ارتش پيش و پس از انقلاب

گفت و گو با امير سرتيپ سيد ناصر حسيني در موضوع ارتش پیش و پس از انقلاب...
تاريخ ارتش بخشي از تاريخ معاصر ملت ايران است و در واقع هرچه در تاريخ ايران اتفاق افتاده مي توان نمونه هايش را در ارتش هم ديد. موسي (ع ) در دامان فرعون پرورش يافت و سرانجام هم نابودش كرد. ارتش در قبل از انقلاب هم به همين صورت بود. در واقع در آن دوره ارتش به شدت در حال تقويت و ساماندهي بود . بخش عمده اي از بودجه كشور در ارتش هزينه مي شد . رقمي در حدود 20 ميليارد دلار در 5 ساله آخر حكومت شاهنشاهي صرف خريد تجهيزات ارتش شد . پول از مردم بود اما منافع آن براي آمريكا و دست نشانده اش بود . اين كارها انجام مي شد و شاه هم راضي بود. چون اين ارتش قرار بود تاج و تخت شاهنشاهي را حفظ كند. اما درون اين ارتش اتفاق ديگري در حال وقوع بود. مباني اعتقادي و مذهبي مردم ايران به رغم تمام تلاش هاي رژيم پهلوي به جرات در اكثريت كاركنان همين ارتش ريشه دوانده بود. مباني مذهبي به همراه خود اعتقادات ديگري نيز مي آورد. اعتقاد به استقلال كشور اعتقاد به قدرت كشور اعتقاد به ائمه معصومين (ع ) اعتقاد به همراهي مردم و اينكه نبايد زير سلطه بيگانگان باشند. اين موضوع را سفير وقت آمريكا هم متوجه شده بود كه حدود يك سال قبل از انقلاب در گزارشي به كاخ سفيد مخابره كرده بود : اين ارتش با اين اعتقادات نمي تواند جلوي مردم و انقلاب بايستيد و عكس العمل نشان دهد.

آنها تشخيص داده بودند كه ارتش در كوران انقلاب از فرماندهان خود اطاعت نمي كند. اينكه ارتش فرمانده ديگري دارد. فرمانده پنهاني به نام امام خميني (ره ) كه از ايشان دستور مي گيرد. اگر خوب نگاه كنيم مي بينيم كه ارتش در آن زمان با وجود حكومت پليسي و ديكتاتوري شاه و ساواك و ... با امام در رابطه است با روحانيون مبارز و مردم رابطه دارد ساماندهي شده اند با انقلاب همراهند. اين همان مصداق پرورش موسي در دامان فرعون است . دوراني پيش از انقلاب يك دوره از تاريخ ارتش ايران و در واقع يك مرحله از حيات اين نيرو است .

***
س : عملكرد ارتش در دوران انقلاب را چگونه ارزيابي مي كنيد ؟

ج : بخش مهمي از حيات ارتش و يكي از پرافتخارترين دوره هاي آن دوران انقلاب است . در اين دوره ارتش فداكاري هاي زيادي كرد تا خود را به مردم و انقلاب ثابت كند. از غير مسلح كردن تانك ها گرفته تا حضور در صحنه هاي انقلابي و تظاهرات و پيوند با مردم . عكس ها و فيلم هاي باقي مانده از آن دوران اين موضوع را ثابت مي كند. در اين زمان ارتباط با امام خميني هم به عينه خود را نشان داد. وقتي حضرت امام فرمودند فرزندان من در ارتش پادگان ها را ترك كنند در سريع ترين زمان ممكن پادگان خالي شد. يا وقتي به دستور ايشان مبني بر بازگشت به پادگان ها دوباره اطاعت كردند. حتي قبل از انقلاب هم به صورت جمعي و مخفيانه نزد حضرت امام رفتند و آمادگي خود را براي دفاع از انقلاب اعلام كردند. در اين اتفاقات من نقش دين و اعتقاد مذهبي را بسيار پر رنگ مي دانم . اينكه اميد را در دل مردم و امام زنده نگه داشت و آمريكا و شاه را كاملا نا اميد كرد. اگر اين اتفاقات و اعتقادات نبود انقلاب به اين سرعت پيروز نمي شد. نمونه هاي مشابه انقلاب هاي ديگر را ببينيد كه چقدر به طول انجاميد و چقدر كشته داشتند.

