انقلاب اسلامی ایران و جنگ رسانهای
پیش از این در سلسله مقالاتی در خصوص معرفی مؤسسات و سازمانهایی که طراح و مجری براندازی نرم در ایران بودند، مطالبی را به اجمال بیان نمودیم. در این مختصر نیز به بررسی برخی از ابزارهای جنگ رسانهای علیه ایران اشاره میکنیم.
جنگ رسانهای یکی از برجستهترین جنبههای جنگ نرم است. یکی از ابزارهای مهم جنگ رسانهای علیه ایران، رادیوهای فارسی زبان است. بسیاری از این رادیوها دارای سایت اینترنتی بر روی شبکه جهانی اینترنت بوده و اخبار و اطلاعات آنها نیز از این طریق قابل دسترسی است. افزون بر آن، امکان دریافت فرکانسهای رادیوهای مذکور به صورت دیجیتالی و از طریق آنتنهای ماهوارهای نیز میسر است. در مورد میزان دقیق و تعداد مخاطبان و شنوندگان این رادیو، اطلاعات موثقی در دست نیست، اما با بررسی محتوای برنامههای این رادیوها میتوان گفت بخش اعظم اطلاعات منتشره در آنها با هدف جهتدهی به افکار عمومی ایران، مطابق خواست گردانندگان آنهاست. رادیوهای بی بی سی، فردا، آمریکا، آلمان، فرانسه، اسرائیل و مسکو ب طور علنی و رسمی توسط دستگاه سیاست خارجی کشورهای متبوعشان و با سیاستگذاری نهاد ذیربط امنیتی و سیاسی آن کشورها اداره میگردند.
کنگره آمریکا بودجهای معادل
40 میلیون دلار برای حمایت از آنچه فعالیتهای مدنی و رسانهای در ایران نامیده میشود، اختصاص داد. در مصاحبهای که خبرنگار شبکه سی ان ان آمریکا با یکی از گردانندگان شبکههای تلویزیونی فارسی در لس آنجلس ترتیب داد، مشخص شد که بخش عمده این بودجه به تلویزیونهای ماهوارهای فارسی زبان مقیم لس آنجلس اختصاص داده خواهد شد تا به برنامهسازی و ترویج فرهنگ غربی در داخل ایران بپردازند.
این تلویزیونها همچنین از سوی گروههای سلطنتطلب، حمایت مالی میشوند. در اغتشاشات خرداد 88، تلویزیونهای ماهوارهای نقش تحریک کنندگی فراوانی داشته و بسیاری از دستگیرشدگان این حوادث و ناآرامیها به تحریکپذیری بر اثر تماشای برنامههای مخرب این تلویزیونها اذعان کردند. در حال حاضر 97 ماهواره متعلق به 15 کشور جهان برای مردم ایران برنامههای تلویزیونی پخش میکنند. برخی از این ماهوارهها بیش از 200 کانال تلویزیونی را به صورت دیجیتال پخش میکنند. از این تعداد شبکه، 600 شبکه تلویزیونی در سازمان صدا و سیما و برخی نهادهای نظامی، فرهنگی و اطلاعاتی ما نیتور میشوند. از این تعداد 15 شبکه نیز به زبان فارسی است که اکثر آنها علیه نظام جمهوری اسلامی و هنجارهای اجتماعی و رسمی برنامه پخش میکنند. این شبکهها اکثراً در آمریکا استقرار داشته و از طریق اجاره کانالهای ماهوارهای تصاویر خود را به مناطق مختلف جهان بخصوص ایران مخابره میکنند.
بهرهبرداری چند منظوره از تکنولوژیهای جدید ارتباطی، یکی از شیوههای جنگ رسانهای علیه ایران محسوب میشود. از طرفی، یک شبکه تلویزیون ماهوارهای مخصوص کامپیوتر راه اندازی میکنند و از طرف دیگر با استفاده از اینترنت، سایتها و وبلاگها، به تشریح روش استفاده از آنتنها و ریسیورهای ماهوارهای و نحوه عبور از پارازیتها میپردازند. در تعدادی از سایتها و وبلاگهای مخصوص ماهواره، آنچنان از جزئیات فنی کانالها، فرکانسها، سیگنالها و مشخصات آنتنها و
ان ال پی سخن به میان آمده که هر مخاطبی با داشتن سطح اطلاعات اندکی میتواند تشخیص دهد که در پشت چنین سایت یا وبلاگی یک طراح حرفهای و یک برنامه از پیش تعیین شده برای گسترش فرهنگ استفاده از ماهواره در ایران و حل مسائل و مشکلات فنی استفاده کنندگان وجود دارد.
سایتهای اینترنتی فارسی
بخش عمدهای از سایتهای فارسی خبری، متعلق به گروهها و جریانات سیاسی خارج از کشور و یا دولتهای خارجی است. سرمایهگذاری بر روی سایتهای اینترنتی به عنوان یکی از ابزارهای جنگ رسانهای علیه ایران با قدرت و شدت از سوی کشورهایی نظیر آمریکا و جریانات معاند نظام جمهوری اسلامی ایران پیگیری میشود. در زمان گذشته، ارتباط دولتها، سازمانهای سیاسی، گروهها و جریانات اپوزیسیون با مردم ایران، به سختی و با صرف هزینههای فراوان صورت میگرفت، اما امروزه اینترنت این امکان را فراهم آورده که با هزینهای بسیار اندک، به ارتباط با مردم ایران پرداخته و آنها را تحت بمباران تبلیغی و سیاسی قرار دهند. شاید بتوان اذعان کرد که اینترنت امروزه جای نوارها و اعلامیههای چابی را گرفته و به ابزاری مؤثر و گسترده برای مبارزات سیاسی و جنگهای رسانهای تبدیل شده است. اهمیت این موضوع به حدی است که در مقابله با سیاست فیلترینگ ایران که بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت گرفته، آمریکا به طور علنی، عکس العمل نشان داده و با انعقاد قرارداد 40 میلیون دلاری با یک شرکت سازنده نرم افزارهای فیلتر و ضد فیلتر، اقدام به شکستن فیلترهای آی اس پیهای ایرانی کرده است.
مطبوعات و خبرگزاریها
اگرچه توجه مطبوعات غربی به مسائل ایران بسیار اندک بوده و به ندرت رویدادهای جاری ایران در این رسانهها بازتاب مییابد، اما یک خط مشی کلان و محوری بر این رسانهها حاکم است که بر اساس آن فقط اخبار منفی از ایران بر روی صفحات این نشریات نقش میبندد و عمده گزارشهای خبرنگاران مطبوعات غربی از ایران، یا مربوط به بحرانهای سیاسی اجتماعی، زد و خوردها و تضاد حاکمیت با مردم و یا مربوط به حوادثی مانند نقض حقوق بشر، تلاش برای دستیابی به سلاحهای هستهای و کشتار جمعی و نقض آزادیهای سیاسی و مدنی در ایران است.
این رسانهها همچنین با انتشار اخبار سری و محرمانه یا اخبار هدایت شده از سوی دستگاههای سیاست خارجی و اطلاعات کشورهای متبوع خود، به ایجاد فضا و جوسازی علیه ایران میپردازند.
ریشهیابی بسیاری از جریان سازیهای رسانهای علیه ایران، نشان میدهد که این رسانههای غربی عمدتاً وابسته به محافل صهیونیستی بودهاند که با جعل یا انتشار عامدانه برخی اطلاعات، اقدام به ایجاد یک محور فشار علیه ایران کرده و اکثر رسانههای بینالمللی تحت تاثیر جو ایجاد شده به دنبالهروی از آن مسئله و دامن زدن به بحرانهای خبری و سیاسی پرداختهاند. در سالهای اخیر با محوریت یافتن مسائل سیاسی ایران، بسیاری از مطبوعات خارجی، اقدام به اعزام خبرنگار خارجی یا تاسیس و تقویت دفاتر نمایندگی در ایران کردهاند.
این مسئله عیناً در مورد خبرگزاریهای خارجی نظیر رویترز، آسوشیتدپرس، یونایتد پرس، فرانس پرس و شبکههای تلویزیونی نظیر بی بی سی و سی ان ان نیز مصداق دارد. حتی اگر خود خبرنگاران خارجی مستقر در ایران هم بخواهند، اخبار مثبت ایران در خروجیهای خبرگزاریهای خارجی منتشر نمیشود بنابراین آنان به تجربه دریافتهاند که اگر خواستار ادامه کار و همکاری با آن رسانه خاص هستند باید چه نوع اخباری را پوشش دهند و همچنین کدام بخش از اخبار را برجسته و بزرگنمایی کنند.