گزارش کمیسیون ۱۱ سپتامبر و ادعای آمریکا درباره ایران

• مک لاگلين، در مصاحبه‌ای با يک شبکه تلويزيونی آمريکا در آستانه انتشار گزارش تحقيقاتی در مورد حملات يازدهم سپتامبر، ضمن تأييد عبور حمله‌کنندگان از ايران گفته است که شواهدی در دست نيست که نشان دهد مقامات رسمی ايران در اين حملات دست داشته‌اند.
• به گزارش خبرگزاري فرانسه، جورج بوش روز سه‌شنبه ۲۰ جولای در خصوص اظهارات رئیس موقت سیا درباره نقش ایران در حوادث ۱۱ سپتامبر گفت: «مك لاگلين اعلام كرد كه رابطه مستقيمي ميان ايران و حوادث ۱۱ سپتامبر وجود ندارد، بنابراين بررسي درباره ميزان دخالت ايران در حوادث فوق ادامه خواهد داشت. بوش بار ديگر با تكرار اتهامات آمريكا عليه ايران از تهران خواست تا از آنچه وي تلاش براي دستيابي به تسليحات اتمي مي‌نامد، دست بردارد و از كشورهاي تروريستي حمايت نكند».
بوش با مستبد‌ خواندن ايران گفت: «ايران بايد حمايت مالي خود را از سازمان‌هاي تروريستي مانند حزب‌الله لبنان كه خطرات فراواني را در نقاط مختلف جهان به‌وجود آورده است متوقف كند».
وي ايران را به حمايت از كشورهاي تروريست و پناه دادن به اعضاي القاعده متهم كرد و از ايران خواست تا اعضاي القاعده را كه در اختيار دارد به كشورهاي متبوع آنها واگذار كند.
وي با اشاره به برنامه‌هاي هسته‌اي ايران مدعي شد: «ايران داراي برنامه ساخت تسليحات اتمي است كه بايد اين برنامه را كنار بگذارد و ما به اتفاق ساير كشورها سعي داريم اين كشور را به اين سمت سوق دهيم».
• جورج بوش دولت ايران را «توتاليتر»، دارای «كارنامه منفی حقوق‌بشر»، «حامی سازمان‌های تروريستی»، «درصدد ساخت سلاح‌های هسته‌ای» و «سكونت‌گاه اعضای القاعده» ناميد.
• پيشتر برخی نشريات غربی گزارش‌هايی را انتشار داده بودند حاکی از اين‌که اعضای شبکه القاعده برای سفر به‌سوی مأموريت انتحاری خود در آمريکا از خاک ايران عبور کرده بودند. به‌نوشته اين نشريات، گزارش نهايی تحقيقات انجام‌شده توسط کنگره آمريکا در زمينه حملات انتحاری يازدهم سپتامبر در نيويورک و واشنگتن، شواهدی را در مورد کمک دولت ايران به اعضای القاعده فاش خواهد کرد.
• قبل از انتشار رسمی گزارش، این‌طور گمانه‌زنی شده بود که اين گزارش می‌نویسد که سياست رسمی دولت ايران از سال اکتبر سال ۲۰۰۰ ميلادی اين بود که به اعضای القاعده اجازه دهد آزادانه به ايران رفت‌وآمد کنند.
• گزارش فوق می‌افزايد که مأموران مرزبانی ايران دستور داشتند از مهر کردن گذرنامه‌های اين افراد خودداری ورزند که در نتيجه ورود آنان به خاک آمريکا را آسان‌تر کرد.
• سرپرست سازمان سيا در این خصوص گفته بود که برای ما ابدا تعجب‌آور نيست که ربايندگان هواپيماهايی که در حملات انتحاری در آمريکا به‌کار رفت در مواردی از خاک ايران عبور کرده باشند. به‌گفته وی دولت آمريکا معتقد است که گروه بزرگی از اعضای شبکه القاعده و رهبران آن در زمان رژيم طالبان در افغانستان حضور داشتند و در آن کشور آموزش عملياتی می‌ديدند و ممکن است از آن کشور عازم خاک آمريکا شده باشند.