س : مقطع پيروزي انقلاب و دوران بعد از آن را در تاريخ ارتش چگونه ارزيابي مي كنيد؟

ج : نقش حياتي ارتش در مرحله سوم يعني دوران بعد از پيروزي انقلاب اسلامي است . دقيقا از روز بعد از انقلاب جمهوري اسلامي صاحب ارتشي نمونه در سطح خاورميانه شد. ارتش تمام تجهيزات امكانات و قدرتي كه از زمان شاه بدست آورده بود در اختيار انقلاب گذاشت و دست الهي و حضور ملكوتي حضرت امام (ره ) مانند دم عيسوي در اين ارتش دميده شد و يك ارتش زنده و پويا بعد از انقلاب بوجود آمد . همه 29 فروردين سال 1358 را به ياد دارند كه ارتش اعلام آمادگي كرد و به فرمان امام به خيابان ها آمد و رژه رفت و طرفداري خود را از انقلاب اعلام كرد . از حيات بعد از انقلاب ارتش تا امروز 27 سال مي گذرد و حماسه آفريني هاي فرزندان اين ملت در ارتش روز به روز بيشتر مشاهده مي شود . آنها بحران 8 سال دفاع مقدس را با پيروزي پشت سر گذاشتند و سربلند بيرون آمدند .

س : درباره فرار شاه و مقطع 26 دي تا 12 بهمن چه ارزيابي داريد؟

ج : شاه خود را فرمانده كل قوا مي دانست . رده اول ارتش را از معتمدان خود قرار داده بود اما از درجه سرهنگ به پايين همه انقلابي بودند و پيوند نزديكي با مردم داشتند. تاثير فرار شاه اين بود كه فرمانده ارتش حذف شد و عملا اين ارتش در زمان انقلاب توسط فرمانده ديگري به نام امام خميني (ره ) هدايت مي شد. سيستم سلسله مراتبي مختل شد و كسي حرف افسران و فرماندهان را گوش نمي داد الا فرمان حضرت امام فرمانده جديدش را مفهوم خروج شاه از ايران اين بود كه فرماندهان رده بالا هم ديگر پشتوانه خود را از دست دادند و از دور خارج شدند و نهايتا هم بي طرفي خود را اعلام كرد.

س : از روز 12 تا 22 بهمن چه تحليلي از روند اتفاقات و نقش ارتش در آن روزها داريد؟

ج : در حقيقت از لحظه ورود امام پاي ارتش در ميان بود. شما مي دانيد كه امام با بالگردهاي ارتش جابجا مي شدند. مراسم استقبال و ورود امام با حضور ارتش صورت گرفت . حتي ارتش در داخل راديو و تلويزيون در نظر داشت كه مراسم ورود امام را به صورت مستقيم پخش كند اما وجود ژنرالي سرسپرده مانع از پخش مستقيم مي شود ولي همچنان مراسم ضبط مي شود و همين اتفاق باعث شورش و بلوا در پادگان مي شود و دقيقا از همان جا خروج كامل نيروهاي ارتشي از سيستم شاهنشاهي شروع مي شود.

س : يكي از حساس ترين مقطع حيات ارتش از روزهاي 22 بهمن تا 29 فروردين است كه هجمه شديدي عليه ارتش وجود داشت . چگونه ارتش آن مقطع را پشت سر گذاشت؟

ج : ارتش با كمك نيروهاي معتقد و حمايت كامل حضرت امام خود را حفظ كرد. پادگان هاي ارتش مملو از سلاح و مهمات بود. اگر اين مهمات و سلاح ها ميان مردم پخش مي شد پيش بيني اتفاقاتي كه مي افتاد غير قابل تصور است . همان نيروهاي ارتشي و انقلابي اسلحه را حفظ كردند تا به فرماندهان جديد خود تحويل دهند. درايت و رهبري امام كه شناخت دقيقي از نيروهاي ارتش و مردم داشت نقش بسيار مهمي در حفظ ارتش و مقابله با درخواست هايي مبني بر انحلال آن داشت . كساني سعي داشتند كه انقلاب اسلامي را از يك بازوي قوي محروم كنند اما امام هرگز به چنين كاري تن ندادند. توطئه هاي زيادي هم وجود داشت مانند جدا سازي بخش هايي از كشور در كردستان و خوزستان و نهايتا هم جنگ تحميلي 8 ساله . حال بدون ارتش چگونه مي شد اين توطئه ها را خنثي كرد . اين توطئه ها درايت و پيش بيني امام را در آن زمان نشان مي داد.

