مدیریت مسالمت آمیز بحران در مقابل جنجال هسته ای

وقتی  جک استراو  وزیرخارجه زیرک انگلستان درسعدآبادتهران تاکیدکردکه «حضورهمزمان من به همراه وزرای خارجه آلمان وفرانسه درتهران نتیجه ماهها مذاکره مستمربامقامات ایرانی است» ؛ مشخص شد که مسوولان ارشد کشورباطراحی برنامه ای هوشمندانه، حتی مدتها قبل ترازقطعنامه شورای حکام در21شهریورماه به مدیریت یک پروژه بحران سازی سیاسی علیه کشورمان به بهانه برنامه هسته ای ایران بوده اند.
اعلام دکترروحانی دبیرشورایعالی امنیت ملی مبنی بر پذیرش اصولی الحاق ایران به پروتکل الحاقی وتعلیق داوطلبانه وتااطلاع ثانوی غنی سازی اورانیوم ؛ اگردرطول یک فرآیند زمانمند و همه جانبه ازیک سو، ورجوع به متن مذاکرات مهم سه وزیراروپایی وبیانیه مشترک پایانی ازسوی دیگر بررسی شود نشانه های بزرگی ازپیروزی جمهوری اسلامی رابروزخواهد داد. نشانه هایی که بیش ازهمه باید موردتوجه واقبال ملت ایران باشند. ازجمله:

1- ابتکار عمل ایران، پیروزی نظام جمهوری اسلامی ایران در برابر آمریکا وکسانی بود که می خواستند ایران و منطقه را به بحران بکشانند. در حالیکه آمریکا تصور میکرد اصرار ایران بر حقانیت خود در استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای، دستاویز سیاسی لازم برای بالابردن سطح اتهام مبنی بر تلاش برای دستیابی به سلاح اتمی را در اختیارش می گذارد، جمهوری اسلامی ایران بدون دست شستن از حق خود و اتفاقا با تاکید بر آن از سوی نمایندگان جامعه جهانی موفقیت متفاوتی کسب نمود.

2- اقدام ابتکاری ایران که دعوت از البرادعی ، فراخوانی همزمان وزرای خارجه سه کشور مهم اروپایی و همینطور رایزنی های پردامنه کارشناسی و دیپلماتیمک جزوی از آن بود، یک پیروزی برای جامعه جهانی نیز محسوب می شود. این اقدام ایران در حقیقت پیروزی چند جانبه گرایی و گفت و گو در برابر یکجانبه گرایی و استفاده قلدر مآبانه از زور در فرآیند های بین المللی است.

3- ابتکار عمل ایران در تصمیم گیری و هدایت این بحران مصنوعی به سمت نقطه مطلوب، نشان داد که هیچ گرهی نیست که مسوولان نظام توانایی گشودن آن را با راه حلهای متنوع و از جمله روش های متداول دیپلماتیک و فنی نداشته باشند.

4- از طرف دیگر، در حالیکه آمریکا تلاش می کرد تا با تمسک به قطعنامه شهریور ماه شورای حکام سوالات و ابهامات آژانس انرژی اتمی را دستاویز بالا بردن سطح بحران نظیر ارجاع موضوع به شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار دهد، جمهوری اسلامی ایران از ابتدا و همان لحظه تصویب قطعنامه مذکور تابحال بر نپذیرفتن و رد آن پای فشرد. و در این راه بدون اعتنا به ضرب الاجل غیرقانونی شورای حکام (که اساسا اقدامی مغایر با متن NPT و ماده 12 اساسنامه آژانس بود) فرصت و بهانه در اختیار بدخواهان ملت ایران قرار نداد.
بدین ترتیب ایران با اقدام خود موجب شد تا اولا آژانس انرژی اتمی که یک مرجع فنی جهانی است با تصویب قطعنامه های غیرقانونی و حاصل فشار قدرتها با اعضای خود برخورد نکند و ثانیا نگرانی های جامعه جهانی نیز از طریق اقدامات داوطلبانه ومسالمت جویانه برطرف شود.

5- درحالیکه آمریکا تلاش می کرد چهره ای ناهماهنگ و افراطی از جمهوری اسلامی در موضوعی که موجب نگرانی همه جهان است(توسعه تسلیحات کشتار جمعی) ارائه دهد، ایران چرخشی کاملا آزادانه به سمت اعتمادسازی و شفاف سازی با کشورهای منطقه و جهان به نمایندگان اروپا انجام داد.
جمهوری اسلامی ایران نشان داد که در ک نگرانی های مردم جهان از توسعه تسلیحات هسته ای و کشتار جمعی از یکسو با حق مشروع همه کشورهای مستقل برای برخورداری از منافع فراوان انرژی صلح آمیزهسته ای از سوی دیگر دارای اهمیت یکسان است.
از این رو کشورهایی نظیر آمریکا که مطابق گزارش البرادعی بخاطر تولید الگوی جدیدی از تسلیحات قابل حمل کوچک هسته ای آشکارا تعهدات خود را در NPT نقض کرده اند، یا رژیم صهیونیستی که بدون حتی پیوستن به NPT هر روز در صدد گسترش زرادخانه هسته ای خویش است باید پاسخگوی جامعه جهانی باشند؛ گرچه وظیفه مسوولان آژانس انرژی اتمی در برخورد با این دولتها میزان صداقت و استقلال نظر آنهارا دربرابرسایرکشورها مشخص می سازد.

