انتخابات و پدیده ای به نام شعار
در نظام های سیاسی مردم سالار اصل انتخاب و پروسه آن به نوعی هم بن مایه نظام های مذکور را شکل می دهد وهم به ادامه حیات آن چه درسطح داخلی و چه در مقیاس بین المللی مشروعیت می بخشد.
اما نکته قابل تامل در انتخابات، چگونگی جذب آرا توسط نامزدهاست که آنها با چه برنامه و طرحی خواهان به دست گرفتن قدرت هستند و اینکه اصولاً چگونه این امر خود را درقالب شعارهای انتخاباتی کاندیداها آشکار میسازد.
با نزدیک شدن ایام منتهی به انتخابات شور ونشاطی در بسیاری از اقشار جامعه پدید می آید که قابل مقایسه با روزهای عادی و معمولی نیست؛در این روزها همگان به دنبال نوعی نقش آفرینی درصحنه حاضر میشوند تا سرنوشت خویش را با دستان خود رقم بزنند و با توشه گرفتن!از این روزها فردای بهتری را تجربه کنند!
این روزها، روزهای همایش، میزگرد، جلسه، هم اندیشی و نشست های صمیمانه!از جانب کاندیداها با اقشار مختلف مردم است از نمایندگان اتحادیه های کارگری وکارمندی و صنوف گرفته تا معلم و مدرس و دانشجو، خلاصه همه به دنبال جایگاه و سهم خود در دولت آینده اند که البته ماحصل این نشست ها هم نهایتاً در قالب شعارهایی خلاصه میشود که هر چهار سال یک بار بر سر زبان ها می افتد واندکی بعداز وقوع واقعه!دچار استحاله میشود و جای خود را به واقع بینی! و غنیمت شمردن وضع موجود میدهد.
در نظام های سیاسی مردم سالار اصل انتخاب وپروسه آن به نوعی هم بن مایه نظام های مذکور را شکل می دهد وهم به ادامه حیات آن چه درسطح داخلی و چه در مقیاس بین المللی مشروعیت می بخشد.
اما نکته قابل تامل در انتخابات، چگونگی جذب آرا توسط نامزدهاست که آنها با چه برنامه و طرحی خواهان به دست گرفتن قدرت هستند و اینکه اصولاً چگونه این امر خود را درقالب شعارهای انتخاباتی کاندیداها آشکار میسازد.
نگاه و تامل در شعارهای انتخاباتی که به نوعی هم معرف خواسته های توده جامعه از حکومت و هم نمایانگر ایده، آرمان و حتی شأن نامزدهاست می تواند بستر مناسبی را جهت استفاده محققین برای شناخت جامعه در سطوح مختلف، مهیا سازد.
در بررسی پدیده شعارهای انتخاباتی ابتدا باید به این نکته توجه داشت که اصولاً در نظام های مردم سالار، (حال باهر تعریف و خوانشی از مردم سالاری)، این یک پدیده جهان شمول است یعنی مختص به یک قالب و محدوده سرزمینی خاص نیست و اصل طرح آن(نه چگونگی و کیفیت)با مقیاس های رایج اعم از میزان توسعه یافتگی و... کشورها سنجیده نمی شود مثلاً یکی ازعدالت صحبت میکند و دیگری از تغییر سخن به میان می آورد و یا شعارهایی دیگر نظیر مبارزه با تروریسم، سازندگی، توسعه سیاسی، جامعه مدنی، بازگشت به ارزشهای اصیل، مبارزه با امپریالیسم، دولت ائتلافی، جمع کردن گشت های ارشاد!!ویا توجه به طبقه متوسط و... عباراتی هستند که بسیار آشنا به نظر میرسند که هر کدام چند سال از عمر مردمان سرزمینی، حال چه توسعه یافته وچه غیر آن را به یغما برده اند؛
نکته بسیار مهم و قابل اعتنا در بررسی شعارهای انتخاباتی، که جهت جذب آرا توسط کاندیداها مطرح میشود توجه به نیاز واقبال جامعه به این شعارهاست فی الواقع این همان مطالبات، مشکلات و نیازهای مردم است که در قالب مستتر شعار، رخ عیان نموده به بیان دیگر با تحلیل این شعارها نیز میتوان به دغدغه ها ، نیازهاو حتی آرمان های یک ملت پی برد.
یکی از خصایص مهم شعارهای انتخاباتی ایجاد امید در بین مردم است، همان طورکه گفته شد شعارها همان خواسته های محقق نشده جامعه از سوی حکومت و یا دولت هاست که این بار وعده عینیت یافتن آن از سوی نامزدهای انتخاباتی سر داده میشود اما خود این امرعلاوه بر نتایج مثبت برای حکومت، که میتواند منجر به ایجاد امید در بین مردم وحضور حداکثری آنها در انتخابات شود که خود این امر یکی از اِلِمان های مشروعیت و مؤید قوام حکومت هاست، میتواند آثار و پیامدهای مخربی را نیز به دنبال داشته باشد وآن وقتی ست که وعده ها ی داده شده محقق نشود که در این صورت حکومت ویا دولت دیگر آن نشانه های تایید را از جانب مردم دریافت نمیکند واین یعنی از دست رفتن و یا کمرنگ شدن همان اِلِمان هایی که برای ادامه بقای حکومت ها، از سوی مردم، حیاتی و کتمان ناشدنی ست؛در چنین موقعیتی حکومت متحمل پرداخت هزینه های گرانی میشود که یکی از آنها استفاده از ذخایر ارزشی، اعتقادی و ایدئولوژیک است که البته آن هم سقف زمانی معین خاص خود را دارد.
متاسفانه مدتی ست که ما هم به سبب جمیع جهات!رو به استفاده از این ذخایر آورده ایم که به عنوان شاهد مثال، در صدر و ذیل سخنرانی مان از حضرت حجت(عج)سخن به میان می آوریم و یا از شخصیت های خادم و مردمی که ملت از آنها خاطرات بسیار خوبی دارند هزینه میکنیم و بعد با نزدیک شدن روز انتخاب ناگهان به گونه ای حاتم بخش می شویم که نسبتی با ارزشهای مورد ادعا ندارد!و یا بعد از سکوتی طویل المدت، برای بازگشت به اریکه از خاطرات نوستالژیک جنگ و شهدا جهت کسب رای، بهره می جوییم...... این قبیل مسائل و مواردی از این دست همه و همه استفاده از آن ذخایری ست که، کشوری با این شرایط سیاسی و ژئوپولتیک که با موج قطعنامه ها و تهدید ها روبروست نیاز مبرم تری به حفظ آن دارد که استفاده نابجا از آنها میتواند تبعات و هزینه های جبران ناپذیری را در پی داشته باشد.
باشد که دریابیم. / یاحق