س : پاكسازي ارتش در چه مواردي بود؟

ج : بنيه ملي و مذهبي در ارتش چنان قوي بوده كه خودش را تقويت و بازسازي كند. پاكسازي به موارد و نفرات بسيار كم محدود مي شد كه سرسپردگيشان به رژيم طاغوت محرز بود يا اينكه عليه انقلاب در صدد توطئه و مقابله بودند. اما بخش بسيار زيادي از بدنه ارتش با حفظ سمت و درجه ها در ارتش باقي ماندند و در مقابل توطئه ها هم ايستادند. اين نكته را هم بايد در نظر گرفت كه در پاكسازي ها خود نيروهاي ارتش اقدام كردند و خارج از آن نهادي اقدام نكرد. کودتايي هم كه قرار بود عليه انقلاب انجام شود توسط خود نيروهاي داخل ارتش كشف و خنثي شد.

س : علت گرايش بدنه ارتش با در نظر گرفتن شرايط آن زمان به امام و انقلاب چه بود؟

ج : افسران و درجه داران ارتش افراد با سواد و معتقدي بودند. تقريبا تمام آن ها در خانواده اي مذهبي و معتقد پرورش يافته بودند و اعتقاد مذهبي و عمل به فرامين مذهبي در خون آنها بود. مردم ايران ارادت عجيبي نسبت به اسلام و اهل بيت دارند و بالطبع آن نسبت به روحانيون كه پيوندي ميان مردم و اعتقادات مذهبي برقرار مي كنند هم احترام قائلند. در نتيجه آن زمان هم نسبت به امام خميني (ره ) علاقه عجيبي وجود داشت . در ارتش هم همين وضعيت وجود داشت . با اين توضيحات قابل پيش بيني بود كه ارتش در مقابل انقلاب نمي ايستد.

س : به نظر شما وارد كردن ارتش به متن انقلاب و استفاده از آن براي برقراري حكومت نظامي اشتباه نبود؟

ج : نمي توان به عنوان اشتباه ذكر كرد . چون بعد از ژاندارمري و شهرباني قدرت نظامي ارتش بود . ارتش از 17 شهريور وارد جريان انقلاب شد در حالي كه براي اين كار پيش بيني نشده بود و اصلا ماهيت آن براي حوادث شهري و مقابله با مردم نيست . اما بايد اين نكته را در نظر بگيريم كه شاه چاره اي جز اين تصميم نداشت. انقلاب آن قدر اوج گرفته بود كه هيچ نيرويي توان مقابله با آن را نداشت. شاه مجبور بود تا از آخرين سلاحش استفاده كند. اما او شناخت دقيقي از متن و درون ارتش نداشت . روي كار آمدن دولت نظامي ازهاري هم تاثير نداشت . و اين آخرين تير تركش شاه بود و او ديگر كاري نمي توانست انجام دهد. شاه وقتي ديد كه دولت نظامي هم نتوانست كاري كند مايوس شد و ايران را ترك كرد.

س : ارتباط ارتش با انقلاب و جمهوري اسلامي را در دوران امروز چگونه مي بينيد؟

ج : ارتش از بعد از انقلاب پيوند خود را با نظام هرچه بيشتر تقويت كرد و حماسه هاي فراواني آفريد. مردم ارتش را خوب مي شناسند. من مصداق اين موضوع را استقبال و حضور پر شور مردم در مراسم تشييع پيكر امير شهيد سپهبد علي صياد شيرازي مي دانم كه به نظرم بعد از مراسم تشييع امام و فرزند برومندش سومين تشييع بزرگ بعد از انقلاب است . دستاورد اين همراهي و پيوند همين استقلال و توانمندي امروز ماست . دستاوردهاي رزمايش هاي ارتش در سال هاي اخير را نبايد دست كم گرفت . اين ها نمونه هايي از قدرت نظامي انقلاب اسلامي هستند و لرزه بر دل دشمنان مي افكنند. ما امروز قدرت بسيار مهم و بزرگي در منطقه از لحاظ نظامي هستيم .