انقلاب اسلامی احیاگر نقش دین در بیداری ملت‌ها
گفت‌و‌گو با محمد باقر قاليباف به مناسبت دهه فجر
فرمانده جوان سال‌های دفاع‌مقدس، در سال ۱۳۷۹ پیش از آنکه وارد سال چهلم زندگی شود، برای فرماندهی نیروی انتظامی انتخاب شد و پس از آن در سال 1383 با حکم رئیس‌جمهور وقت، ریاست و نمایندگی رئیس‌جمهور در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز را به‌عهده گرفت. قالیباف اخیرا یکی از 5 شهردار برتر جهان در توسعه حمل‌ونقل عمومی پایدار سال 2011 شناخته شده است.
با جوان پرشور روزهای انقلاب و مدیر موفق‌سال‌های پس از انقلاب، درباره ماهیت انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن به گفت‌و‌گو نشستیم. قالیباف بر این باور است که انقلاب اسلامی ایران پس از گذشت 3 دهه به بسیاری از اهداف و آرمان‌های بلند خود دست یافته‌است. او انقلاب اسلامی ایران را زمینه‌ساز احیای تمدن بزرگ اسلامی - ایرانی می‌داند که با وجود همه دشمنی‌ها و توطئه‌های گوناگون داخلی و خارجی، به راه خود ادامه داده است. قالیباف درباره نوع مدیریتی که چنین دستاوردی‌هایی را در پی داشته می‌گوید: مدیریت جهادی که تلفیقی از شور و ایمان انقلابی در کنار خردورزی و تدبیر است ناظر بر آزمون‌هایی است که تجربه مدیریت جهادی از آنها سربلند بیرون آمده است.
• آقای دکتر قالیباف با تشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید. در ایام گرامیداشت پیروزی انقلاب اسلامی قرار داریم. برای بسیاری جالب است بدانند برای شما این روزها یادآور چه خاطراتی است ؟
بسم‌الله الرحمن الرحیم. بنده نیز متقابلا سپاسگزارم. دهه فجر برای امثال بنده یادآور تمامی خاطرات و شور و شوق جوانی است. اکنون که به گذشته نگاه می‌کنم، می‌بینم با آنکه ما در آن ایام بسیار جوان بودیم اما دغدغه‌ها و آرمان‌های بسیار بزرگی در سر داشتیم. شاید بزرگ‌ترین ویژگی‌های نسل جوان انقلاب، روحیه آرمانگرایی و انقلابی‌گری است. ما آن روزها یا در مدرسه بودیم یا در مسجد و یا در تظاهرات‌های خیابانی. یادم می‌آید در آن روزها رنگ خانه را خیلی کمتر می‌دیدیم. اما از همه اینها که بگذریم، دهه فجر برای من بیش از هر چیز یادآور امام عزیزمان است. آن روزها امام برای ما همه چیز بود و امروز کلامش و گفتمانش همه چیز.
• آیا امروز هم نشانی از آن شور و شوق جوانی را می‌توان در دکتر قالیباف میانسال سراغ گرفت؟
خودم که فکر می‌کنم شور و حالم از آن روزها نیز بیشتر شده است.
• می توانم بپرسم چرا؟
به هر حال آن روزها، انقلاب و اهداف و آرمان‌های آن صرفا در حد یک امید و آرزو بود و هیچ‌کدام از ما و حتی بسیاری از رهبران انقلاب، فکر نمی‌کردند انقلاب به این زودی به پیروزی برسد و مخصوصا آنکه به‌زودی شاهد به بار نشستن بسیاری از اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی باشیم. مسلما هنگامی که ببینید بسیاری از آرمان‌ها و آرزوهایی که دوران جوانی‌تان را در راه تحقق آنها مبارزه کرده‌اید، محقق شده است، انرژی و توانی دوباره خواهید گرفت.
• آیا واقعا تمام آن اهداف و آرزوها محقق شده است؟ اگر اجازه دهید می‌خواهم به‌عنوان یک کارشناس و تحلیل‌گر و نه به‌عنوان یک جوان انقلابی گذشته، به این سؤال بنده پاسخ دهید که اگر بخواهید با توجه به تجربه سه دهه گذشته، از منظری آسیب شناسانه به وضعیت کنونی نگاه کنید آیا واقعا باور دارید که آرمان‌های انقلاب اسلامی محقق شده است؟
چه از منظر یک فرد انقلابی و چه با رویکرد تحلیلی و علمی اگر منصفانه به شرایط امروزمان و نیز رویدادهای 3 دهه گذشته نگاه کنیم، عمیقا بر این باورم که در رسیدن به بسیاری از آرمان‌ها و اهداف انقلاب اسلامی موفق بوده‌ایم. به‌نظر بنده یکی از نقاط ضعف دستگاه‌های فرهنگی ما در طول این سال‌ها این بوده است که نتوانسته‌اند درک صحیحی از شرایط اسفبار دوران طاغوت و نیز اهمیت و جایگاه منحصر به فرد انقلاب اسلامی در تاریخ جهان را به نسل‌های جدید منتقل کنند. به‌نظر بنده اگر نسل جوان ما با اهمیت تاریخی و سرنوشت ساز انقلاب اسلامی به‌درستی آشنا می‌شد، امروز تحقق اهداف و آرمان‌های انقلاب برای شما نیز همانند بنده بدیهی بود.
• به‌طور مشخص در کدام اهداف موفق بوده‌ایم؟
اگر اهداف اولیه انقلاب اسلامی را به 2دسته سلبی و ایجابی تقسیم کنیم، خواهیم دید که درخصوص اهداف سلبی که همانا ریشه کنی ظلم و استبداد و قطع ید استکبار و استعمار از این سرزمین است، به‌طور کامل اهداف انقلاب اسلامی محقق شده است؛ به‌گونه‌ای که امروز ایران اسلامی دارای یکی از مستقل‌ترین و در عین حال مردمی‌ترین نظام‌های جهان است. در زمینه اهداف ایجابی نیز که بنده همه آنها را در حرکتی پایدار به زمینه‌سازی برای «احیای تمدن بزرگ اسلامی - ایرانی» خلاصه می‌کنم، می‌توان با اطمینان مدعی بود که به‌رغم تمامی مشکلات و توطئه‌های گوناگون داخلی و خارجی، گام‌های بسیار بزرگی برداشته شده است؛ اینکه می‌بینید دشمنان ما پس از گذشت بیش از سه دهه از عمر انقلاب اسلامی هنوز دست از دشمنی‌های خود برنداشته‌اند و هر روز توطئه‌ای جدید علیه ما انجام می‌دهند، نشان‌دهنده آن است که انقلاب اسلامی در بسیاری از اهداف خود موفق بوده است.
• به دشمنی‌ها اشاره کردید. رهبر معظم انقلاب نیز بارها نسبت به مسئله غفلت از دشمن هشدار داده‌اند. اگر اجازه دهید با صراحت بیشتری به این سؤال بپردازم. برای بسیاری از نسل جدید این سؤال مطرح است که چرا ما باید این همه «دشمن» داشته باشیم؟ ریشه این همه دشمنی‌ها با انقلاب به کجا بر می‌گردد؟
بنده نیز از شما و از همه نسل جوانمان انتظار دارم که با همین صراحت به‌دنبال یافتن پاسخ سؤالات خود باشند. عمیقا بر این باورم که اگر مردم ما به سؤال صریح و بی‌پرده و مسئولین ما نیز به پاسخ صریح و دقیق، خود را ملزم کنند، نه تنها بسیاری از شائبه‌ها و دغدغه‌ها رفع خواهد شد بلکه شاهد تحولی عمیق در روند اداره جامعه نیز خواهیم بود. در پاسخ به سؤال شما باید بگویم که علت اصلی این دشمنی‌ها در وهله اول به ماهیت انقلاب اسلامی و اهداف و آرمان‌های آن و در مرحله بعد به نتایج و پیامدهای این انقلاب بر می‌گردد. ببینید این انقلاب از هر جهت یک پدیده منحصر به فرد بود. هیچ کدام از صاحب‌نظران جهانی تصور نمی‌کردند در این نقطه از جهان که جزیره ثبات خوانده شده بود، یکی از بزرگ‌ترین انقلاب‌های تمام تاریخ جهان به وقوع بپیوندد.
در شرایطی که انقلاب‌های قرن بیستم، همگی مستقیم یا غیرمستقیم متاثر از اندیشه‌های مارکسیستی بودند، شاهد شکل‌گیری انقلابی با رویکردی کاملا دینی و مذهبی هستیم. این انقلاب در شرایطی با هدایت رهبری دینی و با اهداف و آرمان‌های دینی و مذهبی به پیروزی رسید که جهان در نیمه دوم قرن بیستم شاهد افول ارزش‌های دینی و مذهبی در میان جوامع و کشورها بود. در واقع انقلاب اسلامی، نه تنها احیاگر اسلام ناب محمدی در ایران بود بلکه احیاگر و اثبات‌گر نقش برجسته دین در بیداری سایر ملت‌ها و جوامع نیز به شمار می‌رود. خود همین مسئله به تنهایی می‌تواند عاملی برای دشمنی قدرت‌هایی باشد که تمام مبانی فکری و معرفتی خود را در خطر می‌دیدند.
از سوی دیگر این انقلاب در بردارنده الگویی نوین از مملکت‌داری و حکومت نیز بود. در شرایطی که حکومت‌های جهان یا تحت سیطره نظام‌های مستبد سنتی بودند و یا از 2الگوی مشخص سرمایه داری و سوسیالیسم تبعیت می‌کردند، انقلاب اسلامی با ارائه الگوی «مردم‌سالاری دینی» در چارچوب نظام مقدس جمهوری اسلامی، الگویی بی‌بدیل از حکومتی با مشروعیت الهی - مردمی ارائه داد.
در واقع انقلاب اسلامی ارائه‌دهنده «الگوی الهی رهایی» برای تمامی ملت‌های دربند بود. ما در سال‌های پس از انقلاب اسلامی شاهد بودیم که چگونه ملت‌های مظلوم مسلمان از این الگو برای رهایی از ظلم و ستم و تجاوز استفاده کردند. بی‌تردید آنچه ملت مظلوم فلسطین را اینچنین به مبارزه با اشغالگران صهیونیست وا داشته است و آنچه ملت مظلوم لبنان را در مقابله با اشغالگران صهیونیست به پیروزی رساند و آنچه این روزها در تونس و در بسیاری دیگر از کشورهای مسلمان تحت ستم با آن مواجه هستیم همه و همه از برکات این الگوی رهایی بخش است.
مسلما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که قدرت‌های بزرگ و استکباری در برابر چنین الگو‌سازی‌‌هایی که منافع آنها را با تهدید جدی مواجه می‌کند، ساکت بنشینند و مقابله نکنند، همچنان‌که در طول سال‌های پس از انقلاب نیز دیدیم که با هر وسیله ممکن به مقابله با انقلاب ما برخاستند؛ بنابر این دشمنی و کینه توزی دشمنان همانگونه که رهبر معظم انقلاب نیز بارها تاکید کرده‌اند یک امر کاملا مشهود و عینی است و تا زمانی هم که ما بر سر آرمان‌ها و ارزش‌های انقلابی‌مان محکم ایستاده باشیم مطمئن باشید که این دشمنی‌ها ادامه خواهد داشت.