ازنا در انقلاب اسلامي

اولين جرقه هاي انقلاب اسلامی‌‌در ازنا توسط شهيد آیت الله محمدحسین صادقي در سال 1341 همزمان با آغاز حركت امام خميني (ع) زده شد. مبارزات مردم ازنا عليه حكومت پهلوي پس واقعه 17 شهريور سال 57 به اوج خود رسيد، آنها در محرم سال 57 تظاهرات باشكوهي عليه حكومت پهلوي برگزار نمودند. کارگران شرکت نفت ازنا  نيزدر اعتراض به رژيم شاهنشاهي سه روز اعتصاب کردند. پس از فرار شاه در 26 دي ماه، جلسه اي با حضور انقلابيون ازنا در مسجد سجاديه راه آهن برگزار گرديد و کميته انقلاب اسلامی ازنا ‌‌تشکيل گرديد. در شب 21 بهمن  نيروهاي كميته انقلاب اسلامي ازنا ژاندارمري ازنا را تصرف و مقر كميته را به آنجا انتقال دادند شهيد صادقي از جانب امام خميني (ره) به عنوان اولين قاضي دادگاه انقلاب اسلامی‌‌شهرهاي ازنا واليگودرز منصوب گرديد. در ازنا نيروهاي حامي بني صدر، با تأسيس دفتر هماهنگي با رئيس جمهور در کنار نيروهاي مجاهدين خلق عليه نيروهاي انقلابي فعاليت می‌‌کردند . ازجمله اقدامات آنها مشکل واغتشاش هنگام سفر آقاي هاشمی‌‌رفسنجاني به ازنا در زمستان 59، ، تجمعات و راهپيمايي هاي غيرقانوني و ايجاد درگيري هاي متعدد با نيروهاي حامی‌‌انقلاب از جمله در خردادماه 1360بود. سازمان مجاهدين خلق  بعد از پيروزي انقلاب با ايجاد تشکيلات و عضوگيري در ميان جوانان، دانش آموزان و معلمان، براي کسب قدرت تلاش کرد آنها چندين عمليات تروريستي نیز در ازنا انجام دادند.

علی‌رغم اينكه قبل وبعد از پيروزي  انقلاب اسلامي حوادث و رويدادهاي مهمي در ازنا رخ داده، کتاب چندانی درباره اين حوادث نگاشته نشده است. تنها در کتاب  انقلاب اسلامی‌‌درلرستان، اثر حميدرضا دالوند، از انتشارات «مرکز انتشارات انقلاب اسلامی‌‌»، گذرا به برخي از اين حوادث اشاره شده است
 بیشتر مطالب واطلاعات اين کتاب درباره مردم منطقه غرب لرستان است که از نظر نژادي، فرهنگي و جغرافيائي با مردم منطقه شرق متفاوت  هستند.
در اين کتاب، به مبارزات و تظاهرات شرق لرستان به صورت گذرا اشاره شده است.حتي مبارزات مردم بروجرد که قابل توجه است به صورت کامل بيان نشده‌اند. دراين کتاب ، درمجموع کلمه «ازنا» 4 مرتبه استفاده شده است.
شهرستان ازنا از طرف شمال به استان مرکزي (شهرستان خمين و شازند) از طرف شرق به شهرستان اليگودرز، از طرف غرب، به شهرستان درود و از طرف جنوب به ارتفاعات اشترانکوه محدود می‌‌گردد.
اين شهرستان به دو بخش چاپلق و مرکزي تقسيم شده و داراي دو نقطه شهري ازنا و مومن آباد است. مردم ازنا به خاطر ستم خان‌ها و حاکمان محلي، نظام اباحه گيري و وجهه ضداسلامی حكومت پهلوي از سال1341 علیه آن به مبارزه برخاستند. وجود روحانيان مبارز در ازنا در شروع اين حرکت بسياراثر گذار بوده است به گونه اي که پيش از انقلاب  اسلامی ‌‌چندين کانون مبارزه عليه رژيم پهلوي در  ازنا فعاليت داشته اند.    
اين مبارزات ابتدا به صورت مخفيانه بود ولي با اوج گيري نهضت اسلامی‌‌علني گرديد و درسال 1357 به اوج خودرسيد. در اين مقاله به شرح حوادث مربوط انقلاب  اسلامي در شهرستان ازنا مي پردازيم.