6- جمهوری اسلامی ایرا ن پیروز شد. چون اجماعی را که آمریکا و لابی صهیونیسم در صدد بودند تا با استفاده از جنگ روانی به یک اجماع جهانی علیه ایران تبدیل کنند، شکست خورد. به این ترتیب به جای آنکه ایران از این مرحله به بعد در پی اثبات صلح آمیز بودن فعالیتهای خود باشد، این جامعه جهانی، آژانس انرژی اتمی و بویژه اتحادیه اروپا هستند که باید به تعهدات خود در قبال معاهدات بین المللی برای استفاده صلح آمیز و کمک های تکنولوژیک هسته ای و انتقال فناوری های بالا و دو منظوره به ایران ( به عنوان طرف وفادار پیمانهای بین المللی) عمل نمایند.

7- گرچه به اعتقاد برخی تحلیلگران نفس پاسخ مثبت سه کشور قدرتمند اروپایی به حضور در تهران و گفتگو با مقامات کشورمان جهت نیل به تفاهم خود موقعیتی بزرگ برای جمهوری اسلامی است، لکن پیروزی ایران فراتر ازیک سفر است. در طول 25 سال بعد از انقلاب اسلامی همواره اتحادیه اروپا در سایه تهدیدها و فشارهای آمریکا از منافع مشارکت در پروژه های سطح بالای فنی نظیر تکنولوژی صلح آمیز هسته ای در ایران محروم بوده و اینک اعلام آمادگی اروپا برای همکاری در این زمنیه ضمن اعتماد به صلح آمیز بودن آن نشانه چرخشی عظیم تر از سوی اروپا است.ضمن اینکه سران اروپا نشان دادند که از نظر آنان هیچ اقدامی چون حضور فعال و گسترده ایشان در تامین انرژی هسته ای مورد نیاز ایران ، تضمین کننده اطمینان آنها از صلح آمیز بودن این فعالیتها نخواهد بود.

8- ایران برحق استفاده صلح آمیز خود از انرژی هسته ای مدبرانه دفاع وآن را مورد تایید و تثبیت نمایندگان جامعه جهانی و همینطور پیش از آن مقامات ارشد آژانس انرژی اتمی ( IAEA ) قرار داد. نکته ای که دقیقا در راستای تامین منافع ملت ایران و مصالح ملی است. مساله ای که به صراحت درکنفرانس مشترک خبری سه وزیراروپایی وخرازی وهمینطوربیانیه پایانی برآن تاکیدشد. بدین ترتیب اکنون هیچ قدرتی امکان سوءاستفاده دراین زمینه علیه ایران راندارد.
مخالفت ایران باتوقف کامل غنی سازی اورانیوم دقیقا نشانه پایبندی ایران به مفاداساسی منشورژنو، متن NPT، اساسنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی وهمچنین مواد73و77موافقتنامه ایران باآژانس درپذیرشNPTاست. براین اساس تاکیدایران برتعلیق داوطلبانه غنی سازی اورانیوم ودرج وقبول آن درمتن مذاکرات وبیانیه پایانی، درصورت تمایل و اعلام ایران به آژانس وحضوربازرسان آن سازمان مجددا ازسرگرفته خواهدشد.

9- ایران حتما بر اساس حقوق بین الملل از جمله مفاد منشور 1959 ژنو، متن NPT ، اساسنامه IAEA و همینطور مفاد موافقتنامه پیوستن خود به NPT در سال 1354 تضمین های لازم را برای بهره برداری صلح جویانه از مواهب دانش پیشرفته هسته ای در همه زمینه ها از جمله انرژی اتمی اخذ نموده است. از همین رو همواره تاکید نموده است که هیچ موافقتنامه و قانون چند جانبه بین المللی از جمله پیوستن به پروتکل الحاقی2+93نیز نمی تواند موجب خدشه دار شدن امنیت ملی و توسعه توان بازدارندگی دفاعی کشور در حد متعارف و تعهدات جهانی گردد.

10- و سرانجام اینکه برای ملت ایران افتخاری بالاتر از این نیست که مسوولان ارشد نظام از آمادگی و توانایی شگرفی درمدیریت مسالمت آمیز هر گونه بحران و توان تدبیر وسیعی با گزینه های فراوان ومتنوع برای حفظ مصالح ومنافع ملی برخوردارند.
اقدامات مبتکرانه ایران این پیام را هم برای آمریکا و طرفدارانش داشت که هیچگاه بهانه لاز م برای رویارو کردن جهان و افکار عمومی جهان را علیه نظام جمهوری اسلامی ایران نخواهد یافت؛ گر چه درآن فرض نیز وحدت نظر همه مسوولین با پشتوانه یک ملت آگاه که کارنامه ای روشن و افتخارآمیز در دفاع از خود رادارند، حداقل برای آمریکا اثبات شده است.
اکنون دولتمردان آمریکا در وضعیت  آچمز  است و تنها راه، دست برداشتن از دشمنی و توطئه و انتخاب گفت و گو و ارتباط عادلانه است. اگر استعداد آن را داشته باشند.