انقلاب 57 و بيداري اسلامي
1- كارآمدي سياست داخلي جمهوري اسلامي و
2- كارآمدي سياست خارجي جمهوري اسلامي، نويسندگان به بررسي نقاط ضعف و قوت نظام جمهوري اسلامي مي پردازند. اما همين تفكيك ناروا ريشه «سطحي نگري» و چه بسا «كج فهمي» از كار آمدي نظام جمهوري اسلامي است.
نظام جمهوري اسلامي پديده اي چند بُعدي و چندلايه در حوزه معادلات پيچيده معرفتي- سياسي بين المللي است كه به اين راحتي ها نمي توان درباره آن به ارزيابي و سنجش پرداخت. معمولاً در چنين ارزيابي هايي با تفكيك دو حوزه؛
1- كارآمدي سياست داخلي جمهوري اسلامي و
2- كارآمدي سياست خارجي جمهوري اسلامي، نويسندگان به بررسي نقاط ضعف و قوت نظام جمهوري اسلامي مي پردازند. اما همين تفكيك ناروا ريشه «سطحي نگري» و چه بسا «كج فهمي» از كار آمدي نظام جمهوري اسلامي است.
اصولاً، هم در آرمان و شعارهاي دوران مبارزه قبل از انقلاب و هم در اصول قانون اساسي و هم در برآيند عملكردي 33 ساله نظام جمهوري اسلامي، رويكرد «جهان وطني» محسوس و مشخص است. از همان ابتدا، حضرت امام خميني(ره) انقلاب را انقلابي براي حمايت از همه مستضعفين عالم و رنجيدگان تاريخ معرفي نمودند.
هدف انقلاب اسلامي برپايي نظامي بود كه بتواند در مناسبات (قدرت- ثروت) جهاني كه طبيعتاً ظالم پرور و مظلوم كش بود، نيرويي باشد براي برهم زدن نظم ظالمانه و زمينه سازي براي نظمي جديد و جهاني نو. در ادامه استدلال مي شود كه نظام جمهوري اسلامي با همه نقاط ضعف و قوتش تا حد قابل قبولي توانسته است خدمت‌گزار شايسته اين هدف آرماني و البته دست يافتني باشد.
اگر بيهوده وقت خود را به پاي مغالطات و تحريفات تمام نشدني غربي ها و غرب زده ها تلف نكنيم، بايد هدف انقلاب بهمن 57 را استقرار اسلام در ابعاد جهاني آن بدانيم. مراد حضرت امام خميني(ره) از اسلام ناب محمدي در تلازمي ناگسستني با جهاني انديشي و جهان وطني قرار داشت و اتفاقاً از اين رو برخي مواقع، هدف از انقلاب از سوي ايشان اسلام ناب محمدي و در برخي موارد قيامي براي ياري مستضعفين عالم ، بيان مي. در اينجا نمي خواهيم ابعاد گسترده «اعتقادي» و «اخلاقي» اسلام ناب محمدي را ناديده بگيريم اما از منظر طراح روشندل جمهوري اسلامي، علت دوري مردم چه در ايران و چه در ساير نقاط دنيا از دو بُعد اعتقادي و اخلاقي تعاليم اسلام ناب محمدي، سلطه احكام طاغوتي بر مردم بوده است. حكومت طاغوت بين المللي الزامات و قواعدي را توليد مي كرد و توليد مي كند كه اجازه تنفس به معارف اسلامي را نداده و نخواهد داد. اتفاقاً از همين رو بود كه در مقدمه قانون اساسي به دو وجه؛
1- ضد استعماري
2- ضد استبدادي نظام جمهوري اسلامي تاكيد شده است. رهبر فرزانه و شجاع انقلاب اسلامي ايران، حضرت آيت الله خامنه اي نيز به صراحت اعلام كرده اند هدف ما براندازي دوگانه (سلطه گر- سلطه پذير) در دنياست. پايه مناسبات بين المللي چه در حقوق و قوانين و به حد بسيار بالاتري در عرف و اجرا بر اين منطق حيواني قرار دارد كه؛ حق با قدرتمندان است. ارزش هاي نظام سلطه گر جهاني بر پايه قدرت تعريف مي شود. در اين دنياي ظالمانه خوب و بد را اراده كلوني (زر و زور) تعريف مي كند و چه بسا، بسياري از نويسندگان و قلم به دست هاي غربي صرفاً اين اراده ها را تفسير و تئوري سازي مي كنند. روزي گفته مي شود؛ ارزش ناب اجتماع آزادي و بهترين مكانيزم دستيابي به آن دموكراسي است . روز ديگر تبصره زده مي شود؛ دموكراسي وقتي خوب است كه ثبات نظام موجود را به چالش نكشاند. امروز از نظر نظام سلطه، دموكراسي اي شايسته ستايش است كه در درجه اول سكولار و تا حدي ضد دين باشد. از اين رو مدل مردم سالاري ديني جمهوري اسلامي مورد خشم و شماتت نظام سلطه گر قرار مي گيرد. و در اينجا است كه كارآمدي نظام جمهوري اسلامي خود را نشان مي دهد؛ وقتي چنين نظام سخت و متصلب و مسلحي (به علم و قدرت نظامي) در جهان وجود داشته باشد و جمهوري اسلامي ايران با وجود هدف قرار دادن تمام مباني آن نظام سلطه گر، بتواند مثل يا مشابه خود را تكثير كند، پس حتماً جمهوري اسلامي كارآمد است. موج نوين بيداري اسلامي بهترين دليل بر كارآمدي نظام جمهوري اسلامي است.