• همچنین هفته‌نامه‌های تايم و نيوزويک در سايت‌های اينترنتی خود از وجود يک يادداشت آژانس ملی امنيت (ان.اس.ای)، سازمان اطلاعاتی متخصص شنودهای مخابراتی، داده بودند که که به موجب آن در ماه دسامبر 2001 محرز شده که 8 يا 10 تن از 19 اسلام‌گرای شرکت‌کننده در عمليات 11 سپتامبر، در فاصله ماه‌های اکتبر 2000 تا فوريه 2001، از اردوگاه‌های القاعده در افغانستان وارد ايران شده بودند.
• در يادداشت ان.اس.ای که مورد استناد مأموران تحقيق کميسيون قرار گرفته، آمده است که نگهبانان مرزی ايران دستور داشته‌اند از زدن مهر ورود و خروج در گذرنامه‌های اتباع سعودی خودداری کنند تا برای کسانی‌که مايل بوده‌اند بعداً به امريکا سفر کنند، مشکلی ايجاد نشود.
• در گزارش فوق آمده است که دو تن از سران القاعده که در بازداشت آمريکایی‌ها به‌سر مي‌برند، به‌نام‌های خالدشيخ محمد و رمزی‌بن الشيبه، تأييد کرده‌اند که شماری از عاملان حملات نيويورک و واشنگتن، که تابعيت سعودی داشته‌اند، از خاک ايران عبور کرده بودند.
• با اين وجود، گزارش می‌افزاید؛ «در اواسط سال‌های 1990 يک رشته روابط همکاری بين بن‌لادن و رهبران ايران وجود داشته است. به اين ترتيب شماری از اعضاء القاعده توانسته‌اند در زمينه کار با مواد منفجره در ايران و در کمپ‌های حزب‌الله شيعه در لبنان آموزش ببينند. کميسيون بر اين باور است که القاعده در بمب‌گذاری ژوئن 1996 برج‌های الخبر در ظهران عربستان سعودی، که اقامت‌گاه پرسنل نيروی هوایی آمريکا بوده، شرکت داشته است، حال آن‌که تاکنون گفته می‌شد حمله مزبور کار حزب‌الله لبنان به کمک حاميان ايرانی‌اش بوده است.
• به گزارش خبرگزاري آسوشيتدرپرس، در اين گزارش توضيحاتي درباره عزم و صبر هواپيمارباها داده شده و تأكيد شده است كه آنها ضعف‌ها و مشكلات خطوط هوايي و روند بازرسي‌هاي مرزي آمريكا را به‌طور كامل مورد بررسي قرار داده و براي تعيين ميزان امنيت، اقدام به پروازهاي آزمايشي كرده‌اند.
در این گزارش آمده است كه هواپيماربايان از مشكلات و نواقص موجود در درون دولت آمريكا در درازمدت بهره برده‌اند، با اين‌حال از مقصر شناختن دولت‌هاي بوش و كلينتون به‌طور مستقيم براي وجود اين اشتباهات خودداري شده است.
• در يك نوار ويديويي نشان داده شد كه هر چهار هواپيماربا قبل از سوار شدن به هواپيمايي كه به پنتاگون اصابت كرد، از دروازه‌هاي امنيتي فرودگاه بين‌المللي دالاس به‌راحتي مي‌گذرند. در اين تصاوير هواپيمارباها از فلزياب‌ها و بازرسي‌هاي شديد امنيتي به سهولت گذشته و به راهشان ادامه مي‌دهند.
در اين نوار ويديويي نداف الهازمي ـ يكي از هواپيمارباها ـ درحالي‌كه چمدانش بازرسي مي‌گردد، ديده مي‌شود. وي پس از بازرسي‌هاي متداول به‌همراه برادرش «سالم» ـ هواپيمارباي ديگر ـ به‌سوي پرواز شماره 77 خطوط هوايي آمريكا حركت مي‌كند. هيچ چاقو يا ابزار تيزي در اين نوار ديده نمي‌شود. بازرسان كميسيون مي‌گويند، هواپيمارباها چاقو همراه داشته‌اند. خالد المظهر و محمد مقد ـ ديگر هواپيمارباها ـ لباس‌هاي معمولي بر تن دارند و به‌راحتي از درون باجه‌هاي فلزياب مي‌گذرند. فقط هاني هانحور ـ هواپيمارباي ديگر ـ خطوط هوايي شماره 77 است كه مورد بررسي‌ در فلزياب‌ها قرار نمي‌گيرد.
حميدرضا آصفی، سخنگوی وزارت امورخارجه ايران احتمال این‌که 5 يا 6 نفر توانسته باشند به‌طور غيرقانونی از مرز افغانستان عبور کنند و در نتيجه گذرنامه‌هايشان مهر نخورده باشد.

درعين‌حال، سخنگوی وزارت خارجه ايران در واکنش به گزارش‌های قبلی در مورد ارتباط جمهوری اسلامی با حملات يازدهم سپتامبر، آمريکا را به دروغ‌گويی متهم کرده و گفته است انگيزه انتشار اين‌گونه گزارش‌ها استفاده تبليغاتی در انتخابات رياست‌جمهوری آن کشور است.
سخنگوی وزارت امورخارجه همچنین در پاسخ به سخنان جورج بوش رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: «مواضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص القاعده و حوادث تروریستی 11 سپتامبر به‌روشنی و صراحت بیان شده است و هرگونه ادعای ارتباط مستقیم غیرمستقیم ایران با رویدادهای تروریستی 11 سپتامبر داستان‌سرایی و تخیلی است».
حمیدرضا آصفی با اشاره به این‌که ما در قبال افراد القاعده براساس منافع و امنیت ملی خود عمل می‌کنیم، گفت: «این‌که در خلال ترددهای بی‌شمار مرزی افراد معدودی بتوانند به‌صورت غیرقانونی از مرزهای کشورها عبور کنند، عجیب نیست. آنچه مسخره به‌نظر می‌رسد این است که کشوری که خود به این افراد روادید رسمی، اجازه اقامت آموزش خلبانی و خرابکاری داده است، چنین ادعاهایی را مطرح می‌کند».
سخنگوی وزارت امورخارجه تصریح کرد: «تبلیغات آمریکا علیه ایران عوام‌فریبانه است، عملکرد دولت آمریکا پس از 11 سپتامبر مملو از اشتباه بوده است. به‌ویژه این‌که اکنون ضعف شدید دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا کاملاً مشخص شده است».
آصفی با انتقاد از تهیه خوراک تبلیغاتی برای رقابت‌های داخلی آمریکا گفت: «همگان به‌خوبی دریافته‌اند دستگاه‌های اطلاعاتی این کشور مستقل عمل نکرده‌اند و تحت‌الشعاع بلندپروازی‌ها و خواسته‌های سیاستمداران گزارش تهیه می‌کنند».
سخنگوی وزارت امورخارجه همچنین سخنان رئیس‌جمهوری آمریکا در خصوص حقوق‌بشر را بی‌ارزش دانست و گفت: «هنوز عکس‌های زندان ابوغریب در اذهان جامعه جهانی است و رئیس‌جمهوری آمریکا نباید جامعه جهانی را جمعیتی فراموش‌کار و ساده‌لوح تلقی کند».
پیشتر علی یونسی، وزير اطلاعات جمهورى اسلامى ايران نیز اظهار داشته بود كه ایران موفق به شناسایى برخى از سازمان‌هاى وابسته به شبكه تروريستى القاعده شده و اعضاى آن‌را دستگير كرده است.
وى تأكيد كرده بود که كه جمهورى اسلامى ايران در آينده نيز با عزمى راسخ و با شدت فراوان عليه مسلمانان افراطى كه قصد دارند از خاك ايران براى انجام سوءقصدهایی استفاده كنند، اقدام خواهد كرد.

ـ رسانه‌های غربی و تبلیغات علیه ایران
در همین حال بیشتر رسانه‌های غربی، خط تبلیغی علیه جممهوری اسلامی را در پیش گرفتند.
