اندیشه های مهدوی امام خمینی در بنیان‌گذاری انقلاب اسلامی

موضوع ظهور و انتظار فرج و موضوعات مرتبط به آن مباحثی است که پس از غیبت کبرای امام عصر(عج) پیوسته و به فراخور شرایط اجتماعی و سیاسی نظام های حاکم بر مسلمین مطرح بوده است چراکه این موضوع نه فقط در اندیشه شیعه بلکه در کل جهان اسلام در اشکال مختلف جزء بنیادی‌ترین و زنده‌ترین مسائل دینی، اعتقادی و اسلامی بخصوص از منظر مکتب اهل بیت(ع) است، از این رو علما و صاحب نظران عرصه دین مبین اسلام بر اساس نیاز و اقتضائات جامعه زمان خود از آن سخن گفته اند.
در میان دیدگاه‌های مطرح شده از سوی علمای اسلام نظریات و سخنان امام خمینی(ره) به جهت موفق شدن در پایه ریزی و استقرار نظامی مبتنی بر آموزه های مهدوی از اهمیت به سزایی برخوردار است.
امام خمینی (ره) از کسانی است که جریان ظهور مصلح کل و عدل‌گستر جهانی را هم در آثار و اندیشه متجلی کرده و هم در میدان عمل درباره مهدویت از جنبه‌های مختلف به طور زنده، آموزنده و کارآمد سخن گفته و به مورد اجرا گذاشته است.
انتظار قیام یک مصلح بزرگ جهانی، انتظار انقلاب و دگرگونی و تحولی است که وسیع‌ترین و اساسی‌ترین انقلاب‌های انسانی در طول تاریخ بشر است.
انقلابی که عمومی، همگانی و جهانی است و تمام شئون و جوانب زندگی انسان‌ها را شامل می‌شود، در این میان انقلابی که بیش از هر انقلاب دیگری در مسیر انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) ولو در سطح منطقه‌ای و ملی قدم نهاده است، انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ می‌باشد.
انقلاب اسلامی ایران نمونه و الگوی بسیار کوچکی از حکومت عدل و داد حضرت مهدی (عج) است، مبانی فکری و نظری، اهداف و عوامل ایجاد کننده انقلاب، رهبری و چشم انداز آینده‌ی آن چیزی است که این دو انقلاب را بیش از پیش به هم شبیه می‌سازد و انقلاب اسلامی ایران در جایگاه نمونه کوچکی از انقلاب جهانی حضرت مهدی (عج) مطرح می‌گردد.
بی شک در بحث بررسی نقش انقلاب اسلامی ایران در زمینه سازی برای ظهور، بیش از هر چیز تحقیق و تدبر در دیدگاه‌های امام خمینی(ره) به عنوان بنیانگذار کبیر این انقلاب در این موضوع ضروریست.

همراهی مردم با دیدگاه‌های منتظرانه امام خمینی(ره)
امام خمینی (ره) همیشه انقلاب اسلامی در ایران را نسخه ای برگرفته از قیام اباعبدالله الحسین (ع) می دانستند و بر این موضوع تاکید داشتند که مسیر حرکت انقلاب باید همیشه در راستای اتصال به حکومت عدل امام عصر(عج) قرار داشته باشد.
همانگونه که امام خمینی (ره) در عمل و بیانات خود به روشنی خطوط اصلی انقلاب را برای همگان ترسیم کرده و اهداف تعالی بخش آنرا توسعه می دادند و مدام به راهبردهای نظام برای رسیدن به جامعه مورد نظر امام عصر (عج) تاکید کرده و انقلاب را در چهارچوب های آن راهبری می کردند، مردم ایران نیز با ایمان قلبی به دیدگاه های منتظرانه آن بزرگوار در اتصال جامعه به حکومت مهدوی تلاش می کردند و در حقیقت همین ایمان مردم به دیدگاه های امام راحل بود که باعث می شد انقلاب اسلامی از کوران توطئه های اوایل انقلاب و دروان جنگ سربلند بیرون بیاید.
نمونه عینی و مشهور ایمان مردم به دیدگاه‌های منتظرانه امام خمینی (ره) در شعاری تجلی می یافت که همگان با باور قلبی آن را تبدیل به دعایی برای استمرار حرکت منتظران مهدی(عج) تبدیل کرده و قرائت می نمودند و آن شعار و دعا این بود؛ «خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگهدار» که این شعار و دعا در بعد محتوایی خود بعد از رحلت آن حضرت به شعار و دعای «خدایا خدایا تا انقلاب مهدی از نهضت خمینی محافظت بفرما» تغییر یافت.
در حقیقت در بطن و عمق این شعار دعاگونه یک باور دینی نهفته است که ناشی از شناخت و ایمان مردم به دیدگاه های رهبر و مقتدایشان در خصوص امام عصر(عج) و مسیر حرکت انقلاب اسلامی است.

