بهترین درس امام(ره) در عصر انتظار عمل به تکلیف از گذشته تا آینده

«... من تکلیف خود را که هدایت است ادا کردم و امید است به این نصیحت ]مسائلی که امام(ره) در وصیتنامه سیاسی- الهی خود به جوانان و نوجوانان توصیه کرده اند[ که پس از مرگ من به شما می رسد و شائبه قدرت طلبی در آن نیست گوش فرا دهید و خود را از عذاب الیم الهی نجات دهید...»
عامل ترین به تکلیف الهی در عصر حاضر، ساعت 22 و 22 دقیقه شنبه سیزده خردادماه 1368 به وصال جانان رسید و آن گونه که خود سروده بود:
ابرها از نور خورشید رخش پنهان شوند
پرده از رخسار آن سرو خرامان می رود
وعده دیدار نزدیک است یاران مژده باد
روز وصلش می رسد ایام هجران می رود
به دیدار یار ازلی و ابدی شتافت آن هم با دلی آرام و قلبی مطمئن و روحی شاد و ضمیری امیدوار.

آراء و اندیشه های یک تکلیف گرا
از 18 سال پیش تاکنون صاحبان اندیشه، بارها و بارها بر استفاده از آراء و نظرات حضرت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه در مبانی فکری و علمی تأکید کرده اند و می کنند. به قول یک استاد دانشگاه ساکن آلمان، اگر امام خمینی(ره) به لحاظ محل تولد و آراء و اندیشه ها به غرب تعلق داشت، درباره نظرات و سیره او صدها فیلم و سریال و مقاله و کتاب تهیه کرده و در سینما، تلویزیون، دانشگاه، مدرسه و حتی تفریح گاه ها ایده های ایشان را تبلیغ می کردند و جهان را به تسخیر اندیشه های ایشان درمی آوردند اما در کشور ما از این گنج ناب و باارزش کمتر استفاده شده و نشانه های آن مرد بزرگ در رفتار برخی مسئولان، رسانه ملی، مطبوعات، سینما، دانشگاه ها و مدارس کمتر دیده می شود.
یک استاد دانشگاه با انتقاد از بی توجهی مسئولان به مبانی فکری و منابع تشکیل دهنده دروس دانشگاهی به ویژه در حوزه علوم انسانی می گوید: «بعد از انقلاب فرهنگی، امید می رفت که هرچه بیشتر از آراء و اندیشه های بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی در کتب دانشگاهی استفاده شود اما نه تنها این اتفاق نیفتاد بلکه پس از پایان جنگ و رحلت آن بزرگوار و بازگشت عده ای از تحصیلکردگان در غرب که دوران جنگ را خارج از کشور حضور داشتند و با تسلط آنان بر دانشگاه ها دور شدن از آرمان ها و اندیشه های امام(ره) سرعت بیشتری گرفت.»
دکتر «علی فلاحی» می افزاید: «صحیفه نور و وصیتنامه امام(ره) و پیام ها و سخنرانی هایی که در اختیار صداوسیما است باید بیشتر منتشر شود و بصورت آسان، در دسترس جوانان، نوجوانان، دانشگاهیان، حوزویان و دیگر اقشار جامعه قرار گیرد البته این کافی نیست. باید اندیشه های آن حضرت توسط کسانی که امام و آراء ایشان را خیلی خوب می شناسند تبیین شود. آنهایی که امام را دیده و در هنگام ایراد آن سخنرانی ها در جماران حضور داشته اند هنوز زنده اند پس تا دیر نشده باید اقدام کرد.»
صاحبان اندیشه همواره گفته اند و نوشته اند که از اندیشه های امام در تمام حوزه ها می توان استفاده کرد. علوم سیاسی، جامعه شناسی، روانشناسی، ارتباطات، مسائل نظامی، عرفان، فلسفه، الهیات، فقه، حقوق، مدیریت و بسیاری مسائل دیگر، حوزه هایی است که آراء امام(ره) در آنها برای ایران و دیگر کشورها گره گشا است. یکی از وجوه بارز عمل به تکلیف در شرایط فعلی، شناساندن ابعاد شخصیتی و آرا و اندیشه و سیره حضرت امام خمینی(ره) به نسل امروز و فرداست.
یک معلم بازنشسته با مهم خواندن آشنایی کودکان و نوجوانان با آرا، اندیشه ها و حتی زندگی شخصی امام خمینی رضوان الله تعالی علیه می گوید: «اخیرا همایشی بین المللی تحت عنوان سیمای پیامبر اعظم(ص) و کتب درسی در آموزش و پرورش انجام شد که وزیران آموزش و پرورش اکثر کشورهای اسلامی شرکت داشتند. با توجه به اینکه احیاگر اسلام ناب در عصر ما، حضرت امام(ره) است باید در کتاب های درسی خودمان به تبیین نظرات ایشان در باب مسائل مختلف و سیره آن بزرگوار به زبان قابل فهم دانش آموزان بپردازیم، آنگاه آن را به دیگر کشورهای اسلامی هم انتقال دهیم.»
«رحمان رجب زاده» می افزاید: «باید مباحث در قالب های جذاب مثل داستان یا فیلم های آموزشی و بصورت مکرر در تمام سالهای تحصیل و در مقاطع مختلف به دانش آموزان عرضه شود. شرط آن هم گماردن معلمان معتقد به اندیشه های امام و البته باسواد و آگاهی بالا در این زمینه است. آنگاه استمرار این خط در دانشگاه هم اثرگذار خواهد بود در غیر این صورت عملکرد مطلوب دانشگاه هم، تأثیر آنچنانی نخواهد داشت.»

