انجمن اسلامی از آغاز تاکنون
این تشکل که در سالهای نخست انقلاب به شکل پررنگتری در دانشگاهها شروع به فعالیت کرد، اهدافی را مانند حرکت در مسیر استکبار ستیزی و تکیه بر آرمانها و دیدگاههای امام راحل و انقلاب اسلامی را در دستور کار خود قرار داد. بروز این آرمانها و اهداف را میتوان در نمونه تاریخی تسخیر لانه جاسوسی مشاهده کرد که دانشجویان خط امام و انجمن اسلامی دانشجویان با روحیه استکبارستیزی خود اقدام به تسخیر سفارت آمریکا در تهران نمودند. این روحیه انقلابی در دانشجویان انجمن اسلامی و دفتر تحکیم وحدت کمکم و پس از رحلت امام خمینی(ره) رو به افول گذاشت و آرامآرام گرایشات منتقدانه و مخالفتآمیز با بعضی از سیاستهای نظام در بدنه دانشجویان منتسب به دفتر تحکیم و انجمن اسلامی بهوجود آمد. در این نوشتار قصد داریم با بررسی دیدگاههای یکی از فعالان و تأثیرگذاران انجمن اسلامی از سال 1376 تاکنون به بررسی انحراف رویکرد انجمن بپردازیم. عبدا... مؤمنی، سخنگوی دفتر تحکیم وحدت، یکی از افراد تأثیرگذار در فعالیت‌های انجمن اسلامی در سالهای اخیر است. وی در اواخر دوره ریاستجمهوری آقای خاتمی یکی از منتقدین سرسخت وی بهدلیل عدم موفقیت در برآورده ساختن انتظارات دانشجویان افراطی دفتر تحکیم وحدت بود. وی در یکی از یادداشتهای منتشر شدهاش مینویسد:
«چهار ساله دوم ریاستجمهوری خاتمی نه تنها دورانی از اصلاحطلبی نبود که از طلاییترین دورانها برای تثبیت پایگاه اقتدارگرایان در ایران بود، آنچنان که ثمره چنین تثبیتی، پیروزی احمدینژاد در انتخابات گذشته را در پی داشت. اصلاحات در چهار ساله دوم ریاستجمهوری خاتمی آنچنان به یک بازی فرسایشی و حکومتی تبدیل شد و اصلاحطلبان آنچنان به عقب نشینی در برابر حریف تن دادند که نتیجه آن، تثبیت اقتدارگرایان در هر گوشه و کناری از قدرت بود. این تثبیت پنهان که در هر گوشهای از قدرت رخ داده بود، سرانجام چهره خود را در انتخابات ریاستجمهوری گذشته آشکار کرد. نظامیان، بسیجیان و نیروهای همراه با آنان در سایه حمایتهای مالی و امکانات قانونی که بعضا به لطف حضور اصلاحطلبان در دولت و مجلس و از طرفی همچون تصویبهای مختلف در افزایش بودجه نصیب آنان شده بود، انتخابات فرمایشی را رقم زدند و ثمره اصلاحات صوری چهار ساله دوم ریاستجمهوری خاتمی را آشکار ساختند. اینچنین است که اکنون با یکدست شدن حاکمیت، دوران طلایی اقتدارگرایی در ذیل سایه دولت اصلاحطلبی به پایان رسیده است. دانشجویان از اصلاحطلبان میخواستند که اگر در ادامه مسیراصلاحات ناتوان هستند، حداقل با خروج از ساختار قدرت عاملان فربه شدن ساختار غیردموکراتیک نباشند و به تعبیر آقای خاتمی، تدارکاتچی برای اقتدارگرایی نباشند. اصلاحطلبان نخواستند و یا نتوانستند که شنوای چنین توصیههای صادقانه و خیرخواهانه باشند، اما فارغ از این بیتوجهی، واقعیات تحلیل دانشجویان را اکنون میتوان به داوری گذاشت.» عبدا... مؤمنی که زمانی در مسیر اصلاحات از «خاتمی هم خاتمیتر» بود، این روزها از فضای فکری و رویکرد انجمن اسلامی در دوره اصلاحات اینگونه یاد میکند: «در فضایی که دفتر تحکیم وحدت به فعالیت‌های خود ادامه