سازمانهاي وابسته به حزب توده در سال های بعد از انقلاب
حزب توده در فعاليت چهارسالة خود، پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، علاوه بر تشكيلات مفصل، داراي تعدادي سازمانهاي وابسته (جنبي) بود كه در پوشش‌هاي مختلف، وظيفه اشاعة مشي حزب و اجراي تاكتيك‌هاي آن را در ميان اقشار و گروه‌هاي مختلف به عهده داشتند. بخشي از اين سازمان‌ها بر اساس سنت‌هاي كمونيستي جهاني و در ادامه فعاليت‌هاي سالهاي 1332-1320 تجديد حيات يافتند، (مانند: «جمعيت صلح») و بخشي بر اساس شرايط خاص جامعه ايران در دوران انقلاب و پس از آن پديد شدند (مانند: «حزب دمكرات كردستان ـ پيرو كنگره چهارم»).
سازمانهاي جنبي حزب توده را مي‌توان به شرح زير دسته‌بندي كرد:
الف: سازمانهاي سياسي وابسته به حزب توده، شامل «سازمان جوانان توده ايران» و «اتحاد دمكراتيك مردم ايران»، كه داراي استقلال دروني نبوده و جزئي از اندام سازماني حزب توده بودند. «سازمان جوانان» در عين آن كه يك سازمان حزبي محسوب مي‌شد يك سازمان توده‌اي نيز بود.
ب: سازمانهاي سياسي هوادار حزب توده، شامل «سازمان فدائيان خلق (اكثريت)» و «حزب دمكرات كردستان ـ پيرو كنگره چهارم» كه هر چند داراي استقلال نسبي از سازمان حزب توده بودند، ولي تحت نفوذ شديد سياسي و گاه تشكيلاتي حزب قرار داشتند. فرآيند ادغام سازمانهاي حزب توده و «اكثريت» در سال 1361 به چنان عمق و گستردگي رسيده بود كه عملاً در همه سطوح، ارتباطات عمودي و افقي، سازمان «اكثريت» را به سازمان حزب توده پيوند مي‌داد.
ج: سازمانهاي توده‌اي وابسته به حزب توده: دربارة سازمانهاي توده‌اي، كه زير پوشش «شعبه كل سازمانهاي توده‌اي» قرار داشتند، پيش از اين سخن گفتيم.
د: سازمانهاي صنفي وابسته به حزب توده: اين سازمان‌ها بايد گروه شغلي خاصي را تحت پوشش قرار مي‌دادند. از زمرة اين سازمان‌ها، «انجمن همبستگي اتحاديه‌ها و شوراهاي كارگري» و «انجمن حقوقدانان دمكرات ايران» است.
این سازمانهاعب ارتند از:
1ـ سازمان جوانان توده ايران
2ـ كانون دانش‌آموزان (دمكرات) ايران
3ـ كانون صنفي فرهنگيان
4ـ تشكيلات دمكراتيك زنان ايران
5ـ اتحاد دمكراتيك مردم ايران
6ـ شوراي نويسندگان و هنرمندان ايران
7ـ جمعيت ايراني هواداران صلح
8ـ جمعيت حقوقدانان دمكرات ايران