نقش رسانه ملی در شناساندن امام(ره) به نسل نو
سیمای جمهوری اسلامی ایران درباره تولد و زندگی دوران جوانی امام خمینی(ره)، فقط یک سریال ساخته است اما درباره آرا و اندیشه های ایشان و سیره آن بزرگوار اثر هنری یا سریالی ساخته نشده است. سینما هم درباره تولید فیلمی درباره بنیانگذار جمهوری اسلامی کارنامه ای ندارد. در دانشگاه یک واحد درسی بعضا اختیاری به نام وصیتنامه امام(ره) وجود دارد که معمولا فرمالیته است. شبکه یک پس از اخبار ساعت 21، برنامه ای پخش می کرد تحت عنوان «راه اینجاست» از سخنرانی های حضرت امام(ره) که آن هم مدتی است، پخش نمی شود.
نماینده ولی فقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران درباره عملکرد صداوسیما درباره حضرت امام(ره) و وجوه شخصیتی ایشان به سرویس گزارش کیهان می گوید: «بسیار بسیار خوب، بد عمل کرده است! در ظاهر به مخالفت اندیشه های امام(ره) حرفی زده نمی شود اما اینکه تفکر برآمده از برخی برنامه ها بر ضد آرمان ها و آراء رهبر فقید جمهوری اسلامی است را نمی توان انکار کرد. اینکه وقت مردم پای سریال ها و فیلم هایی که پیام معنوی ندارد یا ضدمعنویت است تلف شود را چه باید نامید.»
«حجت الاسلام والمسلمین رحیمیان» درباره اینکه چگونه باید به ساختن جامعه ای بر مبنای حقیقت اسلام ناب پرداخت خاطرنشان می کند: «ساختن یک جامعه، طرح جامع می خواهد. باید حقیقتا به اسلام برگردیم به ویژه در بحث تربیت نسل نو. خانواده های مذهبی در حال حاضر، نگران فرزندانشان هستند بویژه وقتی مدرسه می روند. چرا که بچه هایشان در مدرسه ها به لحاظ اعتقادی، آسیب های جدی می بینند. اگر در همه ابعاد از آراء اسلام که حضرت امام(ره) احیاگر آن در عصر حاضر بود عمل کنیم، جامعه هم اصلاح می شود.»