شکل‌گیری مبارزات مردم ازنا عليه رژيم پهلوي
انقلاب اسلامی‌‌در ازنا شهيد آیت الله محمدحسین صادقي در سال 1341 مصادف با آغاز حركت امام خميني (ره) آغاز می‌شود. وي يكي از مقلدين حضرت امام (ره) بود و مبارزه خود را در مخالفت با لوايح شش گانه، موسوم به انقلاب سفيد در سال 1341 آغاز كرد و در برپايي تجمعات و تظاهرات و اعتراضات مردمی‌‌عليه جريان رفراندم شاه در قم نقش داشت. (2/ بنيادي ، 1386: 32)
چندسال بعد يكي از عوامل رژيم در سال 1347 وی را به شدت مورد ضرب و شتم قرار داد، كه اين اقدام باعث شد مردم ازنا به حمايت از ايشان وارد شوند و شخص ضارب براي مدتي از ازنا متواري شد. (مصاحبه هاي شماره 3و11)
در سال 1348 دو تن از معلمان غير بومی، ‌‌بهنام رفيعيان و نظري با هماهنگي شهيد صادقي، اقدام به برگزاري جلسات قرآن و روضه نموده و بعد از اتمام جلسه عليه رژيم و پهلوي تبليغ می‌‌كردند. با اوج گيري مبارزات مردمي، شهيد صادقي اعلاميه ها و نوارهاي سخنراني حضرت امام خميني (ره) را به منطقه آورد که به‌وسيله اقوام و نزديکان خود تکثير می‌‌کرد و در روستاهاي منطقه ميان افراد مورد اعتماد و توزيع می‌‌نمود.  (مصاحبه شماره 19)
از ديگر محافل انقلابي در آن دوران جلسات هفتگي تلاوت قرآن بوده که مرحوم حاج حسين گلابي و شهيد علي آبادي کارمند راه آهن در اين جلسات به فعاليت عليه رژيم می‌‌پرداختند. مرحوم گلابي نيز از عوامل پخش اعلاميه ها و نوارهاي سخنراني حضرت امام (ره) در منطقه بود. وي بخاطر اين نوع فعاليت ها چند بار مورد سوء ظن ساواک قرار گرفت و منزلش مورد تفتيش واقع ‌‌شد، ولي مأموران ساواک به سند خاصي دسترسي پيدا نکردند. (مصاحبه شماره 1 و3و11)
شهيد ابراهيم مهدوي و ابوالحسن صادقي براي اولين بار در سال 1356 عکس حضرت امام (ره) را دو طرف محراب مسجد امام حسن مجتبي (ع) چالسپار نصب کردند که با رسيدن اين خبر به ژاندارمري، استوار نادري با کفش وارد مسجد شده و با فحاشي به کساني که اين عکس را نصب کرده اند، عکس هاي نصب شده را پاره می‌‌کند.
در همان ايام، نوجواناني مانند ابوالقاسم صادقي و رضا صادقي، شبانه به شعار نويسي عليه رژيم اقدام می‌کردند و با کليشه عکس امام (ره) را روي ديوار می‌‌انداختند.
اولين راهپيماي مردم ازنا عليه رژيم شاهنشاهي در بهار 1357 از ميدان راه آهن تا قبرستان چالسپار برگزار شد. در اين رويداد، براي اولين بار جوانان ازنايي با عليه رژيم پهلوي شعار دادند. (مصاحبه شماره  11)

آتش سوزي سينما رکس آبادان و بازداشت شهيد صادقي
مرداد 1357 سينما رکس آبادان به آتش کشيده شد و رژيم سعي کرد اين واقعه را به نيروهاي انقلاب ربط دهد. شهيد صادقي پس از اين حادثه با سخنراني در ازنا اعلام کرد که اين جنايت توسط عمال رژيم پهلوي انجام شده است. پس از اين سخنراني، مأموران ساواک به منزل وی يورش برده دستگيرش کردند؛ ولي با برانگيخته شدن روحيه انقلابي مردم در منطقه، ساواک به اجبار ايشان را آزاد می‌‌کند. (www.Tebyan.net)

هفده شهريور و اوج گيري حرکت مردمی‌‌در ازنا
پس از راهپيمايي 17 شهريور مردم تهران و کشتار آنها به دست عوامل رژيم، تعدادي از کارمندان شرکت نفت و  آموزش و پرورش با نصب بلندگو بر يک وانت اقدام به قرائت بيانيه اي در حمايت از رژيم پهلوي و محکوميت حرکت انقلابي مردم در 17 شهريور می‌‌کنند. در اين بيانيه، مردم شرکت کننده در تظاهرات را  مشتي وطن فروش خائن خوانده شدند. (مصاحبه شماره 1 و 3)
اين حرکت، باعث خشم مردم ازنا ‌‌شد. طوري که 25 شهريور با برگزاري تظاهرات با مأمورين ژاندارمري درگير شدند و در 26 شهريور 1357 به  مغازه هاي مشروب فروشي واقع در ميدان اصغر آباد حمله کرده، شيشه هاي آنها را شکستند و  آنجا را آتش زدند. این ماجرا با دخالت نيروهاي ژاندارمري پايان ‌‌پذيرفت. همان شب ساعت 30: 22 در ازنا ماه گرفتگي روي داد؛ مردم بنا به سنتي ديرينه به پشت بام رفته و ضمن ضربه زدن به پشت آسياب و وسايل فلزي و ايجاد سر و صدا برای گشوده شدن ماه، شعارهاي ضد حکومتي سر دادند و به دنبال آن 5 نفر دستگير شدند. (6/ دالوند، ج 2، 1385: 181)
با شروع سال تحصيلي در مهر 57 برخي از معلمان انقلابي مانند حسين سالاروند، مصيب کاشي، مصطفي آسترکي و محمود آسترکي مسائل روز کشور را به دانش آموزان انتقال داده و دانش آموزان را با انقلاب آشنا می‌‌کنند وعملاً دانش آموزان را وارد مبارزه با رژيم می‌‌کنند. بطوري که بعد از 16 آبان دانش آموزان مدارس را به تعطيلي کشانده و به جاي حضور در مدارس در راهپيمايي شرکت می‌‌کنند. (همان: 303)
حجت الاسلام شهيد محمد حسين صادقي، حجت الاسلام احمدي ميانجي و حجت الاسلام کرمی، ‌‌پيشاپيش مردم ازنا در راهپيمايي ها شرکت  مي¬کردند. شهيد صادقي در سخنراني ها و مجامع عمومی‌‌علناً شاه را به تحقير و به جاي کلمه شاه از شين الف (شا) استفاده می‌‌کردند حجت الاسلام احمد ميانجي نیز در سخنراني هاي انقلاب خود ضمن افشاي ماهيت قدرت هاي استکباري، از انگلستان به عنوان اَنگلستان ياد می‌‌نمودند. (6/ دالوند، 1385، 250)
در ازنا شهرباني وجود نداشت، مأموران ژاندارمري وظيفه برخورد با راه پيمايي كنندگان  را برعهده داشتند. فرمانده ژاندارمري ازنا ستوان حسن زاده، کمابيش به انقلاب تعلق خاطر داشت و در حالي که سعي در اجراي اوامر مافوقان خود را داشت، با مردم نيز مدارا می‌‌کرد. (مصاحبه هاي شماره 1 و 3 و 12)

