امام خمینی در مباحث اجتهادی صاحب سبک و مدرسه بوده است
حجت الاسلام والمسلمین حسینی خراسانی از اساتید حوزه علمیه قم اظهار داشت: امام خمینی شخصیتی فوقالعاده بااستعداد و دارای نبوغ بوده که در مباحث اجتهادی صاحب سبک و مدرسه بوده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، حجت الاسلام والمسلمین حسینی خراسانی از اساتید حوزه علمیه قم که موفق به شرح تحریرالوسیله هم شدهاند، در مصاحبه با دستاندرکاران همایش تحریرالوسیله در توصیف شخصیت امام خمینی و کتاب شریف تحریر الوسیله اظهار داشت: بنده به دور از هرگونه تعصب و به عنوان یک طلبه که به آثار امام هم مراجعات و مطالعاتی داشتم، عرض میکنم که امام را فردی فوق العاده بااستعداد و در حد نبوغ یافتهام و در مسائل اصولی ـ اجتهادی، فراتر از اجتهاد، صاحب سبک و مدرسه میدانم.
وی همچنین افزود: مرحوم آقای خوئی (رضوان الله علیه) به خاطر کثرت ممارست و تمحض و تمرکز فشرده ¬تر سعهی اطلاعاتشان مخصوصاً در فقه بیشتر و همه مسائل اصول در مشتشا بود. پنجاه ـ شصت سال کار مداوم و متمرکز علمی و فراهم بودن شرایط خیلی ارزشمند است و لذا تبحر در آثارشان کاملاً مشهود و محسوس است و هر فرعی را با نظر به فروع مرتبط به آن مطرح میکنند و به خاطر حضور ذهن بیشتر و تمرکزی که داشتهاند، تهافت و تناقض کمتر دیده میشود. اما مسئله استعداد در حد نبوغ غیر از کار مستمر و متمرکز است. امام جنبه استعداد و نبوغش بسیار چشمگیر است.
این استاد حوزه علمیه در ادامه اظهار داشت: لذا گاهی فراتر از آنچه بزرگان قبل مطرح کرده¬اند، مسائل را با طرح و چارچوب جدید ارائه میدهند، لذا با توجه به مجموعه آرای ایشان در اصول و از جهت بحثهای رجالی، میشود ایشان را صاحب سبک و مدرسه شناخت. و با توجه به همین ویژگی است که امام بحثهای نو و بدیع زیادی در فقه و اصول مطرح کردهاند و در راستای همین ویژگی است که اثر بسیار ارزشمند و گرانبهای فقهی ـ یعنی تحریر الوسیله ـ را تألیف کردند.
حسینی خراسانی همچنین اظهار داشت: بحث در این ¬است که چرا حضرت امام "وسیله" مرحوم سیدابوالحسن اصفهانی را متن و محور کارشان قرار داده¬اند اولاً در سیره بزرگان یک کار پخته محصول کارهای مقدماتی فراوانی است چنان¬چه ماندگاری "کفایه" مرحوم آخوند به جهت این ¬است که ایشان نظرات اصولی خود را مدتی در قالب فوائدالاصول، قواعدالاصولیه و حاشیه بر رسائل مطرح کردهاند. کار که پخته شد حصیله مباحث اصولی را در قالب کفایه¬ الاصول به عنوان یک متن متقن ارائه کرده¬اند. شکلگیری تحریر هم دقیقاً به همین شکل بوده است. امام به وسیله و عروه تعلیقه نوشته بودند و رسالۀ نجاه العباد ایشان بر مبنای حواشی وسیله و عروه تنظیم شده بود. پس از این مراحل و در حالی که عروه و منهاج را هم دیده بودند، تحریرالوسیله را تألیف کردند. آیت الله العظمی وحید در بحث اجتهاد و تقلیدی که بر مدار فقه بیان می¬فرمودند وسیله را اتقن و احکم از عروه و منهاج الصالحین مرحوم آقای حکیم و منهاج الصالحین مرحوم آقای خویی میدانستند و متن وسیله را محور درس خود قرار دادند. بنده پس از کلام ایشان بررسی کردم و نتیجه گرفتم که وسیله سید اصفهانی نسبت به عروه سید یزدی متینتر و فنیتر است. امام هم دقیقاً با همین نگاه وسیلة النجاة سید اصفهانی را انتخاب کردند. وسیله حج ندارد که امام حج را به وزان عروه نوشته و البته حج تحریر کامل است، به خلاف حج عروه.
این استاد برجسته حوزه علمیه قم در ادامه اشاره داشت: اما امام بحث هایی را دارد که نه وسیله دارد و نه عروه. تحریر بعد از حج و قبل از مکاسب، امر به معروف و نهی از منکر را دارد، گرچه منهاج الصالحین مرحوم آقای حکیم امر به معروف را دارد، ولی با امر به معروف تحریر خیلی فاصله دارد. از شاخصهای جدی تحریر طرح مباحث امر به معروف و نهی از منکر با شیوه¬ای جدید است که با بحث¬ های معاصرین امام و متأخرین متفاوت است. امام کتاب الجهاد را نیاورده ¬اند ولی بحث دفاع را دارند که دفاع را به دو قسم تقسیم و بحث-های بسیار جالبی که کاملاً بحث¬های کارآمد، به روز و مبتلابه است. لذا با توجه به کارآمد و به روز بودن بحث دفاع تحریر میتواند اساس و پایۀ سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی باشد.
حسینی خراسانی در ادامه افزود: امام در تحریر با استفاده از قوتهای وسیلةالنجاة، نکتهها و مباحث دیگری اضافه کرده که بر اتقان احکامش افزوده است و همچنین باید گفت که امام برای فقه چارچوب و چینشی غیر از آنچه متعارف است، معتقد بودند. امام معتقد بودند که جامعه اسلامی باید براساس موازین فقهی اداره بشود و عهدهدار آن فقه است و فقه سه بخش است که این سه بخش برگرفته از سه منصب فقیه است. بنده در مقایسه تحریر با عروه، اتقان، احکام، ایجاز و متنگونه بودن تحریر برایم بیشتر محسوس شده است.
حجتالاسلام حسینی خراسانی در پایان اظهار داشت: مرحوم آیتالله العظمی فاضل هم آرزویشان این بود که شرح تحریرالوسیله را تمام کنند که متأسفانه تمام نشده است، ولی کارشان در تفصیل الشریعه کار تراز یک و درجه اول بایستی قلمداد شود. واقعاً باید از آقای فاضل تشکر کرد که با این کار بسیار فخیم و فاخر خودشان، تحریر را ماندگار کردند.