رفتار بر مبنای سیره امام(ره)
رعایت تقوا یکی از شاخصه های سیره امام خمینی رضوان الله تعالی علیه بود. این را یاران آن حضرت بارها گفته اند و نوشته اند. تأکید بر مراقبت از بیت المال و پرهیز از حیف و میل یا سوءاستفاده از آن نیز بسیار از ایشان شنیده شده.
اما بارزترین وجه سیره ایشان، اهتمام ویژه به تکلیف گرایی و عمل به تکلیف است.
عضو اسبق دفتر حضرت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه درباره راه های استمرار تکلیف گرایی در میان مسئولان و مردم می گوید: «در نظام اسلامی باید به کارمان به عنوان یک عبادت نگاه کنیم اگر چنین شد به تکلیفمان هم درست عمل می کنیم. همه گرفتاری های ما در عرصه های مدیریتی از فراموشی یاد خدا و غفلت از عمل به تکلیف الهی نشأت می گیرد. برای نجات از این ورطه باید از بت پرستی های مشرکانه اعم از بت نفس، بت گروه، بت حزب، بت انتساب خانوادگی، بت همشهری بازی و امثال آن اجتناب کنیم.»
«حجت الاسلام والمسلمین رحیمیان» می افزاید: «در این صورت برای خدا کار خواهیم کرد معنای عمل به تکلیف، کار برای رضای خداست و کسی که برای خدا کار می کند بخاطر خدا دروغ نمی گوید. برای کار خدا، بیت المال و امکانات و ظرفیت های نظام را صرف منافع شخصی و جناحی نمی کند و برای جلب رضای خدا به کم کاری و تلف کردن وقت نظام نمی افتد. قصد قربت، بهترین عامل برای صیانت انسان از هرگونه گناه و انحراف و خیانت به مردم است.»
تکلیف گرایی برپایه کار برای رضای خداوند مبنای همه رفتارهای حضرت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه بود. نیت خالص، ساده زیستی، عبادت و تهجد، برخورد مهربانانه با مردم، برخورد قاطع با مسئولان، خوش خلقی و نیک رفتاری با خانواده، اهتمام به تربیت دینی فرزندان، شجاعت در مقابله با مستکبران، رأفت در برابر مستضعفان، تأکید بر خدمت خالصانه برای مردم، تأکید بر اولویت داشتن محرومان و پابرهنه ها، علاقه ویژه به جوانان و نوجوانان و درک بالای از خواسته های آنها و بسیاری از خصائل نیکو در رفتار بنیانگذار جمهوری اسلامی موج می زد. این را تمام کسانی که از نزدیک با امام خمینی رضوان الله تعالی علیه ارتباط داشتند اذعان می کنند.

عمل به تکلیف از منظر آرمان های امام(ره)
«آرمان امام(ره) گسترش اسلام ناب به پهنه جهان و رهایی ملت ها از ظلم و ستم زورگویان و در رأس آن آمریکا بود. ایشان قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، با حمایت از مردم مظلوم فلسطین و آفریقای جنوبی و دیگر مظلومان عالم سنگرهایی را برای گسترش اسلام ایجاد کرد.
این سنگرها کم کم به خاکریز تبدیل شد و خاکریزها در لبنان، سوریه، عراق، افغانستان و سراسر آفریقا عمق پیدا کرد و اکنون در آسیای میانه، آمریکای لاتین و کل خاورمیانه در حال تعمیق است.»
اینها حرف های «سعید نصرت خواه» مهندس ایرانی مقیم آلمان است. او می افزاید: «شبکه های رادیوتلویزیونی اروپا و آمریکا بویژه آلمان، مملو از تحریف، تخریب و نشان دادن چهره ای خلاف واقع از حضرت امام و دین اسلام است. در کشورهایی که آزادی بیان و آرا و اندیشه ها یک اصل معرفی می شود اجازه پخش برنامه هایی چون فیلم محمد رسول الله، سخنرانی ها و پیام های حضرت امام خمینی(ره) و دیگر برنامه های با موضوع مسائل توحیدی داده نمی شود اما راه برای تخریب این مسائل، کاملاً باز است.»
او ادامه می دهد: «فقط با یکبار نمایش فیلم محمد رسول الله که هالیوود ساخته است، در آلمان ده هزار نفر مسلمان شدند. حالا ببینید اگر پیام اسلام ناب که احیاگر آن در عصر حاضر، امام(ره) است از زبان و قلم ایشان مطرح شود چه خواهد شد.»
اینکه امام (ره) خود را مکلف به حمایت از همه آزادیخواهان عالم می دانست و تا آنجا که امکان داشت در آن جهت گام برداشت را همه کسانی که ایشان را می شناسند، بارها گفته اند.

تفکر امام(ره) و تصویر جامعه ایران
از بین بردن تضاد میان جامعه ایران با آنچه آرمان امام(ره) بود یکی از تکالیف مهم مردم و مسئولان در نظام جمهوری اسلامی است.
«پورصادق» کارشناس مسائل دینی در این زمینه می گوید: «در لبنان، علاقمندان به حضرت امام(ره) و انقلاب اسلامی بسیارند. آنها وقتی با آرا و سیره بنیانگذار جمهوری اسلامی روبرو می شوند به شدت جذب آن شده و عاشق ایران و ایرانی می شوند. اما هنگامی که به ایران سفر می کنند و ناهنجاری های اجتماعی- اقتصادی را می بینند دچار تضاد می شوند و می پرسند: «امام شما آن است و جامعه شما این؟!» حتی از رفتار برخی مسئولان ما به شدت حیرت می کنند. حتی در نحوه رانندگی، ارتباط مردم با یکدیگر، پوشش مردان و زنان نوعی عدم تناسب با سیره امام را می بینند و به ما منتقل می کنند.»
این کارشناس مسائل مذهبی ادامه می دهد: «این وضعیت برای تمامی علاقمندان به امام که راهی ایران می شوند پیش می آید. تکلیف مسئولان و مردم این است که هر چه بیشتر رفتارهای اجتماعی خود را با اسلام ناب که منادی آن در عصر ما، امام (ره) بود منطبق کرده و به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب که جانشین صالح بنیانگذار جمهوری اسلامی هستند عمل کنند تا چهره زیباتری از ایران اسلامی به دنیا به ویژه دوستان کشور ما معرفی شود.»

نگاهی به وصیتنامه سیاسی- الهی امام(ره)
«... نقشه آنان برداشتن روحانیون از سر راه و منزوی کردن آنان است... و اما در دانشگاه، نقشه آن است که جوانان را از فرهنگ و ادب و ارزش های خود منحرف کنند و بسوی شرق یا غرب بکشانند و دولتمردان را از بین اینان انتخاب و بر سرنوشت کشور حکومت دهند تا به دست آنها هر چه می خواهند انجام دهند... نجات دانشگاه از انحراف، نجات کشور و ملت است.»
این ها بخشی از وصایای بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی به حوزویان و دانشگاهیان است.
دعوت به تکلیف گرایی و اهتمام در عمل به تکلیف الهی در بند بند وصیتنامه امام(ره) موج می زند. در وصیت به رهبر، رئیس جمهور، وزیران، وکلای مجلس، نیروهای مسلح، قضات، رسانه ها، جوانان بویژه دانشگاهیان، حوزه های علمیه و دیگر اجزای کشور، امام(ره) به حفظ و تقویت اسلام ناب به عنوان بالاترین تکلیف الهی تأکید می کنند.
حتی در فرازهایی که امام به اسلام، پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصوم علیهم السلام و کتب مقدس قرآن، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و مذهب جعفری و حضور آحاد مردم در صحنه دفاع از جمهوری اسلامی و مستضعفان عالم و شکست آمریکا از ایران اسلامی افتخار می کنند عمل به تکلیف به وضوح درک می شود چرا که همه اینها را در جهت عزت بخشیدن به اسلام ناب پس از قرن ها می داند و از همگان می خواهد که برای حفظ و تقویت آن همت کنند.
شناختن ابعاد شخصیتی، فکری و سیره حضرت امام خمینی رضوان الله تعالی علیه و عمل به رهنمودهای ارزشمند آن حضرت و شناساندن ایشان از همه ابعاد به ملت ایران و دیگر ملل جهان به وضع بسیاری از گرفتاری ها و التیام بخش اعظم آلام جهانیان خواهد انجامید. این چیزی است که همه به آن اذعان دارند اما کمتر عملیاتی اش کرده اند. عمل به تکلیف یعنی انجام وظیفه ای که خداوندبرای انسان تعیین کرده است.