محرم 57 در ازنا
با فرارسيدن محرم در سال 57 امام خميني (ره) با صدور پيامی مردم را به راهپيمايي در اين روز بزرگ دعوت کرد. (11/ کوثر، 1374، ص 480)
پس پيام امام، بر شدت راهپيمايي ها و تظاهرات مردم ازنا نیز افزوده شد. روحانيون در جلسات عزاداري، ضمن تبيين اهداف قيام امام حسين (ع) به افشاي ماهيت پليد حکومت شاهنشاهي می‌‌پرداختند و مردم پس از مراسم عزاي امام حسين (ع)، عليه رژيم راهپيمايي و تظاهرات کردند. اين راهپيمايي ها در روز تاسوعا و عاشورا به اوج خود رسيد. در روز تاسوعا مأموران ژاندارمري سعي در متفرق كردن مردم كردند و فرمانده ژاندارمري شهيد صادقي را که پيشاپيش مردم حرکت ميکرد. با اسلحه کمري خود تهديد به مرگ كرد. (2/ بنيادي، 1386 :87 ) در روز عاشورا مردم علاوه بر شعارهاي انقلابي، پلاکاردي را حمل می‌‌کردند که روي آن «درود بر خميني، مرگ بر شاه» نوشته شده بود. عوامل رژيم برای آرام کردن جو شهر سعي کردند حجت الاسلام احمدي ميانجي و حجت الاسلام صادقي را بازداشت کنند. حجت الاسلام احمد ميانجي، بازداشت شد ولی آنها موفق به بازداشت شهيد صادقي نشدند و او ازنا را به مقصد سنجان اراک ترک نمود. (2/ بنيادي، 1386 ، 37)

اعتصاب کارگران شرکت نفت ازنا
همزمان با به اوج رسيدن حرکت انقلابي مردم ازنا، کارگران شرکت پخش و پالايش نفت ازنا به رهبری سيد علي سبحاني اراکي سه روز اعتصاب کرده و در اين مدت اجازه تخليه يا بارگيري را به قطارها و ماشين هاي حمل سوخت را ندادند. در پی اين اعتصاب، ساواک اليگودرز براي بر هم زدن آن دست به کار می‌‌شد ولی هنگام ورود به شرکت نفت، با کارگران درگير شده و آنها اجازه ورود نيروهاي ساواک را نمی‌‌دهند در همين زمان يک بالگرد نظامی‌‌براي سوخت گيري در شرکت نفت ازنا فرود می‌‌آيد. ولي کارگران، سوخت در اختيار هلي کوپتر قرار نمی‌‌دهند. آن‌گاه هلي کوپتر ديگري که حامل سوخت براي هلي کوپتر اول بوده، در شرکت نفت ازنا فرود آمده و سوخت بالگرد اول را تأمین می‌کند. کارگران بعد از سه روز، به علت سرماي شديد منطقه و براي کمک به مردم از اعتصاب خود دست کشيدند. (مصاحبه هاي شماره 1 و2 )

تظاهرات در روستاي مرزيان
جوانان انقلابي روستاي مرزيان واقع در ده کيلومتري شهر ازنا آذرماه 1357 اقدام به برگزاري تظاهرات نمودند. در آن ايام برپايي تظاهرات و راهپيمايي در اکثر روستاهاي ازنا يک امر طبيعي بود (6/ دالوند، 1385؛ 250) اما انجام تظاهرات در روستاي مرزيان که محل اصلي اقامت خوانين فولادوند بود از اهميت بیشتری داشت. فرداي آن روز برخي از افراد شرور و عوامل خوانين، با چوب و اسلحه سرد و با سردادن شعار «جاويد شاه» در گذرگاه هاي اصلي روستا اقدام به تظاهرات می‌کردند و با برخي از جوانان انقلابي از جمله شهيد شفيعي درگير می‌‌شدند. این درگیری با وساطت ريش سفيدان روستا خاتمه می‌‌يافت ولی جوانان انقلابي اين روستا مجدداً در بعدازظهر همان روز تجمع و اقدام به برپايي تظاهرات عليه رژيم شاه می‌‌کردند. (مصاحبه شماره 10)