می‌داد، استحاله‌ای صورت گرفته بود که دفتر در خط تقابل و خروج از نظام افتاده بود. عدول از اصول در تحکیم بهجایی رسیده بود که منجر به مرزبندی با گروه‌های اعتقادی گردید و در همین راستا گروهک‌ها و جریان‌های مخالف و مارکسیستی توانستند تأثیر به‌سزایی در فعالیت‌های دفتر تحکیم داشته باشند.» «دفتر تحکیم با آغاز چنین فعالیت‌هایی بهترین محفل برای گروه‌های بیگانه گردید به‌طوری که آرم دفتر تحکیم که عکس حضرت امام خمینی(ره) را داشت تغییر کرد.» عبدا... مؤمنی در خصوص تفاوت انگیزهاش برای ورود به دفتر تحکیم وحدت و فضای موجود این دفتر میگوید: «با جذب در دفتر تحکیم وحدت متوجه شدم انگیزههای ورودم با این دفتر تفاوت ماهوی دارد، اما فضا چنان سنگین بود که ترک آن موجب بایکوت و ترور شخصیتی میشد.»وی همچنین میگوید: «نتیجه عدول از اصول و فقدان مرزبندی روشن با گروه‌های مخالف و استفاده ابزاری اصلاحطبان موجب شد تا تحکیم وحدت و جایگاه خاصی در افکار عمومی کسب کنند و گروه‌های ضدانقلاب و مخالف حساب ویژهای روی آن باز کنند» ایشان همچنین به انتخابات دهمین دوره ریاستجمهوری اشاره کرد و گفت: «ادوار تحکیم وحدت با وجود آن که انتخابات گذشته را تحریم میکرد، این دوره فعالانه وارد عرصه شد، زیرا انتخابات را فرصت مناسبی برای دستیابی به اهداف خود میدانست که میتواند از پتانسیل اجتماعی برای طرح خواستههای خود بهره ببرند.»وی افزود: «اگرچه در دورههای گذشته با هدف مشروعیتزدایی در انتخابات شرکت نمیکردیم، اما این دوره با شرکت در انتخابات میخواستیم مشروعیت نظام را از طریق طرح خواستههای خود زیر سئوال ببریم و لذا جلساتی با اعضای نهضت آزادی، جبهه ملی، ملی مذهبیها، دفتر تحکیم وحدت و کمپین زنان داشتیم و بیانیهای درخصوص مطالبات خود و با هدف به چالش کشیدن حکومت تهیه کردیم.»وی در ادامه میگوید: «ما در انتخابات ستاد شهروند آزاد را تشکیل و سپس با صدور بیانیه و انتشار منشوری به طرح مسایل رادیکال پرداختیم و فعالیت خود را آغاز کردیم. تجمع در میدان ونک تا تجریش از جمله این اقدامات بود که در آن شعارهایی علیه نظام و مسئولان سر داده شد و فضای انتخابات را بهسمت تند شدن راهنمایی کرد.»وی میافزاید: «این شعارها نه تناسبی با فضای انتخابات داشت و نه تبلیغ کاندیدایی خاص را انجام می‌داد، بلکه شعارهایی نظیر «مرگ بر دیکتاتور چه شاه باشد چه دکتر» و یا شعارهایی علیه مسئولان و حجاب سر داده شد تا تحریک عمومی را آغاز کنند.» ایشان همچنین میگوید: «در انتخابات اخیر به عصیانگری علیه نظام پرداختیم و شعارها و تحرکات نشان می‌داد که مسئله انتخابات مسئله اصلی نبود، بلکه مسئله اصلی نشانه رفتن ارکان اصلی نظام و تضعیف جایگاه رهبری بود.»نتیجهای که میتوان با مطالعه این بیانات و اعترافات بهدست آورد این است که فضای انجمن اسلامی در دانشگاهها فاصله بسیاری را با آرمانها و اهداف اولیه خود که همانا حفظ و تقویت نظام اسلامی و حرکت در جهت منویات رهبری نظام بود، گرفته است و اکنون تبدیل به عنصری مخالف و معاند ارزشهای اصیل انقلاب و مأمنی امن برای کینهتوزیهای بیگانگان و دشمنان قسمخورده این نظام و انقلاب گشته است