می خواهند ما هزینه اسرائیل را بپردازیم / پروتکل الحاقی دقیقا از ایران چه می خواهد؟ / گفت و گو با داوود هرمیداس باوند

این پروتکل تاکید دارد تا کشورهایی که از فناوری هسته ای بهره می برند ، صرفا فعالیت های صلح آمیز داشته باشند و از هرگونه اقدام برای تولید و تکثیر سلاحهای هسته ای اجتناب کنند. این کنوانسیون محدودیت هایی را برای کشورهایی که به آن متعهد شده اند ، از طریق بازرسی های مداوم و مستمر در هر زمان و مکان در کشورهای عضو کنوانسیون ایجاد می کند و این کشورها باید همه گونه تسهیلات لازم را برای بازرسی ها فراهم کنند. از سوی دیگر در این پروتکل نیازی به اجازه دولت نیست و در هر شرایطی این بازرسی ها می تواند صورت گیرد و دولتهای عضو موظف به همکاری با بازرسان هستند. در حقیقت این کنوانسیون در تلاش برای جلوگیری از تولید و تکثیر سلاحهای هسته ای تدوین شده است ؛ اما درخصوص ایران هدف آن است که تهران به هیچ وجه و در هیچ زمانی به سلاحهای هسته ای دست نیابد. این کشورها می کوشند تا نگرانی های اسرائیل در منطقه برطرف شود. وجود تسلیحات هسته ای در ایران یکی از نگرانی های این کشور محسوب می شود و تهدیدی برای آن به شمار می آید.

با وجود این فشارها در برابر امضای پروتکل چه تصمیمی باید اتخاذ کرد؟
نظرهای متفاوتی درباره پیوستن یا رد پروتکل وجود دارد. در صورت الحاق به این پروتکل ، تاکید شده است که کشورهای صاحب فناوری هسته ای باید همکاری های لازم را با دولتهایی که در طلب دستیابی به این فناوری هستند ، داشته باشند ؛ بویژه در خصوص تولید برق و انرژی الکتریکی.
همچنین این کشورها وظیفه دارند تا واسطه ای برای انتقال مواد و تجهیزات لازم بوده و کشورهایی را که به دنبال استفاده صلح آمیز از فناوری هسته ای هستند، یاری کنند. بنابراین کشور ما می تواند مدعی باشد که نه تنها این کمکها به ایران نشده است ، بلکه تحریم هایی هم در این خصوص صورت گرفته است و در صورت تحقق این موارد، ایران آماده پیوستن به پروتکل به شرط برداشتن تحریم هاست.
از سوی دیگر خروج از NPT نمی تواند به ایران کمکی بکند. کشورهایی که سلاح هسته ای دارند - مانند هند و پاکستان - از این پیمان خارج شده اند ؛ اما در مورد ایران که اهداف صلح آمیز دارد ، مشکلی را حل نمی کند.

امضای این پروتکل از لحاظ حقوقی و سیاسی چه تبعاتی برای ما دارد؟
این نگرانی وجود دارد که پذیرش این پروتکل ، بازرسی های مداوم و غیرمترقبه ای را در پیش داشته باشد ، و علاوه بر آن ، نه تنها این بازرسی ها ادامه پیدا کند ، بلکه به آن بسنده نشود و راه را برای درخواست های دیگر باز کند. در حالی که بسیاری از کشورهای همسایه ایران ، چون هند و پاکستان از سلاحهای هسته ای برخوردارند ، اما وجود ارزشهای نظام انقلابی ایران و حمایت تهران از گروههای مبارز لبنانی و فلسطینی ، شرایطی را ایجاد می کند که در صورت برخورداری ایران از سلاحهای هسته ای ، تهدیدی جدی برای امریکا و اسرائیل محسوب می شود.

تغییر موضع اروپا را چگونه ارزیابی می کنید؟
اروپا معتقد بود که باید به جریان های اصلاح طلبی در ایران امیدوار بود و به جای تحریم ها باید ایران را از راه گفتگوها پایبند کرد ؛ اما در این اواخر اروپا از جریان اصلاح طلبی در ایران قطع امید کرد از سوی دیگر برخی از کشورهای اروپایی بر آن شدند تا برای رضایت امریکا ، از اختلافاتی که در جریان جنگ عراق با این کشورها به وجود آمده بود ، ایران را وجه المصالحه این رفع اختلافات قرار دهند که نتیجه آن پذیرش پیشنهاد امریکا در اجلاس وزرای گروه 8 و صدور قطعنامه ای بود که در آن هرگونه مذاکرات سازنده با ایران ، مشروط به الحاق این کشور به پروتکل الحاقی بود.