جريان هاي مارکسيستي در ازنا
برخي از دبيران آموزش و پرورش که داراي گرايشات مارکسيستي بودند، پيش از پيروزي انقلاب اسلامی‌‌با جذب تعدادي از دانش آموزان اقدام به تشکيل جلسات مخفيانه می‌‌نمودند. اين افراد مانند ساير مردم در تظاهرات قبل از انقلاب شرکت می‌‌کردند و مخالفت خود با رژيم شاهنشاهي را نشان می‌‌دادند. اين افراد با حکومت پهلوي مشکل داشتند و عليه اين رژيم به فعاليت می‌‌پرداختند، ولي هيچ گاه با مردم هم آوا نشدند و در جريان هاي مذهبي راه نیافتند. (مصاحبه  هاي شماره 1 و3 )

تشکيل کميته انقلاب اسلامی‌‌در ازنا
پس از فرار شاه در 26 دي ماه 57، حجت الاسلام احمدي ميانجي آزاد شد و با آزادي او بر شدت راهپيمايي ها و تظاهرات افزوده شد. در همين ايام جلسه اي با حضور حجت السلام ميانجي و صد نفر از انقلابيون در مسجد سجاديه راه آهن برگزار شد و کميته انقلاب اسلامی با اعضاي زير تشکیل شد:

شهيد آيت الله صادقي/روحاني
حاج حسين گلابي/بازاري
حاج تولايي/بازاري
حسين سالاروند/ معلم
عزت جلالي/کارمند بهداري
حاج علي بيات/کارمند شرکت نفت
سلطان‍ژاد  صالحي پور/معلم
محمود مرزبان/محصل
شهيد مصطفي علي آبادي/کارمند

بعد از مدتي تعداد دیگری از جوانان انقلابي، جذب کميته انقلاب اسلامی ‌‌شدند و شاخه نظامی‌‌کميته انقلاب اسلامی‌‌را تشکيل دادند (مصاحبه شماره 1 و3و11)

بازگشت امام خميني (ره) به ايران و بازتاب آن در ازنا
مردم ازنا در 9 بهمن 1357 در اعتراض به بسته شدن فرودگا‌ه‌ها و ممانعت از ورود امام خميني به کشور تظاهرات پرشوري برپا کردند. (4/ حسينيان، 1383: 754)
مردم در 12 بهمن در حالي که از خوشحالي در پوست خود نمی‌‌گنجيدند؛ خيابان هاي اطراف ميدان اصغر آباد (شهيد صادقي فعلي) را آب و جارو کرده و در خيابان‌ها گل و گلدان نهاده بودند و از تلويزيوني که در اين ميدان نصب کرده بودند صحنه ورود امام (ره) را تماشا می‌‌کردند. جوانان انقلابي هم با نصب عکس امام (ره) بر روي سينه هايشان و بازوبند انتظامات روي بازوهايشان به برقراري نظم کمک می‌کردند.  (مصاحبه شماره 11)

تظاهرات مردم ازنا در حمايت از بارزگان
امام خميني (ره) بعد از بازگشت به ايران در بهشت زهرا (س) به مردم بشارت دادند که «من دولت تعيين می‌‌کنم، من به پشتيباني اين ملت دولت تعيين می‌‌کنم.» سرانجام روز موعود فرا رسيد و امام خميني (ره) در شب 15 بهمن سال 57 اعضاي شوراي انقلاب را فراخواندند و به رايزني پرداختند. اين جلسه از ساعت 17 تا 23 شب در پشت درهاي بسته ادامه يافت و نخست وزيري بازرگان تصويب گرديد. صبح روز پانزدهم يکي از اعضاي بيت امام خميني (ره) خبر نخست وزيري بازرگان را منتشر کرد. امام خميني (ره) در حکم نخست وزيري بازرگان و سخنراني معارفه تصريح کردند که، نخست وزيري بازرگان پيشنهاد شوراي انقلاب اسلامی‌‌بوده است. امام خميني (ره) در روز شانزدهم بهمن، بعد از معارفه مهندس بازرگان، مردم را به حمايت از دولت دعوت کردند و فرمودند: «من بعد از تشکر از ملت ايران که در اين مدت طولاني رنج و زحمت بردند و با دادن خون خودشان براي اسلام خدمت کردند. مطلبي هست که می‌‌خواهم به عرض ملت برسانم، و آن اين است که نظر خودشان را درباره دولت آقاي مهندس بازرگان، که دولت شرعي و اسلامی‌‌است اعلام کنند، هم به وسيله مطبوعات و هم تظاهرات آرام در شهرها و دهات. هرجا که مسلمان هست نظر خودشان را راجع به دولت اسلامی‌‌آقاي مهندس بازرگان اظهار کنند.» (5/ خليلي، 1387: 317 - 323) به دنبال اين درخواست امام فرداي آن روز (هفدهم بهمن) تظاهرات گسترده اي در اکثر شهرهاي کشور ازجمله شهر ازنا برگزار گرديد که تظاهر کنندگان با شعار «بازرگان، بازرگان حکومت مبارکت» و «مهدي بازگان، اين مرد با ايمان، نخست وزير ايران» به درخواست امام لبيک گفتند (4/ حسينيان، 1383: 849)

