اعلامیه علمای مهاجر به تهران درباره بازداشت حضرت امام خمینی(س)
پس از نخستوزیری اسدالله علم در تیرماه 1341 شاه درصدد برآمد تا اصلاحات آمریکایی موسوم به "انقلاب سفید شاه و ملت"را اجرا کند که اعتراضات مردمی نسبت به این اقدام آغاز گردید. رهبری این اعتراضات را امام خمینی(س) بر عهده داشتند و علما و روحانیون و اقشار مختلف مردم نیز با ایشان همرامی می کردند. این موج به دنبال قضایای مربوط به لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی مرحله ای شتاب آفرین در مبارزات نهضت اسلامی امام خمینی(س) شد.
رژیم که در صدد بود تا این مقاومت را در هم بشکند در 2 فروردین 1342 فاجعه مدرسه فیضیه قم را به وجود آورد. با فرارسیدن ماه محرم در خرداد سال 1342 بر دامنه اعتراضات افزوده شد و دولت دستور برخورد با مراسم مذهبی و سوگواری را در شهرهای قم و تهران داد.می توان سخنرانی سرنوشت ساز امام خمینی(س)درعصر عاشورا را نقطه عطفی دراین وقایع به حساب آورد. طی روزهای 13 و 14 خرداد 1342 تعداد زیادی از وعاظ و روحانیون دستگیر شدند.
به دنبال دستگیری این افراد دامنه اعتراض و تظاهرات گسترش بیشتری یافت. در تهران دانشجویان دانشگاه تهران به صف معارضان پیوسته و در مخالفت با دولت علم و رژیم پهلوی با روحانیون همصدا شدند. روز چهاردهم خرداد، که مصادف با 11 محرم 1383ق بود، در شهر تهران تظاهرات قابل توجهی برپا شد و شعارهایی به طرفداری از امام خمینی(س) و موضع وی در قبال دولت علم سر داده شد. دولت احساس کرد که برای جلوگیری از گسترش تظاهرات تنها یک راهحل وجود دارد و آن هم دستگیری رهبر مخالفان است. بدین ترتیب به دستور نخستوزیر در شب 15 خرداد 1342 کماندوها و دیگر نیروهای انتظامی مناطق مختلف شهر قم را محاصره کرده و در صبحگاه همان روز حضرت امام خمینی(س) را دستگیر و به تهران بردند و در پادگان قصر زندانی ساختند.
خبر دستگیری امام خمینی در مدتی اندک در سراسر شهر قم پخش شد و به دنبال آن گروههای عظیمی از مردم به خیابانها ریخته و به دستگیری ایشان اعتراض کردند. بدین ترتیب قیام معروف 15 خرداد 1342 در شهر قم شکل گرفت. در این مدت واکنش‌های گسترده‌ای از سوی شخصیت‌ها و مجامع روحانی نسبت به بازداشت امام و سایر زندانیان سیاسی 15 خرداد ظاهر شد.اغلب علما و روحانیون شیعه ایران و عراق با صدور اعلامیه‌ها و تلگرام‌هایی، دستگیری امام و دیگر علما و روحانیون و نیز کشتار مردم عزادار دوازدهم محرم (15 خرداد) را محکوم کردند . اعلامیه زیر یکی از آن ها محسوب می شود که در تاریخ دوم مرداد 1342 صادر گریده و بیش از 35 تن از علما آن را امضا کرده اند.