معمولاً كمتر حادثه اي در روابط بين الملل اتفاق مي افتد كه مبدأ تحولات و تحليل ها قرار گيرد. در تاريخ صدساله اخير دنيا حوادثي چون: جنگ جهاني دوم، انقلاب اسلامي ايران، فروپاشي شوروي و حادثه 11 سپتامبر در رده و سطح چنين حوادث موج آفرين و تأثيرگذاري قرار دارند. موج نوين بيداري اسلامي را بايد به ليست فوق اضافه نمود. اهميت تحولات امروز منطقه آن قدر بالا است كه استراتژيست هاي غربي از واژه پادزهر 11 سپتامبر براي تحولات اخير منطقه ياد مي كنند. اثرات حادثه 11 سپتامبر تنها به منطقه غرب آسيا ( به تعمد واژه اروپامحور خاورميانه استعمال نشد) محدود نشد و كل جهان را تحت تأثير قرار داد. تحولات امروز نيز چنين جنسي دارد؛ امواج آن تمام دنيا را متأثر خواهد ساخت. مهم ترين نكته آن است كه جمهوري اسلامي توانسته است پرچم فكري و نظام انديشه اي خود را صادر كند. پرچم فكري جمهوري اسلامي همان گزاره نه سلطه مي پذيريم و نه سلطه مي كنيم است، پرچم فكري جمهوري اسلامي همان نه ظالم و نه ظلم پذير است و پرچم فكري جمهوري اسلامي همان حمايت از مستضعفين عالم است.
روي ديگر اين پرچم فكري تأكيد بر دو عنصر:
1- اسلام
2- نقش مردم است. قريب به دو سال پيش در آستانه سقوط رژيم نامبارك مصر، كارتر رئيس جمهور اسبق آمريكا اذعان كرد صداهايي كه از مصر به گوش مي رسد، او را به ياد انقلاب 1979 ايران مي اندازد. هرچه زمان مي گذرد بيش از گذشته مشخص مي شود كه خواست و اراده انقلاب هاي منطقه هم همين دو عنصر كليدي است. از اين روست كه منطق فرا مرزي و حتي فرامنطقه اي جمهوري اسلامي نفوذ كرده است. نسبت ميان انقلاب اسلامي ايران و بيداري اسلامي نسبت خدمات متقابل است. موج اوليه بيداري اسلامي در ميان اعراب به پيروزي انقلاب اسلامي 57 كمك رساند و موج بيداري اسلامي 2012-2011 مسلمانان منطقه با الهام و امداد مستقيم از انقلاب اسلامي و به خصوص جمهوري اسلامي به وجود آمد. قدم بعدي تأثيري است كه جمهوري اسلامي از بيداري نوين اسلامي منطقه خواهد گرفت. خون جديدي كه در رگ هاي جريان بيداري اسلامي تزريق شده است مي تواند تأثيرات انقلاب گونه اي بر حركت جمهوري اسلامي بگذارد.
جمهوري اسلامي ذاتاً نياز دارد تا با رجوع و بازتوليد انقلاب اسلامي هر روز نو به نو و سرزنده شود. به نظر مي رسد بهار بيداري اسلامي عربي،بتواند تأثيرات شگرفي بر جمهوري اسلامي بگذارد. روزگاري در ميان سياست هاي دولت هاي منطقه همگرايي و اتحاد بدون محاسبه چراغ سبز آمريكا معني نداشت اما امروزه مي توان پايه هاي بلوك قدرتمند اسلامي را پايه گذاري كرد. وقتي ريشه هاي وابستگي به نظام سلطه گر جهاني زدوده شود ميان برادران مسلمان منطقه فرايند وحدت هموار خواهد شد. مهم ترين مانع عدم توفيق وحدت، قبل از وقوع انقلاب هاي منطقه، عامل مداخله گر خارجي و عدم تفاهم بر سر آرمان هاي كلي بود. اما امروز اين موانع تا حد بسيار بالايي مرتفع شده است و از اين رو تحليلگران غربي، بيداري اسلامي را پادزهر 11 سپتامبر مي دانند چون ماهيت طراحي 11 سپتامبر بر تفرقه افكني و اختلاف افكني ميان مسلمانان قرار داشت و امروز چشم انداز وحدت روشن است.