تسخير ژاندارمري ازنا در 22 بهمن 1357
در شب 21 بهمن که اکثر پادگان هاي کشور به تسخير مردم در آمده بودند، ستوان حسن زاده فرمانده ژاندارمري ازنا، توجه به نگراني از تسخير ژاندارمري توسط اراذل و اوباش و مصادره اسلحه ها و مهمات ژاندارمري توسط آنها، به اعضاي کميته انقلاب، پيشنهاد تحويل ژاندارمري و تحويل اسلحه ها و مهمات آن را میداد گفت: «از اين می‌‌ترسم که افراد انقلابي نما به ژاندارمري حمله کنند که در صورت برخورد با آنها، شايعه برخورد با مردم انقلابي پخش می‌‌شود و در صورت عدم برخورد با آنها، اسلحه ها و مهمات ژاندارمري در دست اين افراد قرار می‌‌گيرد؛ لذا شما (اعضاي کميته انقلاب) با تحويل گرفتن ژاندارمري از اين اتفاق جلوگيري کنید.» سپس آقاي مصطفي آسترکي و برخي از جوانان انقلابي به ژاندارمري مراجعه کرده و ضمن تحويل لوازم و تجهيزات ژاندارمري، اعم از نظامی‌‌و غير نظامي، مقر کميته انقلاب اسلامی‌‌را به ژاندارمري انتقال دادند و عملاً از روز 22 بهمن کميته انقلاب اسلامی‌‌ اداره شهر ازنا را به عهده گرفت. اين کميته در اولين حرکت آقاي سلطانمراد صالح پور که يکي از اعضاي کميته انقلاب اسلامی‌‌ازنا بود، به عنوان شهردار ازنا منصوب کرد.
قسمت نخست را در شماره پیش خواندیم. قسمت پایانی در ادامه می آید:

محاکمه عوامل رژيم پهلوي در ازنا
پس از تثبيت نسبي امور مملکت به منظور برخورد با عوامل رژيم گذشته و ضد انقلاب، شهيد صادقي از جانب امام خميني (ره) در تاريخ 14/3/58 به عنوان اولين قاضي دادگاه انقلاب اسلامی‌‌شهرهاي ازنا واليگودرز منصوب شد.(2/ بنيادي، 1386: 51) محاکمه و مجازات رئيس ساواک اليگودرز و برخي از عوامل جنايتکار رژيم گذشته، اعدام يکي از خوانين منطقه به علت فساد  وتجاوز به عنف در مهر ماه سال1358، بازداشت و محاکمه و حبس و مصادره اموال يکي ديگر از خوانين منطقه و محاکمه و تبعيد برخي از عوامل خوانين  از اقدامات ایشان در این سِمت بود.

کودتاي نوژه و عوامل مرتبط با آن در ازنا
کودتاي نوژه طرحي بود که توسط تني چند از افسران ارتش و ژاندارمري با تمرکز افسران نيروي هوايي به منظور سرنگون کردن انقلاب اسلامی‌‌و به قدرت نشاندن شاپور بختيار طراحي شده بود و توسط ستادي در پاريس هدايت می‌‌شد.
قبل از اجراي کوتاه برخي از خوانين منطقه به بهانه تفريح در منطقه عمومی‌‌درياچه گهر در روستاي دامنه اشترانگوه جلساتي براي ايجاد آمادگي لازم پس از کودتا برگزار کردند. مرکزيت فعاليت هاي آنها در روستاي چمن سلطان از توابع اليگودرز بود. پس از شکست کودتا و افشا شدن ماهيت کودتاچيان و همدستان آنها، چند تن از کارمندان شرکت نفت ازنا بدليل همکاري و همدستي با آنها بازداشت شدند. (مصاحبه شماره 1)
فرمان امام خميني (ره) براي رسيدگي به مشکلات مردم منطقه ازنا
امام خميني (ره) به علت فقر و محروميت و عقب ماندگي شديد منطقه و مشکلاتي که به خاطر تقسيم اراضي خوانين ايجاد شده بود و نيز بخاطر مشکلاتي که ضد انقلاب درصدد ايجاد آنها بودند، طي حکمی حجت الاسلام مهدي کروبي را مأمور رسيدگي به مشکلات منطقه ازنا و اليگودرز کردند. وی از اعضاي دفتر مرکزی حزب جمهوري اسلامی‌‌ تهران بود و با محبوبيتي که به خاطر اين انتصاب کسب کرد، توانست به عنوان اولين نماينده مردم اليگودرز وارد مجلس شوراي اسلامی‌‌شود (مصاحبه 1 و 3 و11)
متن حکم امام به ایشان به این شرح است:

بسمه تعالي
جناب مستطاب حجت الاسلام آقاي حاج شيخ مهدي کروبي دامت افاضاته
«طبق اطلاع واصله در منطقه اليگودرز مشکلاتي پيش آمده با توجه به اطلاعات و سوابقي که جنابعالي از منطقه داريد مقتضي است مسافرتي به اليگودرز و همچنين ازنا و مناطق عشايري آن حدود بنماييد. و در رفع مشکلات و ايجاد امنيت در آن منطقه به نحو صلاح می‌‌دانيد با مشورت علماي اعلام منطقه و افراد ذي صلاح اقدام نماييد و به امور مستضعفين و نيازمندي هاي ايشان، از نظر عمران و آبادي و ساير احتياجاتشان رسيدگي کرده و از طريق کميته امداد و احياناً اگر احتياجي بود با تماس گرفتن با جناب آقاي نخست وزير و ساير وزرا و مقامات مربوطه در رفع نيازمندي هاي ايشان اقدام کوشش کنيد.از خداي تعالي موفقيت جنابعالي را در اين راه خواستارم».
روح الله الموسوي الخميني
(10/صحيفه نور، ج9: 66)

