انقلاب اسلامی و جنبشهای اسلامی
راهبرد مقاومتی که امام خمینی با الگوگیری از مرام سیاسی شیعه در ایران به اجرا درآورد، بسیار مورد توجه ملتهای منطقه قرار گرفت و بهانهای برای آغاز حرکتهای مشابه با مقیاس کوچکتر گردید. بیتردید بارزترین نمونه این اثرپذیریها، شکلگیری مقاومت اسلامی حزبالله در لبنان بود که توانست به پیروزیهای حیرتانگیزی دست یابد و ارتش افسانهای اسرائیل را که همواره در مواجهات نظامی بر اعراب چیره گشته بود، دو بار در سالهای 2000 و 2006 به زانو درآورد و بساط تجاوزگری صهیونیستها را از جنوب لبنان برچیند. اکنون نیز حزبالله لبنان، کنشگری قدرتمند و ذینفوذ در معادلات لبنان و خاورمیانه قلمداد میشود.
در صورتی که ایران گامی به پس نهد، یک فرایند دومینوییِ برگشتناپذیر در سرکوب جنبشهای مقاومت خصوصاً در خاورمیانه آغاز خواهد شد که به تخلیه پتانسیل انقلابیِ ضدهژمونیک خواهد انجامید. مشاهده پیگیری سیاستهای استکبارستیز از سوی ایران طی سه دهه گذشته و پایداری رهبران جمهوری اسلامی علیرغم حجم عظیم فشارها، تحریمها، تهدیدها و توطئههای براندازنده، سبب شده است تا بسیاری از دولتها و ملتهای جهان خصوصاً در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین، ایران را تنها سنگر مقاومتِ باقیمانده در برابر امپریالیسم نظام سلطه پنداشته و به وجود آن دلگرم باشند. به نظر میرسد که اکنون رابطه جمهوری اسلامی ایران با سایر جنبشها و حرکتهای مقاومتِ استکبارستیز، حکم بازی دومینو را پیدا کرده است که در آن هزاران قطعه را به صورت زنجیره علّی ـ معلولی در امتداد هم میچینند و سپس با وارد آمدن اولین تلنگر به قطعه نخست، تمامی قطعهها به تبع آن و با برخورد متوالی به یکدیگر فرو میریزند. امروز قاطبه تحلیلگران و سیاستسازان در غرب بدین اجماع رسیدهاند که جمهوری اسلامی ایران در خط مقدم جبهه ایستادگی در برابر هژمونی ایالات متحده قرار دارد و الهامبخش ملل آزادیخواه است.
گسترش موج بیداری
رهبر انقلاب در همین زمینه میگویند: "حرکت جمهورى اسلامى و ملت ایران موجب شد که احساسات اسلامى در هر گوشه دنیا بیدار شود؛ در آسیا، در آفریقا و حتى در اروپا مسلمانان با نام اسلام احساسات اسلامى خودشان را سرِ دست گیرند و مبارزهاى را به نحوى شروع کنند"(1). لذا اگر بتوان به نحوی مقاومت ایران را در هم شکست، برمبنای قاعده بازی دومینو لاجرم سایر گروههای مبارز که در پناه انقلاب اسلامی سنگر گرفتهاند نیز سر تعظیم فرود خواهند آورد و پتانسیل مقاومت در مناطقی مانند لبنان، فلسطین، سوریه، عراق، یمن و دیگر نواحی از بین خواهد رفت. اما اتفاقات و حوادث اخیر در خاورمیانه، بخصوص در مصر و تونس نشان میدهد که دومینوی مقاومت بهسرعت در حال پیشرفت است. موج بیداری اسلامی در جهان اسلام به حدی گسترش یافته که دیگر نمیتوان بهسادگی از آن گذشت.
تضعیف و یا تسلیم شدن ایران موجب میشود که قدرتهای بزرگ، مشکلی برای خاموش نمودن صداهای مخالف نداشته باشند. به عبارت دیگر در صورتی که ایران گامی به پس نهد، یک فرایند دومینوییِ برگشتناپذیر در سرکوب جنبشهای مقاومت خصوصاً در خاورمیانه آغاز خواهد شد که به تخلیه پتانسیل انقلابیِ ضدهژمونیک خواهد انجامید. به همین خاطر است که جمهوری اسلامی ایران علیرغم متحمل شدن هزینهها و فشارهای بسیار در موضوعات گوناگون بینالمللی، حاضر به عقبنشینی و امتیازدهی به بلوک غرب نیست و مقابله با امپریالیسم نظام سلطه را همواره در صدر راهبردهای سیاست خارجی خود قرار میدهد. توجه به این ملاحظه ایدئولوژیک میتواند راهنمای خوبی در فهم رفتارهای ایران به عنوان یک کنشگر مهم بینالمللی باشد.
پینوشت:
1. بیانات در خطبههای نماز جمه 1376/10/26