ترسیم مسیر حرکت انقلاب در جهت زمینه سازی ظهور
در آغازین ماه های پیروزی انقلاب و در دوازدهم تیر 58 امام مسیر حرکت انقلاب در زمینه سازی ظهور را اینگونه بیان می کنند "انتظار فرج، انتظار قدرت اسلام است و ما باید کوشش کنیم تا قدرت اسلام در عالم تحقق پیدا بکند و مقدمات ظهور انشاالله تهیه بشود. "
ایشان در همین روز و در فراز دیگری می فرماید «امیدوارم که این نهضت و این انقلاب منتهی بشود به ظهور امام عصر سلام الله علیه و امیدوارم که این انقلاب ما به همه دنیا و برای همه مستضعفین ‚ برای نجات همه مستضعفین به همه دنیا صادر بشود و همه همان را که برای شما هست و غلبه کردید بر دشمن اسلام و دشمن ملت‚ مستضعفین هم غلبه کنند بر مستکبرین» (1)
تعمق در این سخنان در آغازین روزهای انقلاب اسلامی نشان می دهد که از آغاز انقلاب مسیر حرکت آن به منظور زمینه سازی برای ظهور امام عصر(عج) در اندیشه بنیانگذار انقلاب متجلی و مستحکم بود و در ماههای آغاز پی ریزی شالوده نظام اسلامی آن حضرت توجه داشتند تا مهندسی ساختار حکومت در مسیر نیل به اهداف امام عصر(عج) به عنوان امام حاضر باشد.

راهبری و نگهبانی از مسیر انقلاب در زمینه سازی ظهور
امام خمینی (ره) پیوسته دقت می کردند تا موضوع صدور انقلاب اسلامی به عنوان یک اصل اساسی در زمینه سازی ظهور در مسیر کمک به مستضعفین عالم با شد و در این مسیر انقلاب اسلامی ایران مدافع تمامی مظلومان و مستضعفان جهان بود بطوریکه آن حضرت به تمامی موضوعات بین المللی توجه داشتند و هر جا بر مظلومی ظلمی روا می شد سریع عکس العمل نشانم داده و ملت را به هوشیاری و دفاع از مظلومان هر چند غیر مسلمان فرا می خواندند.
بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی بسان ناخدای یک کشتی هیچگاه از مسیر حرکت نظام در زمینه سازی ظهور امام عصر غافل نبود چنانچه در ماههای پایانی عمر با برکت خود در جمع مسئولان نظام فرمودند: «مسوولان ما باید بدانند که انقلاب ما محدود به ایران نیست، انقلاب مردم ایران نقطه شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام به پرچمداری حضرت حجت - ارواحنا فداه - است که خداوند بر همه مسلمانان و جهانیان منت نهد و ظهور و فرجش را در عصر حاضر قرار دهد.
مسایل اقتصادی و مادی اگر لحظه ای مسئولین را از وظیفه ای که بر عهده دارند منصرف کند‚ خطری بزرگ و خیانتی سهمگین را به دنبال دارد.
باید دولت جمهوری اسلامی تمامی سعی و توان خود را در اداره هر چه بهتر مردم بنمایند‚ ولی این بدان معنا نیست که آنها را از اهداف عظیم انقلاب که ایجاد حکومت جهانی اسلام است منصرف کند.»(2)
آن چه از این سخنان هویداست میزان تعهد امام به نقش انقلاب در زمینه سازی ظهور و استمرار حرکت آن در این مسیر است، همانگونه که در این سخنان حتی یک لحظه غفلت از این مسیر را جایز نمی دانند و تمامی مشکلات پیش روی مملکت را در حاشیه این هدف بزرگ مورد ارزیابی و اهمیت قرار می دهند.