روزنامه تایم روز ۱۸ جولای به نقل از یک مقام عالی‌رتبه گزارش داد: «گزارش کمیسیون تحقیق در مورد حوادث 11 سپتامبر که قرار است منتشر شود، مدرک جدیدی مبنی بر رابطه ایران و القاعده منتشر خواهد کرد».
نیویورک تایمز هم در گزارشی مدعی شد این کمیسیون به مدارک تازه‌ای از همکاری بین القاعده و ایران از جمله شواهدی از گزارش‌های اطلاعاتی که نشان می‌دهد ایران به سربازان مرزی خود دستور داده بود که پاسپورت اعضای القاعده را مهر نزنند و در صورت نیاز عبور آنها را در مرز ایران و افغانستان تسهیل کنند، دست یافته است.
واشنگتن‌پست در این زمینه نوشت: «گزارش نهايي كميسيون تحقيق درباره 11 سپتامبر، به مجادلات سياسي آمريكا شدت بيشتري داده، زيرا در اين گزارش تصريح شده است كه ايران به 8 تن از 19 هواپيمارباي القاعده اجازه داده بود از خاك اين كشور براي رفتن به افغانستان استفاده كنند. ادعايي كه تهران نيز آن را انكار نكرده است».
به نوشته واشنگتن‌پست مسئله‌اي كه اكنون وجود دارد اين است كه آيا اين امر با موافقت خود ايران انجام گرفته يا به‌علت نفوذپذير بودن مرزهاي آن بوده است.
واشنگتن‌پست نوشت: «كنگره آمريكا از ماه مه گذشته در تلاش است تا قطعنامه‌اي در سازمان ملل متحد براي مجازات ايران در صورت فاش نكردن جزئيات كامل برنامه‌ هسته‌اي‌اش به‌تصويب برسد. مجلس نمايندگان در قطعنامه اخير خود در لحني مشابه با قطعنامه پيش از جنگ عراق، مجوز استفاده از تمامي ابزارهاي لازم را براي بازداشتن و متقاعد كردن ايران براي دستيابي به تسليحات كشتارجمعي صادر كرد، از اين اصطلاح معمولاً براي تأييد استفاده از نيروي پيشگيرانه استفاده مي‌شود».
به‌نوشته اين روزنامه، اين در حالي است كه 2 گروه بسيار مشهور در سياست خارجي آمريكا، در مخالفت با اين موضوع خواستار پايان دادن به نيم قرن روابط خصمانه با ايران و ايجاد پيش‌زمينه برقراري روابط جديد ديپلماتيك با اين كشور به‌رغم وجود اختلافات زياد درباره موضوعات مختلف شدند.
هفته‌نامه ساندی‌تلگراف، چاپ لندن نیز در شماره روز 18 جولای خود نوشت: «ايران تنها چند ماه پيش از حملات به برج‌های مرکز تجارت جهانی، به حدود 10 نفر از هواپيماربايانی که در ماجرای يازدهم سپتامبر نقش داشتند، اجازه عبور از خاک ايران و همچنين پيشنهاد همکاری با شبکه القاعده، عليه منافع آمريکا را داده بود».
براساس نوشته ساندی‌تلگراف، در گزارش کميسيون يازدهم سپتامبر، آمده که اين نه عراق، بلکه ايران بود که در سال‌هايی که منتهی به بزرگ‌ترين حمله تروريستی جهان شد، روابط خود را با شبکه القاعده گسترش داد.
کميته تحقيق يازدهم سپتامبر در آمريکا، به نوشته اين هفته‌نامه، می‌گويد بين 8 تا 10 نفر از 11 هواپيماربايی که در افغانستان بودند، در فاصله اکتبر 2000 تا فوريه 2001 از خاک ايران عبور کردند و به مأموران ايرانی توصيه شده بود که برای اعضای شبکه القاعده مزاحمت ايجاد نکنند و حتی در برخی مواقع، گذرنامه‌های آنان را نيز مهر نکنند.
