ماجرای ترکمن صحرا
یک روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، چریک های فدایی خلق با تبلیغ این شایعه که « شیعه ها تفنگ ها را گرفته اند و قصد تلافی حمله چماق به دست های ترکمن در دوران پهلوی را دارند .» ستاد مرکزی خلق ترکمن صحرا را تشکیل دادند و با خلع سلاح شهربانی و ژاندارمری در عمل ، کنترل شهر گنبد را به دست گرفتند . ستاد مرکزی شورای ترکمن صحرا در مورد حوادث سنندج اعلام موضع صریح کرد : « ارتش مسئول وقایع سنندج است . ختم این جنایات بستگی مستقیم به تصفیه ارتش ضد خلقی و ایجاد ارتش خلقی دارد . » این بیانیه از رابطه پنهانی میان جدایی طلب های نقاط مرزی پرده برداشت .
آنها به هر اقدامی دست می زدند و هر کس را می خواستند دستگیر و اموالش را غارت می کردند و نوعی دولت در دولت تشکیل دادند .
به دنبال این اقدامات هیأت اعزامی از وزارت کشور دستور سرکوبی توطئه گران را صادر کرد . در پی صدور این فرمان نیروهای ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وارد عمل شدند و در نتیجه 70 تن از چریک های فدایی خلق را حین درگیری با پاسداران دستگیر کردند . فاجعه گنبد به حدی بی سابقه و تکان دهنده بود که به هنگام دیدار پاسداران انقلاب اسلامی گنبد و عده ای از مردم این شهر با امام خمینی (ره) مادری از میان جمعیت بلند شد و گوشه ای از جنایت های وحشتناک گروهگ ها را بیان نمود و در پایان ، این گونه گفت : « ای رهبر من ، شرم دارم که مادری با گریه می گفت در جلوی روی من ، این گروه جنایتکار به دخترم تجاوز کرده و سر از بدن او جدا کردند . »
در همین دیدار امام ضمن مفسد خواندن عناصر خلق ترکم مقابله با آنها را واجب دانسته و در پایان فرمودند :
« امیدوارم که ان شاء الله امنیت آنجا (گنبد کاووس) برقرار بشود و شما با برادران سربازتان و با برادران پاسدارتان با هم دست به هم بدهید و این اشرار را از آن ناحیه عقب بزنید .»
9 فروردین 1358 با رهنمودهای امام راحل ، نیروهای سپاه به تدریج در مراکز حسّاس شهر مستقر شدند و هواداران انقلاب ساکن گنبد نیز با بستن سنگر در محله های خود ، آماده کمک به پاسداران شدند . درگیری ها در گنبد 25 نفر کشته و 90 نفر زخمی شدند .
آتش بس و مذاکره بین هیأت اعزامی از تهران و هیأت نمایندگان ترکمن آغاز شد . در پی نقض آتش بس چند ساعته و آغاز تیراندازی شدید پاسگاه های اینچه برون ، داشلی برون و چند پاسگاه دیگری که به تصرف ترکمن ها درآمده بود، خلع سلاح شدند . ترکمن ها با پخش اعلامیه و تماس های تلفنی تهدید کردند فردا هر کس به صندوق های رأی گیری رفراندوم جمهوری اسلامی نزدیک شود ، ترور می شود . در این درگیری ها ، فرمانده سپاه گنبد و تعدادی از برادران سپاه به شهادت رسیدند ، ولی شهر از تصرف ضد انقلاب خارج شد و آخرین سنگرهای آنها سقوط کرد . به این ترتیب غائله گنبد پایان یافت