خدمات متقابل كارآمدي جمهوري اسلامي و رشد بيداري اسلامي
اما در پاسخ به اين سؤال كه با مشكلات و نواقص داخلي چه كنيم؟ اولاً بايد تكرار نمود چيزي به نام مشكل داخلي صرف وجود ندارد؛ در دنياي امروز نمي توان كشور خود را از محيط پيراموني ايزوله نمود.اگر هر مشكل و نقصي در داخل جمهوري اسلامي وجود داشته باشد به ميزان اهميتش مشكل جهان اسلام و مشكل بيداري اسلامي هم هست. به عنوان يك مثال ساده اگر چند روزي نرخ ارز بالا و پايين آيد و آشفتگي اقتصادي در ايران وجود داشته باشد، انقلابيون مصري و نمانيدگان پارلمان عراق هم نگران مي شوند و لطمه مي خورند. انقلابيون مصري در مبارزات خود مطلوبيت و كارآمدي جمهوري اسلامي را سر دست گرفتند و مردم را به خيزش فراخواندند، با زير سؤال رفتن كارايي جمهوري اسلامي به همان ميزان كه به حزب الله لبنان فشار وارد مي شود به انقلابيون مصري نيز فشار تحميل مي شود. و متقابلاً اگر خطري در پيش روي جريان بيداري اسلامي وجود داشته باشد آن خطر تهديدي براي جمهوري اسلامي است.
اگر في المثل خطر انحراف در آرمان هاي انقلاب تونس به وجود آيد نه تنها ديپلماسي جمهوري اسلامي بلكه در دراز مدت بازارها و اقتصاد ايران لطمه مي بينند. از هم اكنون اقتصاد ايران بايد خود را براي برقراري رابطه متقابل و مبادلات گسترده اعضاء قطب قدرتمند بلوك اسلامي آمده كند اما هرگونه انحرافي در آرمان ها و جهت گيري هاي انقلاب هاي منطقه عنصر پيش بيني پذيري اقتصادهاي كشورها را دچار اغتشاش مي كند. در حوزه فرهنگ نيز كاملاً مشخص است كه بدون اتكاء به حركت بيداري اسلامي نمي توان در مقابل تهاجم فرهنگي غرب مصون ماند. پروژه ناتوي فرهنگي غرب وقتي ناكام مي ماند كه برد استراتژيك فرهنگي ايران در ميادين التحرير و لؤلؤ به نمايش درآيد. مبادلات فرهنگي و مباحثات نخبگان فكري- فرهنگي مردم مسلمان منطقه در اثر سياست هاي نظام سلطه تاكنون شكل نگرفته بود؛ از امروز ديالوگ فرهنگي ميان انقلابيون مصر، تونس، بحرين و يمن با جوانان انقلابي ايران بايد به طور جدي پيگيري شود.
قانون فيزيكي تشديد و موج بيداري اسلامي
وقتي صحبت از موج به ميان مي آيد، بلافاصله به ياد امواج خروشان دريا مي افتيم كه به طرف ساحل مي آيند و خود را به صخره ها مي كوبند. امواج حاوي مقادير بسيار بالايي از انرژي هستند كه از دور دست ها خود را به ساحل مي آورند اما تنها اثر خفيفي از آنها به ساحل مي رسد. اگر فردي كه در ساحل نشسته است چند متر جلوي پاي خود را در نظر بگيرد، از انرژي عظيم امواج در اعماق دريا غافل خواهد ماند. حكايت برخي ساده انديشي ها و دست كم گيري ها نسبت به موج نوين بيداري اسلامي هم شبيه همين قاعده است. موج بيداري اسلامي رفت و برگشتي است، اگر هماهنگي ميان فركانس (بسامد) امواج به وجود آيد، در تشابه با قانون تشديد فيزيك، اثر يكديگر را تقويت مي كند و مي تواند نيروي خارق العاده و ويران كننده توليد كند.
«و نريد ان نمن علي الذين استضعفوا في الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثين»