پیرامون تاثیرات جهانی انقلاب اسلامی

این انقلاب که بر خلاف دیگر انقلابهای مدرن، از رویکردی دینی و معنوی برخوردار بود از اساس نگرش دنیامحورانه و مادیگرایانه حاکم بر نظام تعامل جهانی را به چالش کشانید و موجی از امید و شور در میان ملل محروم جهان و جوامع اسلامی به وجود آورد. در مقالات قبل به برخی از مهمترین تاثیرات جهانی انقلاب اسلامی ایران از جمله «تغییر گفتمان انقلاب و تغییر در نظریه‌های سیاسی غالب در جهان»؛ «تغییر معادلات سیاسی جهان و فروپاشی نظام دوقطبی حاکم بر جهان»؛ «احیای ارزشها و اندیشه‌های ناب اسلامی»؛ «مبارزه با صهیونیسم جهانی»؛ «بازتاب انقلاب اسلامی بر مبارزات شیعیان لبنان»، «تقویت هویت اسلامی مسلمانان» و «نقش ایران در مبارزه با رژیم صهیونیستی» اشاره نمودیم. اینک ادامه بحث:
با پیروزی انقلاب اسلامی، لزوم مبارزه با اسرائیل تا محو آن، یکی از محوری‌ترین سیاستهای رهبری ملت مسلمان ایران بوده است. رابطه با گروه‌ها و حرکت‌های مردمی فلسطین، تلاش برای اتحاد مسلمانان جهان برای دفاع از ملت فلسطین، تبدیل مسئله فلسطین از منظر ناسیونالیستی و قومی به یک مسئله کاملا اسلامی و گشودن راه نجات بخش اسلامی برای ملت مظلوم فلسطین از موضوعات محوری ملت مسلمان ایران از بدو پیروزی انقلاب اسلامی بوده است. قطع رابطه با اسرائیل، مبارزه با سیاستهای توسعه‌طلبانه آن رژیم، تلاش برای جایگزینی نمایندگان فلسطین به جای اسرائیل در نظام بین الملل، کوشش جهت ایجاد همبستگی کشورها و ملل اسلامی برای حمایت از مردم فلسطین از طریق قرار دادن روز جمعه آخر ماه مبارک رمضان در هر سال به عنوان روز قدس، برگزاری همایش‌های منطقه‌ای و تشکیل جمعیت‌های دفاع از ملت فلسطین از جمله اقدامات راهبران انقلاب اسلامی برای دفاع از سرزمین و مردم فلسطین بوده است.
انقلاب اسلامی ایران تاثیر عمیقی بر ملت مسلمان فلسطین در زمینه بازگشت به آموزه‌های دینی، امیدوار شدن به توانایی‌های خود، الگو قرار دادن نظام اسلامی توسط مبارزان فلسطینی، قرار دادن مسجد به عنوان پایگاه اصلی مبارزه با دشمنان، سامان دادن وحدت بر محور اسلام و شکل‌گیری گروههای جهادی (چون حماس و جهاد اسلامی) به جای گذاشته است که انتفاضه، محصول محوری تاثیرپذیری مبارزات ملت فلسطین از انقلاب اسلامی است.
از محوری‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران، استعمارستیزی و شکسته شدن ابهت قدرتهای سلطه‌گر و ایجاد موج بیداری در ملت‌ها بالاخص مسلمانان بود. ملت مسلمان فلسطین نیز با دوری گزیدن از تفکرات ناسیونالیستی و سکولار با گرایش به بیداری اسلامی متاثر از انقلاب اسلامی، به هویت اسلامی و ارزشهای فراگیر مشترک میان امت اسلامی بازگشت نمود و اندیشه اتکا به اسلام و حرکت از درون را مورد توجه قرار داد. زیاد ابوعمر در کتاب «جنبشهای اسلامی در فلسطین» می نویسد: «انقلاب اسلامی ایران تاثیر مهمی بر جنبشهای اسلامی در همه جا و از جمله جنبشهای اسلامی در اراضی اشغالی داشت چه این انقلاب آمد تا دلیلی بر امکان پیروزی اسلام بر ظلم و ستم و مهمتر از آن در امکان برپایی دولت اسلامی ارائه دهد و نمونه‌ای برای تمامی جنبشهای اسلامی گردد».
در سالهای دهه 1980 دو گرایش اصلی با معیارهای اسلامی شکل گرفت که نقش مهمی در تحولات بعدی سرزمین‌های اشغالی ایفا کردند. این گرایشها در قالب سازمانهای جهاد اسلامی فلسطین و حماس که ادامه اخوان المسلمین بود شکل گرفته و مبارزات بی‌امان خود را با اسرائیل آغاز کردند. سازمان جهاد اسلامی فلسطین که ابتدا و قبل از شکل‌گیری، شاخه‌ای از اخوان المسلمین مصر بود، در غزه به فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی می‌پرداخت. از آنجا که مبارزه با صهیونیست‌ها به طور جدی در برنامه و دستور کار اخوان قرار نداشت، بنابراین جوانان انقلابی که خواهان مبارزه عملی و مسلحانه با رژیم صهیونیستی بودند به گروههای مختلف نظامی فلسطینی از جمله الفتح روی می‌آوردند. اما این گروهها که دارای تفکرات و گرایشات سوسیالیستی و یا ملی‌گرا بودند و تمایلات اسلامی در آنها کمتر مشاهده می‌گردید، جوانان انقلابی مسلمان را که پیش از آن در اخوان المسلمین فعالیت می‌کردند، سرخورده و سردرگم کرد. شکست مبارزه مسلحانه با اسرائیل با انگیزه‌ها و شیوه‌های سوسیالیستی و ملی‌گرایی، عامل مهمی در سردرگمی بیشتر این عده از جوانان گردید. آنها منتظر فرصت و به دنبال راه نجاتی برای رهایی از این وضعیت و سردرگمی بودند. پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، این امید را در دل آنها زنده کرد که می توان با بهره‌برداری از اسلام و تعالیم آن و با تکیه بر انگیزه و ایمان قوی اسلامی، فصل جدیدی در مبارزه با رژیم صهیونیستی آغاز کرد. پیروزی انقلاب اسلامی ایران آغازی برای برقراری ارتباط معنوی و روانی بین این گروه و جمهوری اسلامی ایران و سپس گسترش و توسعه روابط بوده است، به طوری که انقلاب اسلامی از همان اوایل تاثیر عمیقی بر این سازمان گذاشت. نفوذ فوق العاده ایران بر آن، پیوند فی ما بین را بسیار عمیق و استراتژیک ساخت. به عبارتی با پیروزی انقلاب، بنیانگذاران جهاد تلاش کردند از درسهای انقلاب اسلامی در ایران الهام بگیرند و تلاش کردند تا آن را بر عرصه فلسطین تطبیق دهند. به گفته رهبران جهاد اسلامی این انقلاب ایران بود که عصر جدیدی را پیش روی ما گذاشت و باعث شد به مسئله فلسطین تنها از زاویه خاص اسلام نگاه کنیم. از آن پس اصول جهاد، شهادت و فداکاری در راه هدف که سمبل‌های شیعیان و شعارهای انقلاب اسلامی ایران بود، به عنوان اصول اساسی جهاد اسلامی فلسطین مطرح گردید. زیاد ابوعمرو این حقیقت را از دیدگاه جنبش جهاد اسلامی فلسطین چنین تشریح می کند: «از دیدگاه جنبش جهاد اسلامی تا قبل از پیروزی انقلاب در ایران، اسلام از صحنه مبارزه و رویارویی دور بوده است، لذا با پیروزی انقلاب اسلامی این مساله روشن شد که اسلام تنها راه حل بوده و جهاد بهترین شیوه مناسب می‌باشد. به طور کلی موضع جنبش جهاد اسلامی با مواضع امام خمینی کاملاً مطابقت دارد».

بازتاب جهانی انقلاب اسلامی، منوچهر محمدی، صص 250-260