تحرکات ضد انقلاب در ازنا
چند ماه پس از پيروزي انقلاب اسلامی‌‌برخي از خوانين خرده پا با همراهي برخي از عوامل وابسته به رژيم گذشته پس از  برگزاري جلساتي در منزل يکي از خوانين (پارك شهاب) و با تهيه اسلحه و مهمات اقدام به فعاليتهاي ضد انقلابي کردند.
کميته انقلاب در حين برگزاري يکي از اين جلسات، منزل مذکور را مورد محاصره قرار داد و يکي از خوانين به همراه تني چند ازعوامل رژيم گذشته بازداشت ‌‌شدند. از منزل فوق مقادير زيادي مهر ادارات دولتي، مواد مخدر و اسلحه کشف شد. گزارش اين اتفاقات به کميته مرکزي انقلاب اسلامی‌‌در تهران ارسال شد و آقاي کروبي، نماينده امام (ره) در منطقه، مأمور رسيدگي به اين قضيه شد. (مصاحبه هاي 1، 7، 23)
اين افراد پس از محاکمه در دادگاه انقلاب اسلامی‌‌اليگودرز به حبس و تبعيد و مصادره اموار محکوم شدند.(8/ سميعي، 1382: 782)

تشکيل برخي از ادارات در ازنا و نهادها در ازنا
با تلاش ها و پيگيري هاي شهيد صادقي آرام آرام از تابستان 1358 برخي از ادارات همچون جهاد سازندگي، کميته امداد، بنياد شهيد، ثبت احوال و بنياد مسکن در ازنا مستقر شدند. اکثر اعضاي کميته انقلاب که کارمند، کشاورز، کاسب و يا دانش آموز بودند به فعاليت هاي قبلي خود باز  گشتند و لذا برخي از اعضاي کميته انقلاب با مراجعه به سپاه انقلاب اسلامی‌‌خرم آباد خواستار تأسيس سپاه در ازنا ‌‌شدند تا در این شکل وظايف کميته انقلاب به سپاه محول شود. در اواخر شهريور 1358 يک هيئت سه نفره از سپاه خرم آباد بعد از تحقيقات اوليه به ازنا سفر نموده و حاج مصطفي آسترکي را به عنوان فرمانده و حاج روح الله نوري را به عنوان قائم مقام سپاه و معاون عمليات و سيد حسن عظيمی‌‌را به عنوان مسئول واحد پشتيباني سپاه در ازنا انتخاب کردند. به اين ترتيب سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌‌پايگاه ازنا زير نظر فرماندهي منطقه 8 خوزستان لرستان در محل ميدان راه آهن شروع به فعاليت کرد.
رياست جمهوري بني صدر و تبعات آن در ازنا
در بهمن سال 1358 انتخابات عمومی‌‌براي تعيين اولين رئيس جمهور برگزار شد و ابوالحسن بني صدر بعنوان اولين رئيس جمهور ايران برگزیده شد. بني صدر با ايجاد دفاتر هماهنگي با رئيس جمهور در سراسر کشور، سعي در پي ريزي تشکيلاتي منسجم جهت بهره برداري از قدرت سياسي آن بود (16/ محمدي، 1370، 162) دفاتر هماهنگي با رئيس جمهور وظيفه داشتند که اهداف و نظرات بني صدر را در کشور دنبال کنند. روزنامه «انقلاب اسلامي» بني صدر و روزنامه «ميزان»، ارگان نهضت آزادي به جوسازي در اين خصوص ‌‌پرداختند. سازمان مجاهدين خلق نيز با برگزاري گردهمايي متعدد و ايجاد درگيري عمومی‌‌به تبليغ هاي گسترده در همين زمينه دست می‌‌زد. چندی بعد، بني صدر علناً به حمايت از اين سازمان پرداخت.(14/ کيهان، 24/3/1359)
در شهر ازنا  نيز نيروهاي حامي بني صدر، با تأسيس دفتر هماهنگي با رئيس جمهور  در کنار نيروهاي مجاهدين خلق عليه انقلاب و نيروهاي انقلابي فعاليت می‌‌کردند. ازجمله اقدامات آنها ايجاد مشکل واغتشاش هنگام سفر آقاي هاشمی‌‌رفسنجاني به ازنا در زمستان 59، دعوت از بني صدر براي حضور در ازنا، تجمعات و راهپيمايي هاي غيرقانوني، ايجاد درگيري هاي متعدد با نيروهاي حامی‌‌انقلاب در خردادماه 1360 بود (مصاحبه هاي  1 و7و8و12 و13)
انتخابات اولين دوره مجلس شوراي اسلامی‌‌در ازنا
انتخابات اولين دوره مجلس شوراي اسلامی‌‌در مورخ 24/12/1358 برگزارشد.
نيروهاي فعال سياسي منطقه ازنا و درود با آگاهي از نقش و جايگاه مجلس شوراي اسلامی وارد این عرصه شدند. حجت الاسلام کروبي، نماينده امام، مرتباً به منطقه سرکشي می‌‌نمود، درصدد بود که جواني از اليگودرز به عنوان نامزد نمايندگي مجلس در ازنا و درود معرفي کرد. اما با توجه به علاقه مردم به شهيد صادقي، قريب به اتفاق مردم منطقه از نامزدی او حمايت ‌کردند. (مصاحبه هاي 1 و3و11)
در اين انتخابات رقابت اصلي ميان شهيد صادقي و مهندس هفده تن مسئول جهاد سازندگي شهر درود بود ميزان آراء در اولين دور به حد نصاب نرسيد و انتخابات به دور دوم کشيده شد. در دور دوم شهيد صادقي و مهندس هفده تن بود که شهيد صادقي با کسب اکثريت آراء به مجلس راه پيدا کرد. (اسناد موجود در دفتر بررسي و  نظارت  انتخابات  شهرستان ازنا)

سفر آقاي هاشمی‌‌رفسنجاني به ازنا در سال 1359
در زمستان 1359 آقاي هاشمی‌‌رفسنجاني رئيس مجلس وقت به ازنا سفر کرد و در مسجد امام حسين(ع) برای مردم سخنراني کرد. هنگام خروج وي از مسجد برخي از نيروهاي طرفدار بني صدر و نيروهاي مجاهدين خلق در اقدامی‌‌هماهنگ عليه ايشان شعار دادند سپس از پراکنده شدن مردم، اين افراد به مسجد حمله برده و شيشه هاي آن را شکستند. (مصاحبه هاي 1و7 و23) اين عمل باعث اعتراض شديد شهيد صادقي شد و او طي بيانيه اي به افشاي ماهيت عوامل هتک حرمت به مسجد پرداخت. در پی اين اقدام، تعدادي از افراد مذکور بازداشت شدند. نيروهاي حامی‌‌بني صدر و مجاهدين خلق در اعتراض به بازداشت اين افراد، از ميدان ولي عصر تا مقر سپاه پاسداران (هلال احمر فعلي)، راهپيمايي اعتراض آميزي انجام دادند. در راه با نيروهاي بسيج درگیر شدند. (مصاحبه شماره 5) بني صدر طي بيانيه اي از افراد بازداشت شده در ازنا حمايت کرد و ضمن مقايسه اين افراد با بابي ساندرز (مبارز ايرلندي در زندان انگليس) از اين افراد ‌‌خواست که مقاومت کنند.(مصاحبه ها شمار1 و 3  و 9 و11) 
سفر بني صدر به ازنا 
در اوايل بهار 1360 بني صدر به دعوت دفتر هماهنگي با رئيس جمهور و به قصد تقويت نيروهاي موافق خود به ازنا سفر ‌‌کرد. حفاظت از وي بر عهده نيروهاي ارتشي خرم آباد قرار گرفت و از نيروهاي سپاه ازنا خواسته ‌‌شد در مقر خود منتظر باشند تا در صورت نظر مساعد بني صدر، از آنها "سان" ببيند.
پس از سفر بني صدر به ازنا، حوادثی رخ دادند که اوج آنها در 30 خرداد 1360 بود. (مصاحبه هاي 1 و 3 و 7و8و9و10)

درگيري 30 خرداد سال در ازنا
پس از رأي عدم کفايت نمايندگان مجلس به بنی صدر، نيروهاي حامی‌‌ او و مجاهدين خلق در اقدامی‌‌هماهنگ با پخش اعلاميه، تراکت‌، و پوستر از همفکران خود می‌‌خواهند در ميدان راه آهن ازنا تجمع کنند. ولي با فرمان امام (ره) مبني بر برخورد با هرگونه اغتشاش و با تيزبيني حجت الاسلام بهجتي امام جمعه وقت ازنا، مردم انقلابي شهر قبل از مجاهدين خلق در ميدان راه آهن حاضر ‌‌شدند. با آمدن حامیان ‌‌بني صدر و مجاهدين خلق، ميان نيروهاي انقلابي و آنها درگيري رخ داد. در پی درگیری، نيروهاي حامی‌‌بني صدر بازداشت شدند. (مصاحبه هاي 1 و 8 و 13 و 17 و 18)
فعاليت مجاهدين خلق در ازنا
فعالیت‌های سازمان در يکي از اعضاي سازمان مجاهدين خلق به ازتا با نفوذ کميته انقلاب اسلامی‌‌ازنا آغاز شد.
منافقين ازنا با منافقين اليگودرز درود و اراک در ارتباط بودند و با شايعه سازي، تجمعات غيرقانوني، بخش بيانيه و درگيري با نيروهاي انقلابي فعالیت می کردند. بانزديکي نيروهاي منافقين و نيروهاي حامی‌‌بني صدر به یکدیگر به اين فعالیت‌ها افزوده شد. روزنامه مجاهد نیز که ارکان سازمان مجاهدين خلق بود در سطح شهر ازنا توزيع می‌شد. پس از وارد شدن سازمان مجاهدين خلق به فاز مسلحانه عليه انقلاب، منافقين چندين عمليات تروريستي در ازنا انجام دادند. بمب گذاري در اماکن عمومی و ترور افراد عادی  ونیز طرح ترور برخي از شخصيت هاي انقلابي شهر ازنا، از جمله اقدامات آنها بود. پس از انجام اعمال تروريستي فوق اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌‌ منافقين در سطح منطقه را شناسايي و بازداشت کرد. افراد بازداشت شده در دادگاه انقلاب محاکمه و به تناسب جرايم خود به اعدام، حبس يا انفصال از خدمات دولتي محکوم گرديدند. از آن پس سازمان مجاهدين خلق در ازنا دیگر فعاليتي نداشته است (مصاحبه هاي 1و9 و12 )
منابع و مآخذ
1. احمدي نژاد، هادي،(1386)نامه جاپلق و شهرهاي همجوار،تهران، نشرآموزش کشاورزي.
2. بنيادي ،عبدالله ، (1386)، زندگينامه شهيد آيت الله محمدحسين صادقي، ازنا، چاپخانه اسلامي
3. جعفريان، رسول، (1386 )، سازمان هاي مذهبي سياسي ايران ،تهران، خانه کتاب.
4. حسينيان، روح الله ، (1375)،يکسال مبارزه براي سرنگوني رژيم شاه (بهمن 56- بهمن 57)، تهران ،مرکز اسناد انقلاب اسلامي.
5 . خليلي، اکبر،(1378)،گام به گام با انقلاب اسلامی‌‌،تهران،انتشارات سروش.
6دالوند،حميدرضا.(1385)، انقلاب اسلامی‌‌درلرستان، تهران،مرکزاسناد انقلاب اسلامي.
7.رضوي، مسعود،(1376) ،هاشمی‌‌و انقلاب اسلامی‌‌و تاريخ  سياسي ايران از انقلاب تا جنگ ، تهران ،انتشارات همشهري.
 8. سميعي ، عزيزالله ، (1382)، دانشنامه رجال و حاکمان کمره و جاپلق، تهران، نواي دانش.
9.سيماي تاريخي شهرستان ازنا و چاپلق ،(1374) ، ازنا، معاونت سياسي اجتماعي استانداردي لرستان .
10. صحيفة نور،(1361) ،تهران ،مرکز  مدارک فرهنگي انقلاب اسلامي.
12. کودتاي نوژه ، (1384) ،تهران ،مطالعات پژوهش هاي سياسي.
13. کوشکي ،محمدصادقي، (1387)،تبار ترور مروري برتاريخچه و کارنامه  تروريستي سازمان مجاهدين خلق،تهران ،مرکز اسناد انقلاب اسلامي. 
14.کيهان ، روزنامه سراسري،(24 /3 /59)               
15. محمدي ري شهري ،محمد، (1383) ، خاطره ها، تهران ،مرکز اسناد انقلاب اسلامي.
16. محمدي،م، (1370 )، تحليلي برانقلاب اسلامی‌‌، تهران ،اميرکبير.
مصاحبه ها
1.آسترکي،مصطفي : مبارز فعال قبل از  انقلاب ، عضو کميته انقلاب اسلامی‌‌،اولين فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي.
تاريخ مصاحبه1 /4 /89 و 8 /4 /89  ،15 /4 /89 ،  20 / 4 /89 فايل صوتي موجوداست.
2.باقري، باقر:کارمند بازنشسته شرکت نفت ازنا  تاريخ مصاحبه  25 / 4/89 .
3. جلالي ،عزت الله : مبارز فعال قبل  از انقلاب ،عضو کميته انقلاب اسلامی‌‌ازنا ، بازنشسته شبکه بهداشت درمان ازنا  تاريخ مصاحبه 28 /3 /89 ، 9 /3 /89، 11 /9 /86
4. دبيري، حسن: اهالي روستاي مرزيان ، کاسب سرشناس ازنايي ، تاريخ مصاحبه  20 /2 /89 
5. دستگردي، حاج رضا:  بازنشسته سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، تاريخ مصاحبه  4/8 /89.
6. ذاکري فر،  محمد:جانباز جنگ تحميلي،بازنشسته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌‌تاريخ مصاحبه  27 /8 /89.
7. رنجبر، مرتضي :جانبازجنگ تحميلي :بازنشسته سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، تاريخ مصاحبه  30 /3 /89 ،     8 /4 /89 ، 9/4 /89 .
8. سليماني،محمود:رزمنده دوران دفاع مقدس،کارمند بازنشسته اداره غله ،تاريخ مصاحبه 5 /4 /88 .
9. سليماني،  مرادحسين: عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، تاريخ مصاحبه   17 /3 /89، 18 / 8 /89  .
10. شفيعي، فرج اله:  اهل روستاي مرزبان بازنشسته اداره آموزش و پرورش  تاريخ مصاحبه 1 /6 /89 .
11. صادقي،ابوالحسن : مبارز فعال قبل ازانقلاب ، بردارزاده آيه الله محمدحسين صادقي، تاريخ مصاحبه      7 /6/89.
12.صالحي،حاج جواد:  مبارز فعال قبل از انقلاب،رزمنده دوران دفاع مقدس،بازنشسته اداره آموزش و پرورش تاريخ مصاحبه، 13 /7 /89 ،1  /8 /89.
13. ولايتي،تقي : جانباز جنگ تحميلي، بازنشسته سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌‌تاريخ مصاحبه 21 /3 /89،       11 /4 /89.

سايت هاي اينترنتي:
1. (7/4/89) ، " تاريخچه فرمانداري شهرستان ازنا" ، استانداردي اسنان لرستان ،  .http://www.ostan-Li.ir
2. (3/5/89) ، " شهرستان ازنا " ، اداره کل ثبت احوال لرستان ،  http://www.Lorstan.nocr-ir
3. (27/4/89) ، " زندگينامه شهيد صادقي " ، سايت تبيان ، http://www.tebgan.net
اسناد: