تقنین مجلس هشتم زیر ذره بین آمار
در این گزارش‌ها، تلاش خواهد شد بنا بر آمار و اطلاعات، عملکرد مجلس در دو بخش تقنینی و نظارتی مورد بحث قرار گیرد.
نخست، نگاه آماری خواهیم داشت به عملکرد تقنینی مجلس هفتم تا از آغاز به کار مجلس هشتم یعنی از تاریخ 7 / 3 / 87 تا تاریخ 7 / 9 / 90.
بنا بر این گزارش، نمایندگان ملت در این مدت به بررسی 612 طرح و لایحه اقدام کرده‌اند که از این میزان، 92 طرح و 178 لایحه بوده است که جمعا 270 مصوبه مجلس به دولت ابلاغ شده و 14 طرح و 38 لایحه، جمعا 51 طرح و لایحه را نیز در دستور بررسی هفتگی خود دارد.
ـ همچنین 93 طرح و 50 لایحه جمعا 143 طرح و لایحه در کمیسیون‌های مجلس در درست بررسی است.
بنا بر این گزارش، از میزان کل طرح و لایحه‌های بررسی شده در مجلس هشتم شورای اسلامی، سه طرح و شش لایحه، جمعا 9 طرح و لایحه تحت بررسی در شورای نگهبان است.
این در حالی است که تنها دو گزارش؛ یکی طرح و دیگری لایحه در کمیسیون‌ها رد شده‌اند و همچنین دوارده طرح و شانزده لایحه ـ جمعا 28 طرح و لایحه ـ در صحن مجلس شورای اسلامی رد شده‌اند.
ـ مجلس هشتم، 9 طرح و شش لایحه جمعا، پانزده طرح و لایحه را مسترد کرده است.
این گزارش می افزاید: از شمار کل طرح‌ها و لوایح رسیده به هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی، 52 طرح و 27 لایحه، جمعا 79 طرح و لایحه بنا بر ماده 146 آیین‌نامه داخلی مجلس بایگانی شده است.
ماده 146 آیین‌نامه داخلی می‌گوید: «گزارش رد یا مسکوت ماندن طرح یا لایحه، زمانی در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد که دولت در خصوص لایحه یا پانزده‌نفر از نمایندگان طراح در خصوص طرح، ظرف مدت یک‌ماه پس از چاپ و توزیع گزارش کمیسیون از هیأت رئیسه مجلس تقاضا نمایند در دستور کار مجلس قرارگیرد در غیراین‌صورت بایگانی می‌شود مگر این‌که درگزارش کمیسیون زمان مشخصی برای مسکوت ماندن تعیین شده باشد که در این صورت پس از پایان یافتن مدت تعیین شده در دستور کار کمیسیون قرار خواهد گرفت.»
ـ بنا بر این گزارش، دو طرح و سه لایحه، جمعا پنج طرح و لایحه مصوبه مجلس در مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار دارد که هنوز تصویب نشده است.
همچنین از میزان کل طرح‌ها و لوایح رسیده به مجلس هشتم، یک طرح و هشت لایحه، جمعا 9 طرح و لایحه در اداره کل تقنین قوانین مجلس تحت بررسی کارشناسی قرار دارد.
بنا بر این گزارش، مجلس هشتم از نظر تعداد مصوبات (البته تاکنون، یعنی نزدیک شش ماه پیش از پایان دوره) در رده هفتم ادوار مجلس قرار دارد.
مجلس هشتم در این مدت، توانسته 270 مصوبه داشته باشد. این در حالی است که مجلس ششم با 396 مصوبه، مجلس اول با 383 مصوبه، مجلس پنجم با 362 مصوبه، مجلس چهارم با 342 مصوبه و مجلس هفتم با 339 مصوبه، مجلس دوم با 316 مصوبه، رتبه یک تا شش را به خود اختصاص دهند و مجلس سوم نیز با 247 مصوبه در رتبه هشتم قرار دارد.
البته مجلس هشتم با فرستادن 27 مصوبه خود به مجمع تشخیص مصلحت نظام، رکورددار مجالس جمهوری اسلامی در ارسال مصوبات خود به این نهاد است. این در حالی است که مجلس اول و چهارم، هیچ مصوبه‌ای را به مجمع نفرستاده‌اند. (البته در زمان مجلس اول مجمع تشخیص مصلحت نظام تأسیس نشده بود).
بنا بر این گزارش، مجالس هشتم با 27 مصوبه، هفتم با 23 مصوبه، ششم با 21 مصوبه، پنجم و سوم با دوازده مصوبه و دوم با دو مصوبه ارسال به مجمع تشخیص مصلحت نظام، در جایگاه‌های نخست تا پنجم هستند.
جدول آماری مصوبات مجالس شورای اسلامی
دوره تعداد مصوبات تعداد طرح تعداد لایحه تعداد موافقتنامه تعداد استفساریه تعداد قوانین اصلاحی تعداد مصوبات جدید تعداد مصوب مجمع تشخیص تعداد مصوبات اصل 85
اول 383 94 289 23 13 117 230 ـ 46
دوم 316 79 237 17 12 93 194 2 5
سوم 247 96 151 21 12 78 136 12 8
چهارم 342 114 228 62 23 104 153 ـ 5
پنجم 362 104 258 111 14 121 116 12 2
ششم 396 84 313 179 23 108 87 21 2
هفتم 339 106 233 149 19 79 92 23 4
هشتم 270 92 178 101 9 80 129 27 4