7 انقلاب در 70 سال
داريوش آشوري در كتاب «دانشنامه سياسي (فرهنگ اصطلاحات و مكتبهاي سياسي)» در تعريف و توضيح اصطلاح «انقلاب» مينويسد: «انقلاب در لغت به معناي درآمدن از صورتي به صورتي ديگر و دگرگون شدن است. اين اصطلاح كه در اصل اخترشناسي براي جنبشهاي ستارگان و خورشيد به كار ميرفت، از سده هفدهم ميلادي و از زمان انقلاب مشروطيت در ايران» به استعاره براي خيزهاي سياسي و اجتماعي به كار رفته است». با اين توضيح ميتوان گفت، ايران سرزميني انقلابي است و در يك فاصله كوتاه 70 ساله، 7 بار تغيير وضع سياسي موجود را از راه پيكارجويي با قدرت سياسي، تجربه كرد. در ادامه به طور خلاصه اين انقلابها و دگرگونيهاي بنيادين را يادآور ميشويم:
1906: انقلاب عليه قاجار
در سال 1906 (1285 هجري شمسي) گروهي از پيشگامان فعال در تجارت، سياستمداران روشنفكر و روحانيون با خواست «جامعه عادلانه و آزاد» در برابر حكومت مطلقه و ستمگرانه پادشاهان قاجار قد علم كردند.
1921: كودتا عليه قاجار
در فوريه 1921، رضاخان كه در آن زمان فرمانده بريگارد قزاق بود با توجه به نارضايتي عمومي از مديريت ناكارآمد، اقدام به كودتا عليه آخرين پادشاه قاجار كرد و توانست سلسله پهلوي را در ايران تاسيس كند.
1941: حمله متحدين و خلع شاه
در حالي كه رضاخان به عنوان موسس سلسله پهلوي در ايران سلطنت كرد، متحدين به اين بهانه كه بايديك راه تداركاتي براي نيروهاي نظامي از خليجفارس به اتحاد جماهير سوسياليستي شوروي كشيده شود، شرايط را گونهاي كردند كه رضاشاه از سلطنت كنارهگيري يا كنار گذاشته شد و ادامه حكمراني دودمان پهلوي در معرض خطر قرار گرفت.
1946: ناامني در 2 استان مهم
در سال 1946 (1325 هجري شمسي) به دلايل گوناگون تاريخي، سياسي و اجتماعي، استانهاي آذربايجان و كردستان با تشويق 9پشتيباني كمونيستهاي روسي خواستار خودمختاري از حكومت مركزي شدند كه با جنگ و عمليات نظامي مواجه و سرانجام رهبران اين جنبشها تسليم حكومت مركزي شدند.
63-1962: نهضت خميني
در سالهاي 1962 و 1963 (1342 هجري شمسي) و در اعتراض به سياستهاي رژيم گذشته، ايرانيان به طرفداري از امام خميني (ره)، در شهرهاي گوناگون به خيابانها آمدند و قيام خرداد 1342 را برپا كردند.
1979-1978: انقلاب اسلامي
در حالي كه پس از قيام بزرگ 1342، رژيم گذشته، 3 برنامه عمراني تهيه و اجرا كرد و سيماي سياسي و اجتماعي ايران دگرگون شده بود، اما شهروندان ايراني از وضعيت پديدار شده رضايت كافي نداشته و از اوايل سال 1357 و با شروع اعتراض به سياستهاي شاه، انقلاب اسلامي را آغاز و در بهمن 1357 با سقوط رژيم شاهنشاهي به پايان رساندند.