متن کامل این نامه و اسامی امضا کنندگان آن درپی می آید:
اعلامیه علمای مهاجر به تهران درباره بازداشت حضرت امام خمینی(س) و جمعی از علما
بسم الله الرحمن الرحیم
ملت مسلمان ایران البته همه توجه دارید از امتیازات مذهب جعفری آن است که در زمان غیبت کبری حضرت ولیعصر(عج) علمای اعلام و مراجع تقلید سمت نیابت عامه آن حضرت را دارا و بر مسلمین واجب است از آنان تقلید و به قول آنان عمل نمایند و برحسب احادیث معتبره عمل به فتوای مراجع تقلید عمل به فرمایش امام زمان (علیه السلام ) و رد بر آنها در حکم رد بر امام و پیامبر و خداست و در حد شرک و کفر است و از حضرت نبی اکرم رسیده است که" اذا ظهرت البدع فعلی العالم ان یظهر علمه و الافعلیه لعنت الله" لذا برحسب وظیفه شرعیه، روحانیون شهرستانها به پشتیبانی از هدفهای عالیه مراجع تقلید و ایات عظام در این موقع به تهران آمدند تا راجع به رفع اختلافات اخیر که موجب تشنج عمومی و شکاف عمیق بین دولت و ملت مسلمان ایران شده است، با شور و تشریک مساعی اقدام و هیئت حاکمه را با مذاکرات مسالمت آمیز متوجه سازیم که مملکت ایران بیش از نیم قرن است مشروطه شده و قانون اساسی حقوق و حدود طبقات را معین و احکام مقدسه اسلام را از خطر تغییر و تبدیل تضمین نموده است. دولتها موظفند قانون اساسی را سرمشق خود قرار داده و با تصویبنامه های خلق الساعه و دیکتاتوری قانون ساسی و اساس مشروطیت را متزلزل نکنند و حکومت اجتماعی و مشروطه را به حکومت فردی تبدیل ننمایند وسلب آزادی از مردم ننمایند و به حقوق و آزادی آنها تجاوز نکنند. حضرت آیت الله خمینی مدظله العالی از مراجع مسلم التقلید هستند و به شرح فوق طبق آئین مذهب شیعه فتوای ایشان مانند فتاوای سایر مراجع تقلید از قبیل فتاوای مرحوم آیت الله بروجردی قدس سره،و فتاوای حضرات ایات عظام مراجع تقلید فعلی مدظلهم لازم الاتباع هدف و نظریات حضرت ایت الله خمینی مطابق هدف و نظریات کلیه مراجع و آیات عظام است حکومت فعلی ایت الله خمینی وآیتین قمی و محلاتی دامت برکاتم که همه مسلمین می دانند از باتقوی ترین فقهای موجود هستند، فقط به جرم حق گویی و انجام وظیفه روحانی و دینی مدتی است زندانی کرده و دراین مدت آنچه سعی شده که هیئت حاکمه به استخلاص آقایان و اعاده حکومت مشروطه و آزادی مسلمین در استیفای حقوق حقه خودشان اقدام نمایند، متاسفانه تذکرات و نصایح علما دررویه هیئت حاکمه تاثیری نکرده است و اینک بوسیله مامورین ما را تحت فشار قرار داده اند که از تهران خارج و به شهرستانهای خود برگردیم در صورتیکه جامعه روحانیت که در همه شرایط وظیفه خود را انجام داده است دراین مورد نیز بحول و قوه الهی تا سرحد قدرت وتوانائی وظیفه خود را در دفاع از حریم قرآن و اسلام انجام خواهد داد و یقین دارندکه قدرت بی پایان خداوند تبارک و تعالی پشتیبان آنها است و پیوسته مشمول عنایات و توجهات حضرت ولی عصر ارواحنا فداه خواهند بود.
بتاریخ سوم ربیع الاول 1383
الحاج بحر العلوم رشتی ،الحاج سید محمودضیا بری رشتی ،محمد جعفر طاهری شیرازی،مرتضی الحائری قمی ،حسین الموسوی الخادمی اصفهانی،علی اصغر صالحی کرمانی،محمود علوی شیرازی،حسین الحسینی شیرازی ،حاج سید حسین رودباری،الاحقر علی آقا شیرازی ،الاحقر سید احمد پیشوا کازونی ،عبد الله مجتهدی تبریزی،عبد الجلیل جلیلی کرمانشاهی،سید محمد امام شیرازی،علیخواه شیرازی،محی الدین فال اسیری شیرازی،عبد الجواد اصفهانی ،الاحقر هاشمیان رفسنجانی،الحقر سید مرتضی پسندیده خمینی ،الاحقر حسین گرگانی،الاحقر شیخ الاسلام کاوکانی،الاحقر صبوری اردبیلی(شاهی)،الاحقر سید مهدی دروازه ای تبریزی ،الاحقر سید احمد خسروشاهی تبریزی،الاحقر حاج حسین نجفی اهری،الاحقر سید جعفر بنی هاشمی اهری،الاحقر سیدیوسف الهاشمی تبریزی،الاحقر عیسی جزائری خرم آباد لرستان، بنی صدر همدانی،صدر الدین جائری شیرازی،محمد حسین جزائری اهوازی،محمد حسن النجفی رفسنجانی،الاحقر محمد صدوقی یزدی،حسینعلی منتظری نجف آبادی،ابراهیم امینی نجف آبادی