تبیین نقش انتظار سازنده در دوران انقلاب اسلامی
از منظر امام خمینی (ره) انتظار فرج به معنی سکون و بی تحرکی و انتظار خالی صرف نیست، آن حضرت انتظار را یک حرکت تهاجمی به سمت ظهور تعریف می کردند و این حرکت را نه فقط در شخص منتظر بلکه در ابعاد بزرگ اجتماعی و سیاسی و در اندازه های یک مملکت و دنیا ارزیابی می کردند و خود نیز در اجرای این اندیشه پیشرو بودند.
ایشان استخراج انتظار سازنده را منوط به اعمال منتظرانه حقیقی می دانستند بطوریکه بعد از قرنها انتظار منفعلانه با ارائه تعریف جدید ی از انتظار جامعه ایران اسلامی را بیدار کرده و مسیر انقلاب را نیز بر این اساس طرح ریزی کردند.
امام خمینی در این خصوص می فرمایند: «اینطور نیست که حالا که ما منتظر ظهور امام زمان سلام الله علیه هستیم پس دیگر بنشینیم در خانه هایمان ‚ تسبیح را دست بگیریم و بگوییم عجل علی فرجه.
عجل‚ با کار شما باید تعجیل بشود‚ شما باید زمینه را فراهم کنید برای آمدن او.
و فراهم کردن اینکه مسلمین را با هم مجتمع کنید‚ همه با هم بشوید‚ انشای الله ایشان ظهور می کند. (3)
حتی امام خمینی (ره) در اعلام موضع و دیدگاهی صریح به مقابله با القاء نظریات سطحی از انتظار برای ایجاد تصویری منفعلانه از اسلام و تفکر مهدوی توسط برخی می پردازند و بیان می کنند که‌: «بعضی ها انتظار فرج را به این می دانند که در مسجد‚ در حسینیه‚ در منزل بنشینند و دعا کنند و فرج امام زمان سلام الله علیه را از خدا بخواهند.
اینها مردم صالحی هستند که یک همچو اعتقادی دارند بلکه بعضی از آنها را که من سابقا می شناختم بسیار مرد صالحی بود‚ یک اسبی هم خریده بود‚ یک شمشیری هم داشت و منتظر حضرت صاحب سلام الله علیه بود.
اینها به تکالیف شرعی خودشان هم عمل می کردند و نهی از منکر هم می کردند و امر به معروف هم می کردند لکن همین‚ دیگر غیر از این کاری / را / ازشان نمی آمد و فکر این مهم که یک کاری بکنند نبودند.
یک دسته دیگری بودند که انتظار فرج را می گفتند این است که ما کار نداشته باشیم به این که در جهان چه می گذرد‚ بر ملت ها چه می گذرد‚ بر ملت ما چه می گذرد‚ به این چیزها ما کار نداشته باشیم.
ما تکلیف های خودمان را عمل می کنیم‚ برای جلوگیری از این امور هم خود حضرت بیایند انشای الله درست می کنند. دیگر ما تکلیفی نداریم‚ تکلیف ما همین است که دعا کنیم ایشان بیایند و کاری به کار آنچه در دنیا می گذرد یا در مملکت خودمان می گذرد نداشته باشیم. اینها هم یک دسته ای‚ مردمی بودند که صالح بودند. (4)
ایمان امام خمینی (ره) در مسیر انتخابیش برای انقلاب اسلامی در طی مسیر زمینه سازی برای ظهور هیچوقت دچار تردید و کمرنگی نشد بطوریکه آن حضرت در هر موقعیتی با شجاعت تمام از این موضع صحبت کرده و دنیا را به آن توجه می دادند.
«ما با خواست خدا دست تجاوز و ستم همه ستمگران را در کشورهای اسلامی می شکنیم و با صدور انقلابمان که در حقیقت صدور انقلاب راستین و بیان احکام محمدی (ص) است‚ به سیطره و سلطه و ظلم جهانخواران خاتمه می دهیم و به یاری خدا راه را برای ظهور منجی مصلح کل و امامت مطلق حق امام زمان - ارواحنا فداه هموار می کنیم.»(4)

منابع و مأخذ:
(1) صحیفه نور ج ۷ صفحه ۲۵۵ تاریخ: ۱۲/۴/۱۳۵۸
(2) صحیفه نور ج ۲۱ صفحه ۱۰۸ تاریخ: ۲/۱/۱۳۶۸
(3) صحیفه نور ج ۱۸ صفحه ۱۹۵ تاریخ: ۱/۱۰/۱۳۶۲
(4) صحیفه نور ج ۲۰ صفحه ۱۹۶ تاریخ: ۱۴/۱/۱۳۶۷
(5) صحیفه نور ج ۲۰ صفحه ۱۳۲ تاریخ: ۶/۵/۱۳۶۶