ايران از سوي امريكا و با استفاده از ناوگانهي جنگي موجود در منطقه به اجرا گذاشته شود. البته خروج گروگانها چنان روحيه‏ي به امريكائيان مى‏داد و آنان را مغرور و سرمست از پيروزي مى‏كرد و متحدين اروپايي اش را به موافقت يا همكاري ترغيب مى‏ساخت و در منطقه ارعاب بوجود مى‏آورد و متقابلا روحيه بخشي از مردم ايران را تضعيف مى‏كرد و دولتهي ارتجاعي منطقه را دلگرم مى‏نمود كه مرحله دوم عمليات با موانع كمتري اجرا مى‏شد، گرچه كسي به دقايق سناريوي امريكايي واقف نبود اما اجمالا مردم ايران ‏دانستند كه با لطف و عنايت الهي خطر بزرگي از بيخ گوش آنها رد شده است.

البته آنچه که آمريکائيها در محاسبات خود در نظر نمي گرفتند؛ علاوه بر اتکاي اين انقلاب به قدرت لايزال الهي ، روحيه و عزم ملي و مذهبي مردم مسلمان و انقلابي ايران بود  كه به تازگي از مبارزه با رژيم مقتدر شاه پيروزمند بيرون آمده بودند و اين روحيه همچنان که تا کنون در حوادث مختلف از خرداد سال 1360وشکست راهپيمايي مسلحانه سازمان منافقين تا پيروزي در جنگ تحميلي و...نشان داد ، چنان نيرومند بود كه معلوم نبود اگر نيروي دلتا وارد ايران مى‏شد ديگر قادر به خروج از دام گسترده‏ي در كشور بود يا نه؟ طرح امريكايى‏ها بري اجرا در كشوري با شرايط عادي ايده آل بود اما بري مقابله با كشوري كه در شرايط انقلابي به سر مى‏برد، طرحي كاملا ذهني، خيالپردازانه و غير عملي و مانند مشت بر سندان كوفتن بود

چندي بعد جنازه آمريكايي‌ها تحويل دولت آمريكا شد و دولت كارتر زيربار انتقادات فراواني كه از در و ديوار مي‌باريد، مراسم استقبال و تدفين باشكوهي ترتيب داد تا «شرافت ملي» لكه دار شده آمريكا را طوري بپوشاند كه ديگر ديده نشود. اما با اين حال بي نتيجه ماندن ديپلماسي كارتر در حل بحران ايران وقتي كه با شكست نظامي در طبس همراه شد، حيات سياسي دولت او را چنان متزلزل ساخت كه پس از چهار سال مجبور به ترك كاخ سفيد شد تا ريگان جمهوري خواه بر جاي او بنشيند. طعم شکست ماجراي طبس براي کارتر آنچنان تلخ

بود که بعدها در مصاحبه با روزنامه کويتي الانبا چنين گفت: « دوران رياست جمهوري من بدترين دوره هاي رياست جمهوري در آمريکا بوده چه در آن زمان دولت آمريکا در دست آيت الله خميني در ايران به گروگان گرفته شد.»
نتيجه ماجراي تهاجم نظامي به طبس ، پيروزي بزرگ ايران و الگو قرار گرفتن آن از سوي کشورهاي جهان سوم و به ويژه کشورهاي اسلامي ، و در مقابل تضعيف موقعيت ابرقدرتي آمريکا در صحنه روابط بين الملل و واماندگي آن در مواجه با انقلاب اسلامي بود . به قول استاد دانشگاه «ويليام و مرى‏» : «در آوريل 1980 (1359) پنجه‏هي خرد شده عقاب آمريكا در كويرهي ايران جا ماند و مدفون شد.»
اين شكست آنقدر عظيم بود كه گويي نيروهاي شيطاني نيز به ياري و مساعدت نيرويي ماورا طبيعت در اين واقعه اعتراف داشتند. بطوري كه وقتي از « هارولد بروان » « وزير دفاع وقت آمريكا چگونگي اين شكست را جويا شدند چنين پاسخ داد : « آيت الله امام خميني (ره ) در بالكن مقر سكونت خود حضور يافت و با هر حركت دست او يك هواپيما به زمين افتاد .
پيام مهمي که در بازخواني  ناکامي توطئه هاي گوناگون دشمنان که  از ابتداي انقلاب اسلامي تا کنون بر عليه انقلاب اسلامي داشته اند اين است که تا مادامي که مسئولين نظام اسلامي و مردم در مسير آموزه هاي حيات بخش الهي گام بردارند ؛ امدادهاي غيبي همواره پشت و پناه انقلاب و جمهوري اسلامي بوده و خواهد بود. همانگونه که بنا به گفته امام (ره) آن دانه هاي شن مامور خداوند بودند ، امدادهاي غيبي الهي ، با خنثي کردن توطئه آمريکا، بقا و استمرار انقلاب اسلامي را تضمين کرد.

 منابع:

 خبر گزاري مهر ،طبس ؛ شکستي خفت بار در کارنامه شيطان بزرگ ، ۱۳۸۳/۰۲/۰۴ .


گروه تحقيق واحد مرکزي خبر صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، شکست بزرگ امريکا در واقعه طبس ، 4/2/1361 ، ص 197 .

همان ، ص 7 .

 اشغال لانه جاسوسي امريكا زمينه‏ها و پيامدها ، پيشين .