ساندی‌تلگراف می‌نويسد مدارکی که کميته تحقيق يازدهم سپتامبر براساس اظهارات زندانيان گوانتانامو و حدود يک‌صد ردگيری الکترونيکی جمع‌آوری کرده، نشان می‌دهد که پيش از يازدهم سپتامبر سال 2001، بين رهبری شيعه ايران و اين سازمان تروريستی سنی‌مذهب تفاهمی به‌وجود آمده بوده است.
نويسنده ساندی‌تلگراف اضافه می‌کند؛ «انتظار می‌رود گزارش کامل کميته تحقيق، فشار را بر رهبران مذهبی ايران افزايش دهد و ايران را به‌عنوان نخستين هدف مبارزات انتخاباتی جورج بوش مطرح سازد».
روزنامه انگلیسی گاردین هم در این زمینه نوشت: «کمیسیون بررسی حوادث 11 سپتامبر که از سوی بوش برای این کار انتخاب شده است، اتهامی را علیه ایران مطرح کرد که مدت زیادی طول نکشید که نه تنها از سوی ایران، که از سوی یکی از منابع رسمی آمریکا تکذیب شد».
این روزنامه معتقد است با وجود این مسائل در مورد ایران، به‌نظر می‌رسد که دولت انگلیس نیز درصدد تغییر رویکرد خود نسبت به تهران است.
روزنامه انگلیسی‌زبان تورنتو استار چاپ کانادا هم در این‌باره نوشته است: «ایران که به‌شدت اصرار دارد در مبارزه جهانی با تروریسم مشارکت داشته است و برخی از عناصر القاعده را دستگیر کرده، از سوی آمریکا در مظان این اتهام قرار گرفت که افراد القاعده را که در افغانستان آموزش‌دیده بوده‌اند، بدون مهر پاسپورت از ایران عبور داده است».
روزنامه لوموند فرانسه هم نوشت: «کمیسیون تحقیق 11 سپتامبر که از سوی جورج بوش برای بررسی حوادث تروریستی 3 سال پیش مأمور شده است، پس از 20 ماه در گزارشی که روز پنج‌شنبه منتشر خواهد شد، برگ جدیدی پیدا کرده و اعلام نموده که ایران با القاعده در ارتباط بوده است».
این روزنامه با طرح دلایلی درباره این‌که چنین ادعایی ممکن نیست درست باشد، به‌عدم‌توجه بوش به چنین مسئله‌ای اشاره کرده و نوشت: «اگر ایران قصد داشت که عناصر القاعده را حمایت کند، چرا در مبارزه با تروریسم همواره پیشگام بوده و تعداد زیادی از این عناصر را دستگیر کرده و آنان را از فعالیت بازداشته است».
روزنامه ایندیپندنت چاپ انگلیس نیز در مقاله‌ای با اشاره به گزارش کمیسیون تحقیق در مورد حوادث 11 سپتامبر نوشت: «در این گزارش پیشنهاد خواهد شد که یک تزار اطلاعاتی برای هماهنگی میان سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا تعیین شود».
به گزارش ایندیپندنت، کمیسیون تحقیق در مورد حوادث 11 سپتامبر روز پنج‌شنبه با انتشار گزارش تحقیقات خود، تقاضای یک تغییر سازمانی گسترده را در سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا خواهد کرد.
این تغییر سازمانی شامل پیشنهادی برای تعیین یک تزار اطلاعاتی از میان کابینه خواهد بود که مسئولیت ده‌ها و یا تعداد بیشتری از آژانس‌های جمع‌آوری اطلاعات را بر عهده خواهد گرفت.
این روزنامه در ادامه می‌نویسد این گزارش و محتویات آن مبارزه انتخاباتی دو رقیب ریاست‌جمهوری آمریکا را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.
دموکرات‌ها مسئله ارتباط نداشتن صدام با گروه القاعده را به‌عنوان دستاویزی برای مبارزه علیه بوش به‌کار خواهند بست و جمهوری‌خواهان نیز ادعا خواهند کرد که بیل کلینتون رئیس‌جمهور سابق و دموکرات آمریکا به اندازه بوش در این مسئله مقصر بود چراکه در انجام یک اقدام جدی علیه اسامه بن‌لادن پس از بمب‌گذاری در سفارت آمریکا در سال 1998 شکست خورد.
همچنین روزنامه فرامنطقه‌اى «الحيات» نوشت: «ايران در سال‌هاى گذشته ضربه‌هاى شديدى را به گروه‌هاى هواخواه و وابسته به سازمان تروريستي القاعده وارد کرده است».
اين روزنامه افزود؛ «شديدترين ضربه‌ها به اعضا و عناصر القاعده در خاک ايران و در مناطق مرزى اين کشور با افغانستان هم‌زمان با آغاز تهاجم نيروهاى ائتلاف به رهبرى آمريکا برضد طالبان در سال ۲۰۰۱ ميلادى بود».
الحيات اضافه کرد؛ «برخي از اعضاى القاعده پيش‌وپس از رويداد تروريستي ۱۱ سپتامبر به‌شکل غيرقانوني از خاک ايران عبور کردند و براى آموزش نظامي راهي افغانستان شدند».
اين روزنامه همچنين نوشت: «تهران، واشنگتن را متهم مي‌کند که سازمان القاعده و طالبان را به‌وجود آورده و اکنون ديگر کشورها را به حمايت از آن متهم مي‌کند و اين نشان از هرج‌ومرج در سياست خارجي آمريکا دارد».
در اين ارتباط روزنامه فرامنطقه‌اى «الشرق الاوسط» نيز نوشت: «رئيس (سيا) ادعا کرد که هشت تن از مجريان عمليات ۱۱ سپتامبر از خاک ايران عبور کرده‌اند، اما اطلاعاتي که نشان دهد ايران از اين موضوع آگاهي قبلي داشته، در دست نيست».
اين روزنامه افزود؛ «در عين‌حال گزارش کميته تحقيق درباره رويداد ۱۱ سپتامبر که قرار است منتشر شود، ايران را متهم کرده است که با حمايت از القاعده به برخي از مجريان رويداد مزبور اجازه عبور از خاک خود را داده است».
این روزنامه در ادامه آورده است که یک مقام ارشد نظامی ایران برای ترتیب انتقال 9 تن از عاملان حمله 11 سپتامبر با گروه القاعده همکاری کرده است این روزنامه منبع خبری خود را یکی از مقامات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران معرفی کرده است.
در مقابل عبدالهپ رمضان‌زاده، سخنگوی هیأت دولت در کنفرانس خبری هفتگی خود در پاسخ به پرسشی در این زمینه ضمن به چالش کشیدن این خبر اظهارداشت: «اگر آنها نشان‌هایی واقعی دارند باید آن‌را تسلیم سازمان‌ملل کنند و اگر به منبع‌شان اطمینان دارند اجازه بدهند به ما که بدانیم او کیست».
بوش در سخنانش، خود را در ایران در جهت آن نیروهایی قرار داد که برای تغییر رژیم فعالیت می‌کنند اما این مسئله تنها در حد سخن باقی ماند.
این مقام عالی‌رتبه گفت: «تلاش‌های اروپایی‌ها برای رابطه با ایران به‌وسیله کشف‌ها و افشاگری‌هایی در مورد این‌که ایران به پنهان‌کاری در مورد برنامه هسته‌ای خود در برابر ناظران بین‌المللی ادامه می‌دهد، به عقب رانده می‌شود».
وی ادامه داد: «اروپایی‌ها برای مدت زیادی یک رویکرد داشتند که بر ارتباط بیشتر از ما تأکید می‌کرد. اما تجربه برنامه هسته‌ای برای تمام ما درس عبرتی بود که میانه‌روتر رفتار کنیم».

منابع
• http://www.reuters, Jul 22,2004
• http://www.afp, Jul 20,2004
• http://www.alhayate.com, Jul 24,2004
• http://www.bbc.co.uk, Jul 20,2004
• http://www.asharqalawsat.com, Jul 23,2004
• http://www.cnn.com, Jul 10,2004
•